Culimix Soya-mix
Betergezonder eten
Toen wij, nu al weer jaren geleden, in
Tong Tong aan onze soja-rubriek be
gonnen, kreeg ik ook 's een uitnodi
ging van de Lima-fabriek in België om
naar hun biologisch bedrijf te komen
kijken.
Ik had er wel oren naar, maar ja, zoals
het 's zomers gaat, druk met tuinwerk-
zaamheden, druk ook in huis met al
lerlei; diepvries, aanloop. Allemaal din
gen die de tijd doen omvliegen en
voordat je het weet is de zomer al
weer voorbij.
Eind september, verleden jaar, de dag
straalde ons tegen, lieten we ons, met
een paar logé's, verleiden tot een
autotochtje. Zó maar, "waar de wind
ons voert". We stapten in en waren
tien minuten later over de grens bij
onze zuider-buren. "Waar nu naar
toe?"
"Naar Lima b.v.".
'Ja, maar we hebben niet gebeld."
"Heef neks; als ze ons niet hebben
kunnen, gaan we een deurtje verder.'
De wind voerde ons richting Gent; en
toen begon het zoeken, zoeken in al
le hoeken. En het was lunchtijd toen
eindelijk een paaltje aan de weg de
kant van Sint-Martens-Latem uit wees.
We waren er.
Allerminst een geschikt moment om
binnen te vallen, niettemin was de
ontvangst buitengewoon vriendelijk.
We brachten een leerzaam uurtje
door, ik kreeg een mooi kookboek.
"Natuurvoeding en macrobiotiek" en
beloofde, op mijn beurt, toezending
van ons boekje "Leven met soja".
Voor de aanplantingen was het te laat
in 't jaar, o.a. de soja-oogst lag op
zolders te drogen. Voor de aankoop
van allerlei producten werden we ver
wezen naar een winkeltje dat op het
terrein gedreven werd door een stel
letje jonge mensen. De fabriek zelf
leverde alleen in 't groot aan Reform
huizen e.d. Dat winkeltje deed denken
aan een Chinese toko vroeger op de
passar in Indië. Zo'n "winkel van Sin-
kei". Alleen rook het niet naar petro
leum en trassi, maar naar allerlei klaar
gemaakt eten. Op een lange tafel, he
lemaal achterin, sloeg de damp uit
grote potten en pannen.
Vóóraan hielp, achter een toonbank,
een jonge man bij de verkoop van
diverse groenten. Prei, penen, er lag
een berg faboe's, Op schappen, fa-
brieksproducten. Ik was nog niet aan
de beurt en had alle tijd om om me
heen te kijken en een keuze te maken
uit de overvloed. Intussen was het
een komen en gaan, opmerkelijk, van
bijna allemaal jonge mensen. Die lie
pen door naar de grote ruimte achter,
waar ze van een hoge stapel een
bord pakten, bestek en zich aan de
lange tafel eten opschepten uit de
diverse pannen. Aan kleine tafeltjes
werd de maaltijd gebruikt, alles even
rustig en' eenvoudig. Klaar? Bord af
spoelen onder de kraan en weg; er
werd niet betaald.
Ik had mijn blandja uitgezocht, net
was mijn beurt om af te rekenen.
"Bent u lid?" vroeg de jonge man.
Lid? Ik wist nergens van. Ja, dan kon
ik eigenlijk ook niets kopen in hun
toko. Deze bleek alleen te zijn voor
een groep mensen die 1 Belg. franc
per dag betaalden voor 't lidmaatschap
en dan een abonnement konden krij
gen tegen een zeer redelijke prijs,
o.a. op een dagelijkse warme maaltijd.
Uiteraard ter plekke nuttigen. Bij wijze
van uitzondering, ook al omdat wij als
gasten waren gekomen van Lima,
mocht ik mijn blandja overladen in
mijn tas.
Eten kon niet, wel ruiken, gratis.
En zo zagen we dus dat de veel ge
plaagde Belgen nog we| wat anders
tot zich nemen dan alleen maar friten.
Zulke eethuizen zouden er hier ook
moeten zijn. Misschien zijn ze er ook
wel, maar dan toch zeker veel te wei
nig. Als ik jonger was
Wij zitten hier midden in 't boeren
land. Overal om ons heen heerst in
deze tijd grote bedrijvigheid. De grond
wordt klaar gemaakt, omgewoeld en
bestrooid met korreltjes. Grote vluch
ten meeuwen doen zich te goed aan
wormen die door het ploegen uit de
grond naar boven komen, 't Polderland
lijkt een oneindige bruine plas; rimpe
lig water met allemaal schuimkoppen.
De vogels laten zich niet verjagen
door de man die kwistig om zich heen
strooit. Allemaal vergif uit grote plas
tic zakken. En dan duurt het zo lang
niet meer dat we dat vergif terug krij
gen in onze groenten en aardappelen.
De meeste mensen zijn immers aan
gewezen op deze uit de grond gejaag
de producten. Tóch, ook als de ge
legenheid geboden wordt, gezond te
eten, wordt deze veel te weinig aan
gegrepen. Want natuur is duur.
Nog niet zo lang geleden zijn in
Zeeuws-Vlaanderen mensen ook een
biologisch bedrijf begonnen. Ze heb
ben veel geld geleend voor de aan
schaf van landbouwwerktuigen. E.e.a.
komt moeizaam van de grond. Van de
afnemers zijn de meesten Belgen, de
Nederlanders rijden voorbij.
Onlangs zei ik in een supermarkt te
gen een mevrouw die taogé kocht in
een plastic bakje, van die lange witte;
"Zelf trekken, lekkerder en gezond."
Misschien erg bemoeiallig. "Ach me
vrouw," antwoordde ze, "wat heeft 't
voor zin gezond te eten als overal de
lucht die we inademen verpest is."
Juist.
Daarom juist is het zo belangrijk dat
we ons bezig houden met alles wat
nog niet verpest is, al lijkt het de
moeite niet waard. Niet iedereen heeft
de beschikking over een tuin, maar
selderie, peterselie en andere keu
kenkruiden doen het best in potten
op 't keukenraam. En het staat zo ge
zellig al dat fijne groen. Tomaten, sla
willen graag in bakken en potten op
een zonnig balkon. En als u een tuin-
heeft, plant dan niet alleen bloemen.
En trek tussen uw lievelingen niet alle
ONkruid uit. Ik kan 't niet nalaten mijn
stokpaardje van stal te halen en op te
zadelen. Onkruid, jammer genoeg weet
ik er hier zo weinig van. Maar net zo
goed als in de tropen moet er hier
toch ook veel eetbaars tussen zitten.
Laat in elk geval de melde staan, tot
de topjes dik en mals zijn. Lekkerder
dan spinazi. Paardebloemblad, made
liefjes, muur, weegbree, hee| fijn ge
snipperd kunt u mengen door de sla.
Jonge blaadjes van oost-indische kers
geeft er ook een pikant smaakje aan.
Maar pas op voor nachtschade. In
Indië nl. maakte kokkie er een koeloe-
pan van met een sambaltje van to
maten. Hiér, vertelt mijn boekje, ver
oorzaakt het braken, verlammingen
van de ademhalingsspieren en het
hart.
En al die varens dan in het bos en
langs slootkanten. Ze laten de krul
lende topjes alweer omhoog komen.
Hmm! Tomis van pakis met stukjes
gerèh er in, weet u nog? Hier wordt
uit de wortels een middel bereid om
lintwormen te doden. Nou!?Voor
dat zo'n vasthoudende juffrouw zich
gewonnen geeft!
Durft u 't?
Ik ook niet
PLANTERSVROUW
laboe kalebas, koeloepan ge
stoomde groente, tomis pakis ge
recht van varentopjes, gerèh droge
vis, taogé kiempjes van katjang-
idjoe (Phaseolus radiatus) of soja
bonen.
Een heerlijk mengsel van pittige
kruiden en soya. Met wat water
aanlengen, even roeren, ver
mengen met gehakt (u heeft
maar de helft van de gewone
hoeveelheid nodig als u Culimix
gebruikt) of voor een vegeta
risch en nog gezonder gerecht:
voorgeweekte pro-soy (soya-
brokjes). Of u maakt heerlijke
aardappel kroketten, bitterballen,
een macaronieschotel, een
stoofschotel. Culimex, een ge
zond, eiwit soyaprodukt. Zuiver
plantaardig, vetarm, makkelijk
vlug enlekker! Makkelijk
te bewaren, zuinig in gebruik.
Probeert u het eens met een
half pondje f 3,50, per pond
6,50.
TOKO MOESSON
16
