Theebier en de theebier'schimmel
TOKO MAS INDONESIA (Nahasa BV.)
Op een goede dag begaf ik me van het
stationsplein van een Universiteitsstad
je op weg en deed zo de eerste schre
den van een zoekaktie, die me zou lei
den naar de vondst van de beroemde
theebierschimmel. Terwijl ik zo voort
schreed op weg naar de plantentuin en
het herbarium van deze bekende uni
versiteit, overdacht ik nogmaals hoe
het zo kwam, dat ik nu deze weg be
wandelde:
...het kwam zo. Tijdens een familiereü
nie, terwijl wij herinneringen ophaal
den, bekeek ik zo door het beslagen
raam het uitzicht dat bestond uit stenen
gebouwen begroeid met televisiemas-
ten en vergeleek dit met sommige van
mijn geliefkoosde plekjes waar ik vroe
ger gewoond had, zoals het golvende
heuvellandschap van Tjibadak met zijn
door de zon overgoten en geel getinte
grasvelden en op de achtergrond de
blauwwazige aanwezigheid van de gu-
nung besar. Ik zat lui op een rotanstoel
in de voorgalerij dat door een laag wit
stenen muurtje omsloten was. Rondom
was de familie bezig te zitten of heen
en weer te lopen maar dit was alleen
maar een achtergrond voor mijn ge
dachten en het uitzicht op het grote
grasveld; totdat een stem vroeg: ,,Aka,
wil je ook theebier?" En even later
stond er dan een glas goudgeel ge
kleurd vocht met 'n witte schuimkraag
en voorzichtig nippend proefde ik weer
die typische smaak, verfrissend zoet
zuur, maar ook intrigerend scherp. Hoe
zou dat allemaal zo komen? En ik dacht
aan de rij stopflessen op de zijgalerij,
half gevuld met de gele vloeistof en
daarbovenop drijvend de vingerdikke,
gewelfde, witgrijze schimmel, die, met
een variant op de boom, hoe langer
hoe dikker werd...
Dit ter sprake gebracht in het gezel
schap, werd het beaamd met uitroepen
als: ...o, ja!... en ...wat was dat lek
ker!... enz., enz. Besloten werd toen
te trachten deze drank te recreëren.
Zodoende! Rechts, onder een poort
door, langs gebouwen met vensters,
waarachter studenten ijverig over mi
croscopen gebogen zaten, achter naar
de kassen waar een heer, door mij aan
gesproken mij doorverwees: paden
langs, bruggetjes over, erkertje rechts
af, enz. Op deze dwaalweg kwam ik
langs een gekrenkte boom, met wrede
krammen beslagen waaraan staaldra
den het geheel overeind hielden. De
naam zei iets van... Brasileira Ik
overwoog dat deze tropengast het hier
ook zo makkelijk niet had en dat er
een parallel getrokken kon worden met
onze eigen situatie, waar ook veel
krukken voor nodig zijn, soms! Via al
lerlei vriendelijke heren belandde ik
uiteindelijk bij een die uit de veelheid
van zijn geheugen, de eerste aanwij
zing opleverde, op een weg die me, al
thans corresponderend tot achter het
IJzeren gordijn, zou voeren.
Volgens de overleveringen dan komen
de eerste berichten over deze theebier
schimmel uit de Sovjet-Unie en met
name uit Mitau, Koerland, waar ze om
streeks 1911 door vreemde zeelie
den..." was ingevoerd, en later door
een zekere Ir. v. d. Beke en wel om
streeks 1932, in Indonesië ingevoerd,
waar zijn chauffeur veel tot de ver
spreiding heeft bijgedragen en dit thee
bier allengs tot een echte volksdrank
zou zijn uitgegroeid. Vreemder is het
dan des te meer, dat deze schimmel,
bij navraag, o.a. door een persoonlijk
bezoek van mijn broer, de heer
R. Ch. A. van Hall aan het Mekka van
de botanische cultuur: het voormalige
's Lands Plantentuin te Bogor, volkomen
onnaspeurbaar bleek te zijn. Een ver
geefse tocht, een op de lange rij van
resultaatloze weggetjes. Dat ik uitein
delijk toch heb mogen slagen mag dan
vooral een toevalstreffer genoemd wor
den. Kort en goed, ik ben nu in het be
zit van de schimmel en heb en met mij
familie en kennissen weer mogen ge
nieten van de typische, onvergelijkbare
smaak, van deze bijzondere drank.
Want zonder te willen wedijveren met
bestaande o.a. zg. frisdranken", staat
theebier geheel apart, zowel qua smaak
als kwaliteit. En na al die jaren, waarin
de herinnering aan de smaak zowat te
loor was gegaan, is de hernieuwde
kennismaking een zeer aangename ver
rassing geworden.
Dat het hier om een bijzondere drank
gaat, werd me uit de literatuur al spoe
dig duidelijk. Niet alleen, dat het een
bijna wereldwijde verspreiding genoot
en alom om zijn smaak geprezen werd,
Japanse soldaten zouden zelfs ieder
een stukje van deze schimmel in hun
veldtas mee voeren, daar ze waar ze
ook waren niet zonder deze drank wil
den zijn, maar behalve de veelzijdig
heid van de drank, men kan er o.a. een
zeer goede huishoud-azijn uit vervaar
digen, tevens een zuur, dat mierenzuur
bij de coagulatie van rubber met suc
ces kan vervangen en er werd een ge
neesmiddel uit gemaakt ter bestrijding
van o.a. arterio sclerose, maar ook de
schimmel zelf werd aangewend tot de
fabricage van "leer" voor handschoe
nen e d., terwijl het ookjage
geten werd!
Al met al, terwijl ik de talrijke flessen
met broedend vocht aanschouw en de
gebottelde drank in, zei het beschei
den, rijen staat te verouderen, komt
een gevoel van toch wel tevredenheid
over mij, gekenmerkt door het gezeg
de van mijn moeder: dat ik in dit
leven toch nog iets goed gedaan heb"
Proost, theebier!
A. F. VAN HALL
Indonesisch Juweliersbedrijf
Diamantair
JUWELEN 22 KARAAT GOUD GEZETTE BRILJANTEN
Ringen markiesringen, 13, 18, 20, 26 briljanten. Elisabeth model 23 bril
janten. Slagringen rozet, rijringen, fantasie etc.
Armbanden Stijve armbanden met een, twee, drie rijen briljanten, ster model,
rozet model, slangarmbanden etc. (ook verkrijgb. schakel model).
Markieshangers: Druiventros, ati, wadjik, peer, rozet etc.
Markiesoorknoppen: eensteen tjengkeh model, ster model, rozet etc.
NIEUW: 22 KARAAT EN 24 KARAAT GOUDEN SIERADEN
Kronchongringen, trouwringen, ringen met echt robijn, saffier,
jade (giok), smaragd en CATS EYE.
Verkrijgbaar losse stenen, biduri pandan.
kalung model padi, terate, bidji ketimun klassiek, blokjes etc.
mainan met edelstenen, grote ronde hanger met Chinese letter,
ati, anker munt (ringgit mas), Kruis Kuku matjan vishangers etc.
met of zonder steen, tjengkeh, kriool, Shanghai clips peppers etc.
grote brede Srikit, rantal, plintiran, muntarmbanden, kronchong,
tractor armbanden, slangarmbanden etc.
DOOR EIGEN IMPORT EN FABRIKAAT: 30-40% LAGERE PRIJZEN
Amsterdam Oud Zuid - Albert Cuypstraat 142 - Telefoon 020-71 87 28
J. C. v. Oostzanenlaan 20 - HEEMSTEDE - Telefoon 023-28 48 32
Ringen
Halsketting
Hangers
Oorknoppen
Armbanden
19