DE DANS OM HET GOUDEN KALF
Japan en West-Duitsland heroveren hun potentiële positie op de
wereldmarkt.
3
Economische Krabbels,
Een boeiende paragraaf in de geschiedenis der volkeren, is die van de economische kracht
meting. Wat kort na de oorlog nauwelijks voor mogelijk werd gehouden, is thans een vol
dongen feit geworden: de bundeling van het economisch potentieel van landendie eené
elkanders militaire tegenpolen waren in één blokdat met terzijdestelling van de diverse
nationale belangen, gemeenschappelijk naar buiten optreedt.
Het collectief optreden als een verenigd Europa geeft ontegenzeglijk meer economische
kracht dan een verdeeld en versnipperd, ieder op zichzelf ageren. Ook het kapitaal is hier
door aanmerkelijk groter zodat ook dit als een onmiskenbare machtsfactor moet worden
aangemerkt.
Doch iedere actie roept een reactie op. Het is dan ook verklaarbaar dat Japan, dat altijd
actief deelneemt aan de economische ontwikkeling van Europa en Azië, hierop ogen
blikkelijk heeft gereageerd met feilloze doeltreffendheid door een Zuid-Oost-Azië-markt te
concepiëren.
Japan consolideert] zijn handelspositie
Japan als de voortreffelijke imitator van het
Westen, zou zijn reputatie te kort doen, indien
het thans ook niet met een gemeenschappelijke
marki-overeenkomst op de proppen zou komen.
Men moge over Japan denken zo men wil, één
ding moet echter worden erkend: geen oosters volk
is zo actief, energiek en ondernemend als Japan,
dat het Westen op de voet volgt op het gebied
van industrie, techniek, wetenschap en zelfs
cultuur.
Wat is dus natuurlijker dan dat Japan, wiens
handelsgebied geconcentreerd is in Zuid-Oost-
Azië,, het Midden Oosten, en de Federatie van
Maleise Staten niet te vergeten, plannen uitbroeit
om tot een Zuid-Oost-Azië-markt te geraken. Het
zou allerminst verwonderen, wanneer niet binnen
kort naar Europees cliché de handelspartners uit
het Oosterse blok aan de conferentietafel plaats
nemen om het ontwerp-concept te paraferen. Ge
heel volgens Europees model.
CT ER WIJL Japan bezig was volgens Lloyds Re-
gisters scheepsbouwstatistieken tot het tweede
schecpsbouwland ter wereld uit te groeien, kon
het zelfs zijn positie nog verbeteren, aangezien
het niet gemoeid werd in de Europese conflicten.
Om enig idee te geven: het Japanse aandeel in
de wereldscheepsbouw steeg tot 16%, eind sep
tember waren op de Japanse werven 144 schepen
met een totaal tonnage van 1.192.745 BRT. in
aanbouw. De produktie van rollend materieel
steeg sedert juli 1955 in een jaar tijds met circa
110%, die van machinerieën met rond 55% en
vn metalen, textiel en chemicaliën met 20 a 25
(Gecontroleerde gegevens van Econ. Voorl.).
Hiermede niet tevreden zal de Japan Export
Plant Technical Association'' een nauwkeurig on
derzoek instellen naar de mogelijkheden voor
Japanse investeringen in de vorm van langlopen
de kredieten en directe deelnemingen in Azië. Men
neemt aan dat allereerst missies gezonden zullen
worden naar Viet-nam, Kambodja, Birma, de PhL
lipijnen, Iran, Syrië, Israël en Egypte.
Dit is echter niet de enige activiteit in
Zuid-Oost-Azië. Ondanks de toenemende han
delssteunpunten in de gefedereerde Maleise
Staten, heeft Japan 30 vertegenwoordigers
van grote Japanse concerns in Singapore ge
vestigd. Deze vestiging beantwoordt aan een
tweeledig doel: de Japanse industrie die een
toenemende behoefte aan grondstoffen ver
toont, kan door Malaya worden geleverd, ter
wijl de laag geprijsde, aan redelijke eisen
voldoende Japanse goederen een gerede af
trek vinden. Zo snijdt het mes aan twee kan
ten (om van de strategisch-politieke gunstige
ligging van Singapore te zwijgen!).
Er is trouwens meer dat Japans ambities prik
kelt. En wel de rijke olie-bron in Perzië. Op 14
maart troffen wij onder de financiële berichten
dat de Japanse regering en de Jap. particuliere
oliemaatschappijen een voorstel van de nationale
Iraanse olie maatschappij bestuderen om tot een
gezamenlijke uitvoering te komen van een project
tot exploitatie van de ontdekte olievelden te
Koem in Noord-Perzië. Nu betreft het hier een
bedrag van 200 tot 300 miljoen dollar, waarvan de
helft door Japan zal moeten worden gevoteerd.
Deze nieuwe velden liggen buiten het concessie
gebied van het internationale consortium en de
verwachte produktie ligt tussen de 20 en 40 mil
joen ton per jaar. Hiervan zou 30 onmiddel
lijk voor verscheping naar Japan bestemd zijn.
Wie bekend is met het feit dat Japan tot
dusver 90 van zijn oliebehoeften op de im
port is aangewezen, zal de volle portee van
het bovenstaande voor dit industriële land
met zijn enorme scheeps-industrie en zijn as
piraties van wercldmogendhcid, begrijpen.
Het is dan ook niet te verwonderen dat Japan
al het mogelijke heeft gedaan om dit verleidelijke
plan voortgang te kunnen laten vinden. En deze
mogelijkheid ontstond toen het hiervoor zijn oude
bondgenoot Duitsland en Italië wist te interesse
ren. Volgens berichten uit Rome, aldus het Alg.
Handelsblad van 29 maart j.l., hebben Duitsland,
Italië en Japan gezamenlijk een optie gekregen op
de aanleg van een nieuwe belangrijke oliepijp
leiding welke van de olievelden van Iran naar de
Middellandse Zee zal lopen. Deze optie zou op
V maart te Teheran zijn ondertekend.
Hierover melden nadere berichten uit Bonn,
dat Japan de pijpen voor de oliepijpleiding
zal leveren, Duitsland het kapitaal plus de
technische krachten ter beschikking zal stel
len en Italië inmiddels voor de concessie heeft
gezorg. Opnieuw is dus „de as" Duitsland,
Italië en Japan hersteld in een economische
samenwerking.
J^apan is er het sprekend voorbeeld van dat
landen, die de oorlog verloren hebben, er beter
aan toe zijn dan de landen die hem gewonnen
hebben. De enige bezorgdheid die Japan koestert
betreft echter vreemd genoeg de concurrentie van
West-Duitsland, ook al een land dat in de tweede
wereldoorlog tot de verliezers heeft behoord en
dat nu evenals Japan zijn oude handels
territoir aan het heroveren is!
Japan heeft van de Europese conflicten met
Egypte geprofiteerd door Azië en Afrika vol te
stoppen met Japanse goederen. Voor de Japanse
export betekende de blokkering van het Suez-
kanaa! een uitgezochte gelegenheid om de oude
Aziatische, Arabische en Egyptische afzetgebieden
intensief te bewerken. Doch Duitsland was pre
cies dezelfde mening toegedaan!!
West-Duitsland verovert de wereldmarkt
Terwij] Engeland, Frankrijk en Israël met
Nasser aan het touwtrekken zijn over de vrije
doorvaart door het Suez Kanaal, en de aandacht
van de vrije wereld hierop is gevestigd, maakt
Duitslands krasse Bondskanselier Dr. Conrad
Adenauer zijn keurige opwachting aan de Sjah
van Perzië en Keizerin Soraja in het privé-paleis
te Teheran: En zo tussen het wisselen van hoffe
lijkheden en de laatste nieuwtjes uit ,,die Heimat"
met zijn landgenote Keizerin Soraja, sleepte Ade
nauer voor zijn land het leeuwenaandeel weg in
de ontwikkeling van de Perzische olievelden.
Op economisch terrein heeft Duitslands voor
treffelijke diplomaat reeds een overwinning be
haald op de Anglo Iranian Oil Company, doch
nu verknjgc hij tevens de toezegging dat Duitse
lecnmci O innen kort in Perzië de expansie-moge-
hjxneden van de oiie-proüuktie mogen onder-
zoeicen. Ook de constructie van een pijpleiding
door i urkije naar de Middellandse Zee zal aan
aeze tecnnici worden toevertrouwd. Bouwkosten:
i miljard gulden.
Imponerende expositie:
14 Duitse schepen brachten goederen aan
Dit is niet het enige, wat West-Duitsland in
Zijn nieuwe economische zucht naar «„Lebens-
raum iot stand heeft gebracht. Nauwelijks heeft
het met zijn Euromarkt-bondgenoten aan de ge-
meenscnappelijke tafel te Rome aangezeten en zijn
lortehjke woorden over een gemeenschappelijke
markt laten noren bij het ondertekenen van het
gemeenschappelijk verdrag, of het speelt reeds met
iNasser onder een Egyptiscne fez! In het Egyp
tische stadje Gezira aan de Nijl, heeft West-
Duicsiand een imponerende tentoonstelling ge
houden, de grootste industrie-tentoonstelling welke
ooit in het Nabije Oosten vertoond is geworden
Ue Russische beurs welke vorig jaar 400.000 be
zoekers telde, valt hierbij in het niet.
Duitsland heeft niets gespaard om een onver
getelijke indruk op het ontvankelijke Nabije Oos
ten te maken. Vrijwel de gehele Duitse industrie
was op Gezira vcrceyenwoordigd samengebracht
door 50 deelnemende Duitse firma's die voor een
waarde van 100 miljoen exposeerden aan zowel
Duits precisie-werk (lenzen, en andere optische
artikelen, suDtiel-fijne instrumenten etc. etc.) als
zware machinerieën. Het zwaartepunt werd ge
legd op de staal- en machine-industrie, die met
hoogovens, waiserij-uitrustingen, havenkranen,
mijnhouw-machines en machinerieën voor de sti
mulering van de bouwnijverheid op imposante
wijze Duitslands industriële herleving demonstreer
den. Wie het Oosten kent, begrijpt hoezeer dit
indruk maakt. Ook het feit, dat „Egypte, gezien
zijn huidige financieel precaire positie op het
ogenblik niets kan kopen, desondanks zo's expo
sitie krijgc aangeboden, is een factor welke door
Cairo zeer wordt geapprecieerd zo lezen wij in
het Algemeen Handelsblad van 26 maart, waaraan
wij het cijfermateriaal van het bovenstaande heb
ben ontleend.
y Li. izSl -DUITSLAND en Japan zetten hun net-
ten uit, en vissen in het viswater van Engel
land en Amerika. Deze kansen had Nederland
evenzo kunnen hebben als het zich niet blind-
staardc op de verhoging van melk met misschien
een dubbeltje, en de verlaging van de margarine
en bruin brood met een cent.
Het is spijtig het te moeten zeggen, doch wie
ui „centen denkt, kan nimmer miljoenen guldens
in de wacht slepen. De dans om het gouden kalf
is begonnen voor de twee landen, die de oorlog
hebben verloren, maar niét de oude expansie-
zucht. Op twee terreinen zijn zij reeds aan de top:
Duitsland in zijn auto-industrie, en Japan met zijn
scheepsbouw, waar het na Engeland als 2de op
de lijst prijkt.
Het zal goed zijn de verdere ontwikkeling van
deze energieke „wereld(markt)veroveraars" inten
sief te volgen. Ze is niet alleen boeiend, maar
uitermate leerzaam. Daarenboven leidt econo
mische expansie ongemerkt naar militaire land-
honger, ce n est q'un pas.
A. H. Fiihri-Mierop.