cPolitieke Scrabbelt
ONTWAPENING:
^'[aóóeró ópet doorzien
en nu ió cT[aóóer booó
Nassers gezichtsverlies
Russische en Westerse versie.
In december '55 een goed half jaar terug heeft de politieke com
missie van de Verenigde Naties met 53 tegen 5 stemmen (van de 5 lan
den van het Sovjetblok) een westelijke resolutie aangenomen waarin bij
de betrokken landen werd aangedrongen tot de verwerkelijking van
„alle ontwapeningsmaatregelen die voldoende waarborgen bieden en uit
voerbaar zijn".
Men zal zich herinneren dat door de Amerikaanse afgevaardigde Cabot
Lodge, het voorstel werd ingediend om hierbij de door president Eisen
hower aangegeven richtlijn voorrang te geven. President Eisenhower was
voor wederzijdse luchtverkenning en het Russische plan was voor
het instellen van controle-posten op strategische punten.
wapen en de nieuwe, snelle wapens
ais raketten en dergelijke de grond
strijdkrachten niet langer van door
slaggevende betekenis zijn voor ef
fectieve verdediging.
(Een andere Amerikaanse uit
spraak die van de luchtmacht
ontkent het nut van grote vliegdek
schepen om als „varende basis in
de atoom-oorlog te dienen. Terwijl
een tweede Amerikaanse uitspraak
luidt dat de door de landmacht ont
wikkelde lucht-afweer-raket niet
deugt).
Zoals men ziet zitten luchtmacht,
marine en landmacht in Amerika el
kaar nogal dwars, doch het schijnt
dat Het Witte Huis althans waarde
hecht aan het plan-Radford en voor
stander is voor een kleiner Nato-
leger.
WE ZIJN zijn nu een half jaar ver
der, doch van de ontwapeningsmaat
regelen merkt de wereld nog niet
veel. Opnieuw is de ontwapenings
commissie van de Verenigde Naties
in New York bijeen gekomen. Doch
de met zoveel ophef aangekondigde
rede van de Russische onderminister
Gromyko is niet alleen een bittere
teleurstelling geworden, doch was
zelfs bizonder onaangenaam door de
agressieve toon. Zo kwalificeerde
Gromyko pres. Eisenhowers voor
stel tot wederzijdse luchtverkenning
als „zuiver propaganda" en „een
voorbereiding voor een aanval op de
Sovjet Unie".
Deze brute manier van zich uit
drukken is een typerende karakter
trek van Chroestsjev en Gromyko,
waarvan zij het monopolierecht bezit
ten. Zonder enige reserve veroorlo
ven beiden zich een vrijheid van
toon, welke van een kwetsende open
hartigheid is. Een kenmerkend ver
schil met de door het Westen in acht
genomen correcte diplomatieke wijze
van onderhandelen.
Het incasseringsvermogen van de
Amerikaanse afgevaardigde Cabot
Lodje zocht zich dan ook een uit
weg door Gromyko's rede „een ge
mene aanval om mijn land volgens de
slechtste tradities van het Stalinis
me" te noemen.
Resultaten zijn er niet bereikt.
Want de Sovjet hield vast aan de
in maart ingediende voorstellen in
zake een absoluut verbod van
atoomwapens en vernietiging van
alle aanwezige voorraden. Hiermede
kon het westen niet accoord gaan.
Over het feit dat controle op reeds
gefabriceerde waterstofbommen tech
nisch niet mogelijk is, hierover
praatte Gromyko niet.
Vermindering Navo strijdkrachten.
AL ZAL er dan niet tot ontwape
ning worden overgegaan. Amerika
overweegt ernstig tot vermindering
van de Navo-strijdkrachten.
Volgens United Press neemt het
Witte Huis het plan van admiraal
Radford ernstig in overweging om
de Amerikaanse strijdkrachten met
800.000 man te verminderen (van 2.8
miljoen tot 2 miljoen man.)
Doch niet enkel de Am. strijd
krachten, ook staat men thans een
beperking voor van de Britse, Fran
se en zelfs van de (nog niet-be-
staande) West-Duitse NATO-troe-
pen.
Men baseert deze beperking van
de grondstrijdkrachten in West-
Europa op de overweging dat door
de perfectionnering van het atoom-
1N DE tweede wereldoorlog is
trouwens reeds gebleken dat de lan
dingsdivisies vooral in het Oos
ten waar een eilanden-oorlog werd
gevoerd dan eerst werden inge
zet, wanneer lucht- en zeemacht na
onafgebroken bombardementen de te
genstand hadden gebroken.
De grondstrijdkrachten fungeerden
zuiver als het apparaat dat het ver
overde (of herwonnen) gebied had
te consolideren, doch het was de ge
vechtskracht van de lucht- en zee
macht die door onafgebroken bom
barderen de landing hadden voorbe
reid. Hiermede verkleinen wij geens
zins de gevechtskracht van de land
macht, doch in het atoom-tijdperk
brengt een wijziging van de strijd
middelen nu eenmaal mee dat ook
de strijdmethode (de oorlogvoering)
een wijziging ondergaat, waardoor
vanzelf een verlegging van de ge
vechtskracht plaats heeft
NAAST deze militaire overwe
gingen, is er echter ook een finan
ciële zijde aan de zaak, want de Ame
rikaanse defensie-politiek kost nu zo
om en bij de 40 miljard dollar per
jaar. Wat het Engeland, Frankrijk en
Duitsland kost om de defensie-uit
gaven te kunnen bekostigen, is al een
even grote inspanning als voor Ne
derland voor de defensie-begroting
van minister Staf.
De Sovjet-Unie heeft van dit laat
ste feit dan ook heel handig gebruik
gemaakt, door slim op te merken dat
Oost-Duitsland aan marken minder
betaalt voor zijn Sovjet-troepen dan
West-Duitsland.
Engeland wil jaarlijks 1/3 (5 mil
jard gulden) minder aan defensie uit
geven. Ten eerste om de ernstige
economische toestand te verlichten,
waarbij de overweging geldt de eco
nomische koude oorlog van de Sov
jet beter het hoofd de kunnen bie
den. Ten derde omdat de kernwa
pens een nieuwe strategie mogelijk
maken.
Er is echter een andere opinie
welke door Gruenther en West
Duitsland wordt gedeeld, dat een
drastische vermindering der conven
tionele strijdkrachten gevaren met
zich brengt, welke niet te licht mo
gen geteld. „Men kan internationale
ontspanning niet teniet doen door de
gevolgen hiervan te bestrijden
(door de bewapening te verminde
ren) doch alléén door het w egne-
m e n van de oorzaken, zoals de
verdeling van Duitsland" is Aden
auers opinie die Boelganins ontwa
pening „op goed vertrouwen" rustig
als onaanvaardbaar van de hand
heeft gewezen.
Dat dit probleem nog bij lange na
niet is opgelost, begrijpt een ieder
cue op de hoogte is van de machts
positie van de Sovjet Unie die tot
in het hart van Europa zijn greep
heeft. Een factor die beslissend is bij
ieder te nemen besluit.
F.
Nasser is geen „good looser", want
bij is geweldig boos. Met verve heeft
hij de tactiek gevolgd van het uit
spelen van de ene grote mogendheid
tegen de andere. Het was voor het
gehele Oosten geen geheim dat Ame
rika en Rusland mekaar de eer niet
gunden de onder-ontwikkelde gebie
den te mogen financieren. Ook de
motieven achter deze economische
hulp-aanbiedingen was het achterge
bleven gebied niet vreemd.
Het lag dan ook volkomen in de
lijn der logica dat Nasser probeerde
van twee wallen te eten. Wie zal
hem dat kwalijk nemen? Het werd
hem immers zo gul aangeboden. Voor
Nasser was het slechts de kwestie
wat het voordeligst was. Dollars of
roebels. Geld is geld en de We
reldbank financiert de rest. De Ver
enigde Staten hadden immers 55 mil
joen dollar aangeboden, Engeland 15
miljoen dollar voor de bcgin-werk-
zaamheden, waarna de Wereldbank
zou inspringen met een lening van
200 miljoen. Geen vuiltje aan de
lucht, die 1.2 miljard dollar lagen om
zo te zeggen reeds in de Nijldelta!
Maar zó eenvoudig bleek het ach
teraf niet te zijn. Want juist op het
voor Nasser fatale moment, dat hij
„keus maakte" en zijn voorkeur voor
de Amerikaanse en Engelse dollars
kenbaar maakte, hebben de Verenig
de Staten aan Egypte medegedeeld
dat zij per slot van rekening onder
de huidige omstandigheden niet in
staat zijn deel te nemen aan de fi
nanciering van het Assoean-project.
En net of ze het afgesproken hadden,
vertelde Engeland dat het zijn aan
bod tot hulpverlening moet bezien in
het licht der jongste gebeurtenissen.
Wat deze zijn, werd in een scher
pe definitie door Selwyn Lloyd, in
het Lagerhuis in twee zinnen vast
gelegd: Dat Egypte's aanhoudende
hoge militaire uitgaven de Egyptische
economie te zwaar hadden belast -
zodat er twijfel is ontstaan aan de
uitvoerbaarheid van het Assoean-
project.
Wat een streep door de rekening
van Egypte's President! Want zoals
men weet is bij enkele candidaatstel-
ling Egypte's premier tevens presi
dent. Alsof dit terugtrekken niet pijn
lijk gneoeg was voor het prestige van
Nasser achtten de Verenigde Staten
met de zakelijkheid de Amerikanen
eigen, het nodig hun afwijzing nog
als volgt te motiveren. Ten eerste,
zo zeiden zij, hebben Egypte en Soe
dan nog geen overeenstemming be
reikt over de verdeling van het Nijl-
water. Daarenboven is het aan twij
fel onderhevig dat Egypte zijn deel
in de kosten van het project zal kun
nen opbrengen.
Als klap op de vuurpijl komt
thans Sjepilov die dit spelletje rustig
heeft gevolgd, op het kritieke mo
ment met de mededeling „dat Rus
land de financiering van de Assoean-
dam niet als een dringend probleem
beschouwt". Als zalf op de wond
voegde Sjepilov hieraan toe dat er
op het ogenblik voor de Egyptische
economie dringender problemen be
staan, zoals de ontwikkeling van zijn
industrie. En hiertoe is de Sovjet
Unie wél genegen zijn economische
medewerking te verlenen.
Goed beschouwd is de Russische
inkleding van de weigering tactischer
en laat ze bovendien de deur open
voor eventuele investeringen te juis
ter tijd. Dat Nasser deze mogelijk
heid heeft aangegrepen blijkt wel uit
het onderhoud dat meer dan twee
uur duurde met de Russische ambas
sadeur in Egypte Kisselef. Er gaan
geruchten rond dat Ruslands afwijzing
tot financiering van de Asoean-dam
niet zo definitief zou zijn geweest, zo
dat het niet verwonderlijk zou zijn,
wanneer als volgende fase het be
richt afkomt dat de Sovjet het Nijl-
project financiert. Tegen welke prijs?
Dat het gezichtsverlies in het Oos
ten altijd heel diep wordt gevoeld,
wordt door het Westen nog altijd
niet begrepen. Het is of men precies
als de Verenigde Staten het principe
huldigt dat het niet nodig is rekening
te houden met zuiver volkenkundige
beginselen van een land waarmede
men onderhandelt.
De felle uitval van Nasser op de
bewering van Washington dat de
economische toestand van Egypte de
uitvoering van een dergelijk kostbaar
project onmogelijk maakte, noemde
Nasser volgens United Press:
„Schaamteloos, een leugen, mislei
dend en teleurstellend".
Nasser bezwoer zijn gehoor dat
Egypte in ieder geval het Assoean-
project ten uitvoer zou brengen en
dat het Westen dan maar „moest
stikken in zijn haat".
Hoe diep dit échec Egypte's Pre
sident had gewond, bleek uit de vol
gende stap die hij ondernam. Toen
ook Selwyn Lloyd nog een schepje
