li?
Indonesische Afkortingen en Acroniemen
(slot] door A. E. Schmidtgall Tellings
AURORA TRAVEL
SERVICE B.V.
Laten we nu overschakelen op de etymologie van de namen van enkele landen
die zijn ontstaan door bepaalde gedeelten van de lettergrepen van de samen
stellende delen van die landen te combineren. PAKISTAN, waar we 't eerst in
1932 iets van hebben gehoord, is namelijk een acroniem van de provincies
Poenjab, de Afghaanse grensstaten, Kasjmir en Sind, terwijl tan staat voor Ba
luchistan. Merkwaardigerwijs heeft het acroniem PAKISTAN nog de (neven) be
tekenis van "Land van de Heiligen", indien men dat wenst te zien als een
samenstelling van het Perzische Pak dat "puur", "onvervalst" of "heilig" be
tekent en stan, een doodgewoon Oerdoe-suffix met de betekenis van "land" of
"plaats". De naam van de hypothetische staat BENELUX is eveneens samenge
steld uit bepaalde elementen van BEIgië, NEderland en LUXemburg. TANZANIA,
één van de nieuwe staten van Zuidelijk Afrika, is samengesteld uit fragmenten
van de namen van de volgende landen: TANganjika, ZANzibar en het welluiden
de partikel IA. Dit partikel komt overigens veelvuldig voor in de (Engelse/Indo
nesische) namen van de navolgende landen: AbyssinlA (Abessinië), EthioplA
(Ethiopië), AustrallA (Australië), MalayslA (Maleisië) en nog vele andere.
In Indonesië kunnen we een dergelijke
ontwikkeling waarnemen om bepaalde
gedeelten van de namen van eilanden,
gewesten, steden, straten, rivieren,
enz. zodanig te groeperen dat uitein
delijk een nieuwe, welluidende, alom
vattende naam te voorschijn komt. We
beginnen met enkele geografische a-
croniemen de revue te laten passeren.
Vindingrijke Indonesische politici en
verslaggevers hebben het letterwoord
JASUMA gelanceerd voor de combina
tie van de eilanden JAwa (Java), SUma-
tera (Sumatra) en MAdura. De andere
eilanden van de Indonesische Repu
bliek gaan schuil achter het acroniem
IRAMA SUKA voor IRian jayA (het
voormalige Nederlands Nieuw-Guinea),
MAIuku (Molukken), Sulawesi (Cele
bes) en KAlimantan (Indonesisch Bor
neo). Dit acroniem heeft de nevenbe
tekenis van 'aangenaam ritme' (irama
- ritme; suka - houden van; aange
naam). We zijn er helaas nog niet ach
ter kunnen komen, waar dit 'ritme'
dient te worden gezocht. Dan heeft
men acroniemen ter wereld geholpen
voor bepaalde eilanden. BABEL, dat
totaliter niets heeft te maken met het
Bijbelse Babel, verwijst naar twee ei
landen gelegen ten oosten van Su
matra, welke bekendheid genieten
vanwege hun speciale alliage van tin:
BAngka en BELitung (het vroegere
Billiton).
Zoals we reeds in het begin van deze
bijdrage hebben opgemerkt is de vor
ming van acroniemen niet aan vaste
regels gebonden. Zo zal dan ook de
lettergreep BEL van dit BABEL veran
deren in BE, indien een andere, groep
van nabijgelegen eilanden in het acro
niem moet worden opgenomen. BA-
BERI staat dan voor BAngka, BEIitung
en Rlau (de voormalige Riouw Archi
pel.) Voor de vroegere Kleine Soenda-
eilanden hebben acronimisten het let
terwoord NUSRA gecreëerd, d.i. de
verkorte vorm van NUSa tenggaRA (de
naam is een vondst geweest van wij
len Prof. Mr. Moh. Jamin) met de let
terlijke betekenis van 'Zuidoostelijke
Eilanden.'
Voorts zijn enkele kabupatens of re
gentschappen geacronimiseerd, wan-
WIIIIIji;illll!lllli:illlllll!!!||lll|ll:lllllll,i:ill!lll>!ll!IIIIIIIIUIIIIIIIIIIIII!llllllllllll|[!!lllilllll!IIIIMII!i:illllllU
IA'
neer men ze in één adem wenst te
noemen om verschillende redenen. Zo
gebruikt men PANGKEP voor de re
gentschappen PANGkajene en KEPu-
lauan in Zuid Celebes. POLMAS wordt
gebruikt voor de kabupatens POLewa-
li en maMASa eveneens gelegen in
Zuid Celebes.
De gebieden JAkarta, BOgor, TAnge-
rang en BEKasi paraisseren in het a-
croniem Jabotabek. En de tolweg die
enkele van deze gebieden verbindt
verschuilt zich achter de acroniem Ja-
gorawi voor de steden JAkarta, boGOR
en ciAWI.
Ook een groep van straatnamen kan
in één woord worden samengeperst.
Gewoonlijk gebeurt dit wanneer het
wegdek in die straten moet worden
vernieuwd in verband met de vele on
ooglijke gaten die erin zitten na een
banjir of zware regenbui. Zo staat
PRAMBORS voor de straatnamen
PRAmbanan, Mendut, BORubudur dan
Sekitarnya (en Omgeving) in Jakarta.
Op het ogenblik is men bezig een weg
aan te leggen, die Balikpapan en Sa-
marinda op Kalimantan zal moeten
verbinden. Voor het hele project heeft
men het letterwoord PROJAKAL uit
gekiend dat staat voor PROyek JAlan
KALimantan (Kalimantan Wegen Pro
ject).
Ook de namen van sommige steden
zijn geacronimiseerd met gebruikma
king van zekere karakteristieken van
die steden. Zo wordt met Kota Inda-
mardi bedoeld de stad Surabaya. Kota
betekent 'stad' en Indamardi, een a-
croniem, staat voor INdustri, DAgang,
MARitim dan penDIdikan, zodat het
geheel de betekenis heeft van 'Stad
van Industrieën, Handel, Maritime
(aangelegenheden) en Onderwijs'. Ma-
lang staat bekend als Kota Pelita (Ko
ta PELajar, Industri dan pariwisaTA) of
'Stad van -Middelbare Scholieren, In
dustrieën en Toerisme.' De eigenlijke
betekenis van pelita is 'lamp' en
jicht', waarmede het onderwijs kan
worden gesymboliseerd. De tweeling
hoofdstad van de Lampung provincie,
de voormalige Lampongse Districten in
Zuid Sumatra, is geacronimiseerd tot
Tante staande voor TANjungkarang en
Management:
Ans Fanggidaej-Jongkind
Wim Simon
Vakkundige Voorlichting
voor reizen naar
INDONESIË
Individuele vliegreizen naar
Amerika, Australië, Canada,
Hongkong, Japan, Singapore,
Taiwan en Thailand
Cruises in het Verre Oosten
Reserveringen Greyhound
Reisverzekeringen
Visabemiddeling
Kantooruren:
maandag t/m vrijdag 09.00-16.45 uur
zaterdag 09.00-12.00 uur
Clauskinderenweg 28
Amsterdam - Osdorp 1018
Tel. 020-19 93 77 19 93 96
iiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
TEIukbetung. Als we lang genoeg
wachten wordt er vandaag of morgen
met behulp van een doekoen mis
schien nog wel een Oom geboren om
als Tante's partner te kunnen fungeren.
Ter besparing van plaatsruimte zullen
we hier buiten beschouwing laten de
acroniemen voor de diverse provin
cies, zoals Jabar (Jawa BARat - West
Java), Sumut (SUMatera UTara - Noord
Sumatra), Sulteng (SUIawesi TENGah
- Centraal Celebes), Tim Tim (Timor
TIMur - Oost Timor, d.i. het voormalige
Portugees Timor, de 27ste provincie
van Indonesië) en nog vele andere.
Ook voor buitenlandse geografische
eenheden bestaan verschillende acro
niemen. AMINGUS is het alomvatten
de acroniem voor AMerika, INGgeris
dan Uni Sovyet (Amerika, Engeland en
de Sowjet-Unie). Verder, Timteng, het
acroniem voor TIMur TENGah (Midden
Oosten), Jerbar (JERman BARat - West
Duitsland), Korsel (KORea SELatan -
Zuid Korea), Afsel (AFrika SELatan -
Zuid Afrika) en nog vele andere geo
grafische acroniemen.
Oh ja, bijna zouden we 't zijn vergeten.
In de Indonesische taal zijn ook nog
bekend zg. numerologische afkortin
gen. Hieronder verstaan we afkortin
gen waarin nummers of cijfers zijn
verwerkt, zoals KP4BS dat staat voor
Komando Pelaksana Pembangunan
Proyek Pelabuhan Bebas Sabang (Ex
ecutief Commando voor de Ontwikke
ling van het Vrijhaven Project Sabang),
P-4 dat staat voor Pedoman Penghaya-
14
