Wonderboom in Midden-Java
d$S"
C.MER.KJLE
5
I VOOR INDISCHE
j GOUDEN SIERADEN
JUWELIER,
I SPUI 167a - DEN HAAG 1
TELEFOON 070-60 48 85 j
De wonderen zijn de wereld nog niet uit en zeker in
Indonesië niet. Dat blijkt wel uit het volgende verhaal
dat wij aantroffen in het in Semarang verschijnende
dagblad Suara Merdeka, om precies te zijn: in het
nummer van 11 februari 1978. Het voorval dat erin
beschreven wordt, speelde zich af in de desa Djati
in het district Gubug Grobogan.
In die desa stond (en staat!) op het kerkhof een
asemboom met een doorsnee van naar schatting
twee meter die honderden jaren oud moet zijn. Deze
boom nu werd eind december getroffen door een
wervelwind, die desa Djati en de omgeving ervan
teisterde.
De boom werd omgerukt, de wortels staken in de
lucht en vele kleinere bomen in de omgeving ervan
werden erdoor omgeworpen.
De desabewoners overlegden wat er nu verder met
de enorme gevelde boom moest geburen. Besloten
werd deze openbaar te verkopen. Dat gebeurde en de
boom viel toe aan de 45-jarige pak Pardjan Hoho uit
desa Kemiri, die grenst aan desa Djati. De^e was van
plan van het hout van de boom arang te maken voor
zijn handel in arang.
Onmiddellijk begonnen pak Pardjan en zijn mensen
de boom in stukken te zagen. In het begin verliep
alles vlot. De takken en wortels werden afgekapt en
gedecimeerd tot stukken die geschikt waren voor de
arangbranderij. Wat overbleef was een kale stam van
naar schatting vier meter lengte. Deze zou later klein
gehakt worden.
Dat ging echter niet door, want toen kwam het won
der! Op een vrijdagavond op het eind van januari
stormde het weer in
desa Djati. Dorpelingen
die zich in de omgeving
van het kerkhof bevon
den, meenden tot hun
grote verbazing vrolijke
stemmen te horen van
uit de graven. Het
was een geluid als van
mensen die opgewekt
met elkaar bezig zijn
een desahuis te bou
wen.
De grote verrassing
kwam de volgende
ochtend. De asemboom
op het kerkhof stond
weer stevig rechtop, de
grond eromheen was
weer effen. Dat de boom ooit ontworteld was ge
weest, viel niet te zien.
Voor de bewoners van desa Djati had het gebeurde
ook gevolgen. Het verhaal van wat er gebeurd was,
deed de ronde en veel mensen kwamen en komen
kijken naar de wonderboom. Dat levert zogezegd
inkomsten uit het toerisme op.
Maar wel kwam er uit het gebeurde ook een geschil
voort. De loerah van desa Djati wilde niet dat het
kappen van de boom zou worden voortgezet, maar
de aranghandelaar pak Pardjan had wel degelijk de
bedoeling daarmee door te gaan. Hij had per slot
van rekening voor de boom betaald. Ook dat pro
bleem werd opgelost: pak Pardjan kreeg schadever
goeding uit de desakas. En de boom bleef staan en
kwam tot nieuw leven.
CHS.
asem tamarinde; arang houtskool
SOEMENEP (Madoera)
In de kota Soemenep hebben nooit
"blanken" gewoond. De kota is altijd
geweest "het domein" van de nazaten
van de sultan, plus natuurlijk de au
tochtone gewone man. Aan de rand
van de kota is een Arabische wijk,
compleet met "Kapitein der Arabie
ren".
3 km langs de Postweg naar het oos
ten, dus richting Marengan en Kali-
anget is Panglèghoer. Hier woonden
de notabelen. 3 km verder Marengen.
Hier woonden de onderwijzers (Soe
menep had één Europese Lagere
School), de havenmeester, de KPM
agent en wat opziend personeel van
de zoutlanden. 6 km verder Kalianget
met de zoutfabriek. De ingezetenen
uitsluitend fabriekspersoneel.
Hoe onbelangrijk in feite Soemenep
was, toch hebben daar verscheidene
BB ambtenaren gezeten die het tot
Gouverneur brachten. Treur, Gesier,
Verschuur, Küneman, Hardeman en
last but not least Ch. O van der Plas.
Na 1908 trad hij op als aspirant-con
troleur, standplaats Manding, 5 km
benoorden kota Soemenep. Later werd
het huis bewoond door een A. W. Het
was een aardig huis met een gezellige
vijver op het voorerf. Niet te vergeten
de witgekalkte bloempotten op poot.
20 km benoorden kota Soemenep is
de Java-zee. Vanaf Amboenten naar
het oosten, een 10 km.lange duinen-
strook. Het mooiste deel was bij Ser-
gang, hoogste top en het breedste
strand. Hier werd wel eens gepick
nickt, van 's morgens totdat de kope
ren ploert aan de horizon in zee dook,
onhoorbaar sissend.
P. JORDANS
ïj»
DE ASEMBOOM
(TAMARINDUS INDICA)
In de Soendalanden komt de kenari-
boom (Canarium Vulgare) veel voor
langs wegen en lanen van Buitenzorg,
Bandoeng, Garoet en vooral Tjimahi,
compleet met oeler boeloe.
De asemboom is DE boom langs de
grote Postweg op Madoera van Ka-
mal tot Kalianget (180 km) van Tanah-
merah tot Bangkalan. Zou dit laatste
door Daendels (1808-1811) zijn bevo
len, zoals hij ordonneerde de syste
matische aanplant van djatibomen?
De vruchtopbrengst van de asem was
op vele plaatsen verpacht aan Chine
zen.
In bewoonde streken wordt de schors
door de Madoerese vrouw met een
mesje afgepulkt. Een aftreksel van de
ze schors wordt gebruikt voor irrigatie.
Aantekeningen uit: "Nederlands Oost
Indië of Beschrijving der Neder-
landsche Bezittingen in Oost tndië,
door A. J. van der Aa. Uitgave: J. F.
Schleyer, Amsterdam, 1846.
|HIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItllilllllllllllllllllli:illlllllllllllllllllllllllllHlllllll!IUIIII'llllllllljll
naar:
Gespecialiseerd in het groeibril- j
jant systeem. Eigen atelier voor j
het vervaardigen van briljanten
sieraden.
22 krt. en 24 krt. gouden scha-
keiarmbanden, slangarmbanden,
colliers, trouwringen, hangers,
haarspelden, oorknopjes en vele
andere sieraden.
MAANDAG T/M ZATERDAG
GEOPEND VAN 9.30- 17.00 uur J
iiiiiiiiHniiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiïïi
22
