SURABAYA NU CU)
PATER BIJLHOUT OVERLEDEN
GUESTHOUSE "RINI"
Kerst- en
Nieuwjaarswensen
IIIIIIIIIIIIIHIIiNIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllMlllllllllllin
De loeihete stad met zijn smeltende
asfaltstraten, waarboven overdag de
lucht siddert, is na 24 jaar, eigenlijk
niet te beschrijven. Ware het niet, dat
we op de typisch bedachtzame manier,
die de oudere Indonesiër eigen is,
werden voorgelicht. Oud schoolgeno-
ten, Dr. Joop Soetjahjo, mijn opvolger
op W. en J. (Wetgeving en Juridische
zaken bij de gemeente), Achmad, Mr.
Soedarno, de landsadvocaat, Wawardi,
die ik als jong tuinbouwconsulent in
het Poedjongse in 1935 kende, Hadji
Doel Arnowo de bekas W.K. van Soe-
rabaya, introduceerden ons en gaven
informaties!
Mijn relaas blijft oppervlakkig, onvol
ledig, op verschillende punten, mis
schien zelfs onjuist. Maaf.
Het land is arm, dat beseffen de In
donesiërs zelf heus wel. Daarom juist
moet er volgens hen hard gewerkt
worden; misschien een beetje anders
dan in Nederland. Maar even doelbe
wust, met allerlei soms wat Oosterse
initiatieven. Kijk maar eens uit de bus
of de trein, hoe de tani op zijn kleine
sawah werkt.
Van laag tot hoog leven ze zelf sober.
Er wordt niet geklaagd over fe lage
salarissen, vermindering van verdien
sten. Er wordt zeker niet gestaakt bij
het vooruitzicht van die verminderin
gen. De Indonesiër weet, dat het niet-
Indonesiërs zijn, die staken, en tot sta
king opzetten. Dat staken verboden is,
vinden ze zelfs uitstekend. Je werkt
toch in de eerste plaats voor je eigen
land. Wat ze zelf verdienen is tjukup.
Gelukkig een land, waar de eerste
levensbehoeften zo goedkoop zijn. Met
een klimaat, waarvoor geen verwar
ming en warme kleren nodig zijn.
inderdaad gingen de prijzen tegen le-
baran - we waren er toen - omhoog,
zoals dertig jaar geleden ook het ge
val was. Je moet tawarren, anders
heeft de Indonesische djualan er zelf
geen plezier in. Je moet onder de tafel
afschuiven. Er is corruptie. Allemaal
gezegden, die samballisten ons voor
hielden na een charterreis van drie we
ken. Weten zij veel na zo'n korte tijd!
Wij hebben al deze denigrerende din
gen over de geaardheid van de Indone
siër, beslist niet meegemaakt of uit
geprobeerd!
ik was steeds vergezeld door Achmad,
mijn opvolger op W. en J. Hij hield
mijn beürs en betaalde wat hij patoet
vond. Er was geen verzet tegen de
bedragen. Wat zou ik zijn kleermaker
graag hier hebben: pantalon verande
ren 10 mille, hier 30,
Wies liet een jurk maken uit de prach
tigste batikstoffen, omgerekend 1 op
1.80, 7,— tot 12,—.
Maar je gaat toch niet naar je ge
boorteland, het land van herkomst om
koopjes te jagen, als in Engeland, om
te tawarren! Harga pantes, harga mati,
'ndah, kelarangan waren ons voldoen
de.
Je liet de verkoper in zijn waardigheid!
Inderdaad is het voorgekomen, dat we
voor een Dajaks zwaard, versierd met
paardetanden, volgens onze Chinese
kennis, tweeduizend te veel betaal
den. So what!
Als we de Madurese verkoper in een
restaurant ontmoetten, grijnst hij breed
uit. Hij moet er zeker een week van
leven. Wij kochten twee zwaarden, bij
de nagel aan onze doodkist. Hij was
zeer vasthoudend!
Inzicht hebben de Indonesiërs zeer
zeker, voor allerlei toestanden, ook
buiten hun land. Voor de Zuid-moluk-
kers. Wij Nederlanders zijn te lank
moedig! Dat kunnen zij niet zijn in een
land van meer dan 130 miljoen, die
op duizenden eilanden wonen!
Waar is die communistische burge
meester van Surabaya gebleven? Jij
en wijlen Hilmi Usman hebben toch
ontslag genomen tijdens zijn burge
meesterschap? Een schouderophalen!
Bij een ander, een Indonesisch jurist
een veelzeggende beweging om de
hals!
Door Hadji Doel Arnowo werden wij
pagi-pagi, even na zevenen geïntro
duceerd bij de huidige Wali Kotta, een
bekas perdjuangan, de T.R.I.P.-jongens.
(Tentara Republik Indonesia Pelajar)
Het is een aimabel man, deze Wali
Kotta. Vroeger was hij goeroe, sprak
onbevangen in het Nederlands. Stond
in Sepandjang met zijn groep op nog
geen 50 meter binnen gehoorafstand
van de Nederlandse strijdkrachten.
Kon smakelijk vertellen over die vlieg
tuigbom, geplaatst op de weg met een
wespennest eronder, waarvoor de
mijnopruimingsdienst werd ingescha
keld
DE VAN DER LINDENS
WW""!»'mui!mmumum
Uit de Twentsche Courant vernamen
wij dat op 80-jarige leeftijd overleden
is Pater Romaldus Bijlhout in het
klooster van de Orde der Karmelieten.
Zijn 30-jarig verblijf in Indonesië als
aalmoezenier van het KNIL maakte
hem bij velen bekend.
Geboren in Waalwijk als zoon van een
schoenmaker nam hij dienst in het
leger. Na de eerste wereldoorlog stu
deerde hij voor priester, werd in 1930
tot priester gewijd in Den Bosch. Al
snel, in 1931, verliet hij Nederland om
pastoor in Malang, Indonesië te wor
den.
Bij het uitbreken van de Tweede We
reldoorlog nam hij dienst in het KNIL
als aalmoezenier. Onder de bezetting
van de Japanse legers kwam Pater
Bijlhout in de krijgsgevangenenkampen
van Soerabaja, Djakarta, Bandoeng en
Blimbing terecht. Toen de rust in Indo
nesië weerkeerde, werd hij benoemd
tot plaatsvervangend hoofdaalmoeze
nier. Een jaar later, in 1948 volgde zijn
benoeming tot hoofdaalmoezenier.
Na de onafhankelijkheid van Indonesië
is de pater nog verschillende jaren
superior regularis geweest van de
Missie der Karmelieten op Oost-Java.
In 1960 keerde hij naar Nederland te
rug om voor zijn verslechterende ge
zondheid wat meer rust te houden. Met
de Indische gemeenschap bleef hij ech
ter tot het laatst contact onderhouden.
Velen zullen hem met dankbaarheid en
genegenheid blijven herinneren.
Gondangdia Kecil 4, Jakarta
Telefoon 340996
Beschikbaar kamers met ontbijt
(inclusief kleine was) Nederlands
gesproken.
Ook dit jaar bestaat voor onze abon
nees de gelegenheid om voor de
Kerst- en nieuwjaarsviering vrienden
en kennissen (of alle Indischgasten!)
gelukwensen aan te bieden voor een
VAST TARIEF: 6,per annonce.
Niet-abonnees: 8,50.
Géén standaardwensen waaruit U een
keus moet doen, maar U bent geheel
VRIJ om uw eigen wensen uit te spre
ken "in alle talen", MET EEN MAXI
MUM van 10 WOORDEN, EXCLUSIEF
UW NAAM.
Inzendingen moeten uiterlijk 1 decem
ber binnen zijn.
Uw wens graag op de giro schrij
ven, maar duidelijkGiro 6685 aan
Tjaiie Robinson BV, Pr. 'Mauritslaan 36,
Den Haag.
21
