■K
VIJFTIG JAAR GELEDEN SPEELDE KRONTJONGORKEST EURASIA
IN EEN LONDENSE PLATENSTUDIO DE STERRETJES VAN DE HEMEL...
Precies vijftig jaar geleden, in december 1928, zwoegden acht studenten drie weken lang in de studio van "Edison Bell"
om dertig krontjongmelodieën op de plaat te zetten. Ze verdienden er niets mee, maar de reis naar en het verblijf in
Londen hoefden ze niet te betalen. De opnamen zijn het aanhoren bijzonder waard. De platen werden electrisch op
genomen, maar van electrische gitaren was nog geen sprake. De klank is bijzonder authentiek en staat mijlen ver verwij
derd van het electronisch krontjonggeweld dat op reünies en Pasar-Malams-van-nu over ons wordt uitgestort. Over
krontjongorkest Eurasia-van-toen gaat dit verhaal.
A REVE^mON^lH £^R2^^Lf'riOX"
BIG
EIGHT'
10
door Klaas B. Nanning
ïcrcwic
XRÖNTJOKG 8STAW1
KrantjOftjj Orchtrt
£uo>*ü>
*KAX8IO" RECORDS ARK Kf.»CTRIOAEX,Y RECORDS»}
S&A«ray«TCK2S£> By S5DÏSON BSXX. I/m. DONDON.
THS THIS «SOOAO AT U»S THAK AtmjOfilStS mét iS A»
ït tflfSINÖEMFAT OF TH6 COWITIOW9 OF SAtS »W IS M«5>ii#IT80
Inleiding
Het is al vele jaren geleden dat ik op
een tweedehandsspullenmarkt in Haar
lem een stapeltje oude grammofoon
platen zag liggen van klein formaat.
Ik ken het merk wel: "Edison Bell" van
20 cm doorsnee en met lila etiketjes.
Bovendien wist ik dat ze van om
streeks 1930 moesten dateren. Omdat
ik destijds oude platen verzamelde,
pakte ik het stapeltje op. Het waren er
acht, ze bleken nauwelijks bespeeld te
zijn en nog in de originele hoezen te
steken. En toen ik zag dat het kront
jongplaten waren, kocht ik ze, met het
gevoel dat ik iets bijzonders had ge
vonden. Voor een redelijk aantal gul
dens werden ze de mijne. "Krontjong
Orchest Eurasia" stond op de etiket
ten. Het zei me niets en niemendal.
Jarenlang lagen de platen in m'n kast.
Ik draaide wel eens een enkel num
mer voor verbaasde bezoekers, ik zet
te ze jaren geleden een keer op band
voor een Indische fuif waar ik als
blanda een beetje buitenstaanderig
rondliep, maar daar bleef het bij. Tot
dat ik zo'n 1V2 jaar geleden bij een
oom een stapeltje oude nummers van
Tong Tong zat door te lezen. Toen
kreeg ik een idee waarvan ik de ge-
volgen op dat ogenblik allerminst kon
overzien: ik plaatste een oproep in de
rubriek "Wie? Wat? Waar? Wanneer?"
met de weinig originele tekst: "Wie
weet iets van het Krontjong orkest
Eurasiaenzovoort.
Oproep in Tong Tong.
Binnen enkele weken kreeg ik onver
wacht veel reacties, schriftelijk en te
lefonisch, soms kort en waardeloos,
meestal kort en waardevol, soms lang
en gezellig.
Eén van de eerste reacties was een
telefoontje van Frans Razoux Schultz
(71), oud-trompettist van het Haagse
dansorkest "The Queen's Melodists",
die me op het spoor zette van Jaap
Rosenquist (78), gitarist van het kront
jongorkest ten tijde van de plaatopna
men. Nog diezelfde avond belde ik
Jaap op. Het werd een kort, maar on
gelooflijk gesprek. Hij was volkomen
overdonderd door het feit dat een vol
slagen vreemde hem inlichtingen
vroeg over zijn hobby van bijna vijftig
jaar geleden: gitaarspelen in een
krontjongorkest. Dat hoorde ik overi
gens pas toen ik hem bijna een jaar
later eindelijk persoonlijk ontmoette.
Op diezelfde avond hoorde ik van
Frans en Jaap, los van elkaar, de
maand en het jaar waarin de platen
waren opgenomen: december 1928.
Vijftig jaar geieden.
Dan is, in de week dat dit verhaal vol
herinneringen in Moesson verschijnt,
precies vijftig jaar geleden.
Stelt U zich die tijd even voor: van
crisis of steuntrekkers in Nederland
was nog geen sprake, ik was één jaar
en één maand, Willem Duys vier maan
den oud. Een automobiel-ongeval werd
nog vermeld in geïllustreerde week
bladen en Soekarno was 27 en ver
bannen naar Flores. Den Haag was
nog lang geen "weduwe van Indië"
maar "volop Indië".
"Eurasia" bleek helemaal geen kront
jongorkest te zijn, maar een Sociaal
Culturele Vereniging, die zich o.a. ten
doel stelde geld bijeen te brengen voor
Indische studenten die financiële hulp
nodig hadden. Zij probeerde dat geld
te verzamelen door het houden van
Indische tentoonstellingen, toneel-,
dans- en muziekavonden, o.a. door een
krontjongorkest.
Eurasia en muziek.
Jonge leden van Eurasia, voornamelijk
Leidse en Delftse studenten met een
Indisch verleden, vormden drie or
kesten: een Hawaiiband, een Gamelan-
De acht krontjongplaten rond de schitterende koffergrammofoon van
mijn nichtje Ankie Edwards van Muyen. Hoe vaak zullen die platen
in de jaren dertig niet op een dergelijk apparaat zijn gedraaid?
Eén van de acht platen in de originele hoes met speciale opdruk
"The Big Eight".
