f o hh| fni'Tl
ifmertcan
HAWAII
ketoembar en djienten. Die moet je wel uit
Holland of Californie bestellen. Gelukkig
heb ik nu al sereh (uit een Filippijnse tuin)
laos en een paar kentjoerplantjes (uit Nw.
Guinea) in mijn tuin.
Wat de vruchten betreft, niet zoveel en
zulke lekkere soorten als in Indonesië, ook
van de pisang; papaja hebben ze tot een
bepaalde kleine soort gecultiveerd. Mijn
Filippijnse vrienden hebben me al een
rerschillend keren een nangka gebracht en we
hebben 6 srikajaplantjes uit de pit geplant.
Ook moet hier doekoe te krijgen zijn maar
ik heb ze nog nooit gezien. Verder advocaat,
blimbing en blimbing woeloe, tjermee en
kendongdong en een keer heb ik kesemek
gezien, maar die zal wel geimporteerd zijn
net als de bangkoang.
MBillii
Kerkleden hielpen ons bij aankomst met
het schoonmaken van de tuin. Even rusten
in de schaduw van een jonge waringin.
Omdat we hier in zo'n uithoek (Ewa
Beach) wonen en van hier uit geen busver
binding is met Honolulu, ga ik heel zelden
naar de stad. Ik ben wel eens met Filippijnse
vrienden meegeweest naar de passer. Hoewel
de passer niet zo gezellig rommelig is, als in
Indonesië deed het me toch goed weer eens
iets bekends te zien. Je hebt hier ook tongkol
en zelfs bandeng en ikan blanak, natuurlijk
alleen onder de Hawaiiaanse namen bekend.
Het beroemde Waikiki-beach vind ik maar
een miserabel strandje, het is ons erg tegen
gevallen. Er is eigenlijk helemaal geen strand
meer over, het is helemaal weggespoeld. In
ieder geval zijn ze van plan terwille van de
toeristen een kunstmatige beach te leggen
van 1V2 mijl breedte.
Op het gebied van de kleding aange
komen; hier is de officiële dracht: een
muumuu voor de vrouwen, broek en aloha-
shirt voor de mannen plus slippers of bloots
voet voor beiden. Op de privé scholen mogen
de kinderen geen muumuus en aloha-shirts
dragen, alleen op b.v. feestdagen zoals 7
Mei (May-day is lei-day in Hawaii), Aloha-
week, etc. Dan mogen ze ook op blote voe
ten naar school. Op re public schools zijn
ze lang niet zo streng en je ziet heel veel
kinderen blootsvoets naar school gaan (dat
mochten we zelfs in Indie niet eens!) Zelfs
in de kerk kun je met een muumuu terecht
en schoenen draag ik ook alleen als ik naar
de kerk ga.
Er zijn al aardig wat Nederlanders, zeker
wel over de honderd. Kennen doen we maar
12 families. De nieesten wonen in Kaneohe.
de Oostelijke kant, windwardside, wijzelf
wonen in het zuidwestelijke puntje, de sea-
wardside.
Onze Nederlandse consul spreekt geen
woord Nederlands en zijn Nederlandse vrouw
verstaat volgens zeggen geen Nederlands
Goedkoper voor Sint en Kerst:
Njai Dasima en
De schoonste triomf v.e. indo Detectieve
tezamen voor $1.50 (incl. porto)
JE-LAH-JE-ROT is UITVERKOCHT!
meer, maar haar ouders die eens in de 3
jaar naar Holland gaan, spreken het nog
wel. Dan heb je hier nog 2 Indische jongens
die hier tijdens de oorlog met een schip zijn
binnengevaren en meteen gebleven. Ze zijn
met een Hawaiiaanse en een Portugese ge
trouwd en de eerste Indootjes made in
Hawaii zijn er dus al.
Momenteel babysit ik voor een klein Japans
meisje van 7 maandan en haar broertje van
7 jaar die elke ochtend om half 7 gedropped
worden en om half 5 's middags weer op
gehaald. Ik heb altijd een meiske willen
hebben dus ben ik wat blij met mijn kleine
mikado. En op deze manier verdien ik wat
bij om opzij te zetten voor de down-payment
voor een eigen huis.
Met de foto's hier hoop ik je een paar
indrukken te hebben gegeven van ons leven
in Hawaii. Aloha van
Ank de Rochemont- Unglaub
De Robins familie waarvan mama puur
Hawaiiaanse is, haar man uit Ierse immi
granten stamt; schoonzoon Edward Kannehe
(Hawaiian) en 3 kleinzoons, Hawaiian-Irish.
De basan's met geadopteerde dochter, op de
voorgrond de jongens de Rochemont met
hond.
Ewa Beach, Hawaii
"Het leven is hier duur, hoge huishuren
en vanwege de import zijn food en clothes
veel duurder dan in het "mainland" (zo
noemen ze hier het vasteland van de USA).
De lonen zijn laag, vooral door die grote
groep goedkope en GOEDE Japanse werk
krachten. Je weet dat de Hawaiiaanse af
gevaardigde in de Senaat een Japanner is.
Dan Innoyi, de eerste Japanner in de Senaat.
De Haw. Japanner (meest afstammelingen
van Jap. werkkrachten die voor de suiker
ondernemingen werden binnengebracht) zijn
in de World W ar ii niet geinterneerd ge
weest, ze hebben zelfs een legeronderdeel
gevormd die veiligheidshalve maar naar het
Europese front werd gezonden. Daar werden
ze notabene het meest gedecoreerde onder
deel! Ze hebben nu eenmaal net als de Duit
sers dat "bezetene" zou ik zeggen, als ze iets
bereiken willen, bereiken ze het ook en dat
wekt de jaloezie van andere bevolkingsgroep
en. Een Amerikaan van Spaanse afkomst zei
eens: "You have to live with them, but I
hate them. "Tegen de Jap valt niet op te
werken," zei een ander.
Ik voel me best thuis hier in de péle méle
van bevolkingsgroepen en voor mij zijn ze
allemaal aardig. Mijn man heeft het geluk
$2.per uur te verdienen maar natuurlijk
komen we niet toe, dus werk ik wat bij,
part time. Veel mensen willen weg uit
Hawaii, de uitgaven zijn hoog, de inkomsten
laag.
Er is ook nog niet veel industrie hier en
de toeristen-industrie draait hoofdzakelijk in
de zomermaanden.
Natuurlijk doet veel je aan Indonesia
denken, maar alles is veel kleiner. Zoveel
Indische bloemen en vruchten! Dank zij de
Filippijnen vind je hier ook nangka, lombok
rawit, ketjipir, witte kembang toeri. Sladah
aer en kankoong werden waarschijnlijk door
de Chinezen binnengebracht. Gedondong
heet hier "Vee" (spreek uit vie). De djam-
boe bol groet hier in het wild en heet
"mountain apple." Als die rijp zijn trekken
de jagers uit voor de tjeleng jacht. De
tjclengs zakken namelijk de bergen af op
zoek naar de afgevallen djamboes.
Er is natuurlijk nog veel meer over het
leven hier te vertellen maar ik geloof dat
ieder gezin zo zijn eigen moeilijkheden en
lichte gezichtspunten heeft, afhankelijk van
de plaats waar ze wonen.
Mrs. G. E. Oost
Honolulu
The Only Independent
Dutch-Indonesian Magazine
in America
2e Jaargang No. 3
Verschijnt:
de 15e en 30ste elke maand
Samen met Tong-Tong (zeepost)
Prijs: per nummer.50
per half jr5.00
per jaar $10.00
L£X££D1T1é
K r trM TIE
pBONNg MEvJT
r' - y
EDA C T/
Lilian Ducelle
Tjalie Robinson
telf. 699-6837
Roy J. Steevensz
Marijke Steevensz
telf. 693-5659
P. O. Box 137, Whittier, Cal., 90608
Cable Address: Tong-Tong Whittier
2
