te
^coow en <~LOerkelykfieicl
VERDRIET
niet in. "Is niks
Een poosje geleden haalde een Amerikaanse foto de hele wereldpers, nl die
plaat van die vrouw in de lijfwacht van President Carter. Maar nu is, dacht ik,
e Amerikaanse maatschappij wel het paradijs voor de emancipatie
Ik wil hier echt niet de raszuivere,
chauvinistische tjèlèng uithangen hoor,
maar er blijven in mijn ogen toch nog
altijd bepaalde beroepen die ik nou
niet zo erg "geslaagd" vind voor de
andere sexe! (En dan vergeten we na
tuurlijk heel even al die avonturiersters
die aan kapingen en bankovervallen
doen!)
Hier in het Verre Oosten heeft de
vrouw, zoals U wel weet, altijd al een
heel andere positie gehad dan haar
Westerse zusters. Aan de ene kant
"grotere onderdrukking" maar aan de
andere kant ook "veel ruimere vrij
heid". En bij het nemen van belang
rijke beslissingen zal de stem van
Moeder-de-vrouw hier in Indonesia
zeer zeker van grotere invloed zijn dan
in het Westen. Het gebeurt hier alleen
niet "zo openlijk of in het openbaar"
maar ik denk dat manlief hier veel
vaker voor een "offer they can't refu
se" gezet zal worden dan zijn Wester
se broertje!
De enige tijd dat de Indonesische Dol
le Mien wel in het openbaar voor het
voetlicht treedt is rond de maanden
april/mei, als Kartini herdacht wordt.
Dan spruiten plots overal de billboards
en spandoeken uit de grond en wordt
men via de pers murw gebeukt met
allerlei voorbeelden van mens-onteren-
de slavernij of Jeanne d'Arc-achtige
heldinne-daden!
Vooral mijn geliefde Yogya spant in
het verzinnen en uitvoeren van fraaie
billboards wel de kroon. Maar dat
komt natuurlijk ook omdat dit één van
de meest belangrijke kunstcentra is
van Java, dus kunstemakers zat!
De voorstelling op de foto was dit jaar
wel 't summum van Yogyase Dolle Mie-
nen! De slogan zegt: "Wakker Kartini's
vlam verder aan" en laat dan in een
soort beeldverhaal eromheen zien hoe
haar zusters dit kunnen doen. En op
die ene episode na, daar links-midden,
waar een moeder haar anakje in een
slendang draagt, is het verder hele
maal de "pure American way" en laat
zij als een soort Jeanne Bond zien dat
zij wis en waarachtig wel haar vrouw
tje staat!
Zowel in oorlogstijd op het slagveld
(midden-onder) als in vredestijd op de
universiteit (linksboven). En laat zij
zien dat zij net zo makkelijk met een
grote stringbas omspringt als met tere
wayang-kulit-poppen. De vrije tijd die
ze dan misschien nog over heeft brengt
ze door met parachute springen, voet
bal, karate en scuba-diving
"Of je nog een telor asin lust!" mom
pelt het echte van vlees-en-bloed
vrouwtje daar links op de voorgrond.
Ze kijkt dan ook zeer bedenkelijk en
maakt, zwaar beladen, dat ze weg
komt
ROGIER
Oma'tje uit Indië maakt een lelijke
smak.
Maar alles zit nog 'r op en 'r an".
Alleen is 't linkerbeen een beetje "li-
noe". En ze kan ook niet staan. De
dokter ziet het helemaal zo ernstig
Maar na vijf dagen belandt zij toch in
het ziekenhuis. Ze wordt op bed ge
legd met een zwaar gewicht aan de
linkervoet. En over enkele dagen moet
een ellendige operatie aan de heup
volgen.
Oma voelt zich diep rampzalig. Zó al
leen. Ondanks het getjetter om haar
heen van beterende patiënten op de
zaal. Heel stilletjes ligt ze daar, in haar
hoekje.
Zo vindt haar, de eerste avond, een
zuster van de wacht. Ook Indisch.
Vertederd herkent zij in het nieuwe
gezicht op de zaal, 't oude land.
Zij haast zich naar de oude vrouw,
legt warm haar hand op de twee oude
gerimpelde - en vraagt, hartelijk, mee
warig: - "Ja Allahmevrouwtje
waarom u? Koh met zo'n ding aan uw
voet? Keplèsèd?"
Ineens is het, of dat "ding aan haar
voet" niet meer zo zwaar is. Oma kijkt
dankbaar op naar 't gezicht dat zo
vertrouwd is en zegt zachtjes: "Niet
weet u. Niet keplèsèd. Kesandoeng.
Tegen de dorpel van de deur. Tsk..."
Nog altijd hobbelt ze door haar huis
je op een stok, en op kwade dagen
zelfs op twee stokken. Nog altijd is
haar linkerbeen "linoe". Maar zij is
zo dapper, oma'tje.
Kassian
PLANTERSVROUW
linoe slee; keplèsèd uitgegleden;
kesandoeng gestruikeld.
