Reisbureau Holwerda
WERELDREIS MET HET VLIEGTUIG
POIRRIÉ
MOESSON
"alleen in de wereld"). Toen ze oud
was ging haar man naar een bini
muda en liet haar onverzorgd ach
ter. Wèl mocht ze in het huisje blijven
wonen. Iets verderop in de kampong
woont haar pleegdochter, zelf getrouwd
en met een gezin. Die kan zorgen voor
één maaltijd per dag en haar kleren
wassen. Méér kan de dochter echt
niet doen! Halinah werd blind, heeft
geen inkomsten en leeft in voort
durende angst, dat haar huisje instort,
vóórdat zijzelf overleden is.
Zo was de toestand in 1976, toen Pa
ter Pruim haar "ontdekte" en wij haar
voor het eerst ontmoetten. In 1978
blijkt er heel wat ten goede gekeerd.
Via de pater krijgt ze nu steun van de
Halin en kan ze een oogoperatie on
dergaan, waardoor ze weer kan zien.
Lezen kan alleen nog maar bij mond
jesmaat, maar ze kan haar omgeving
tenminste goed zien. Ze is erg vrolijk
en kwebbelt er lustig op los. (Trou
wens twee jaar geleden was ze al net
zo!) Een paar keren heb ik haar op
gezocht en gezellig met haar gengo-
brold. O ja, het huisje is op enkele
vitale punten gerepareerd, dus als ik
nu over de pangungvloer loop, golft
het hele huisje niet meer. Op het punt
van de religie is het een beetje kusut.
Van huis uit was ze R.K. en door haar
huwelijk is ze Islamiet geworden. Pa
ter heeft de knoop doorgehakt en haar
tot "Chrislam" benoemd. Zelf zegt ze,
dat ze de lieveling van God is. Ze kan
immers weer zien en de pater zorgt
nu toch voor haar en haar huis is
weer gerepareerd!
In een heel andere kampong (in de
parochie van Pater Rijper) ga ik op
zoek naar Ronnie, Leo en Meitie. In
1976 woonden ze met nog wat broer
tjes en zusjes samen in één kampong
huis en beschikten ze over één slaap
kamertje voor tien personen. Meitie is
35 jaar, getrouwd met een Javaan,
die werkloos is en naar zijn geboorte
plaats Tegal terug ging in de hoop
daar beter te slagen in het vinden van
werk. Af en toe zoekt hij zijn gezin op
en elk bezoek laat duidelijk sporen na.
Meitie had toen acht kinderen, nu bijna
negen. Ronnie was bemochauffeur,
maar kon dit zware werk niet meer aan,
dus verkoopt hij nu benzine. Daartoe
heeft hij zich twee plastic jerrycans
aangeschaft één emmer één
trechter. Voorts heeft hij zich een
plekje van het trottoir toegeëigend en
klaar is de nering! Af en toe stopt
een bemo om een paar liter te tanken.
Dit schijnt voldoende op te brengen
voor een bescheiden living en boven
dien heeft Ronnie na twee dagen be
merkt, dat hij net zo goed een jonger
broertje bij al dat plastic op 't trottoir
kan laten staan, zodat hij zich thuis
gerieflijker kan installeren Leo is bus
chauffeur. Die twee kostwinners zor
gen voor de schare van 15, daarin ge
steund door incidentele geldzendingen
van een tante in Nederland. En als de
nood tot de lippen stijgt is er immers
nog altijd Pater Rijper! In 1978 blijkt
de situatie gewijzigd. Ronnie is ge-
"Help Sophie, Fort de Koek dondert naar
beneden!"
trouwd en heeft een kind. Leo idem.
Meitie is, met haar acht kinderen, in
een eigen woning getrokken. Finan
cieel is er niets veranderd. Over een
maand verloopt het contract van Mei-
ti's huis en wordt het 9de kind gebo
ren. Waar ze dan naar toe moet, weet
ze niet. Misschien trekt ze dan weer
bij haar broers in. Dan zijn ze er met
z'n twintigen! Of ...pater Rijper moet
voor de zoveelste maal soelaas bie
den. Voorlopig maken ze zich daar
niet zo erg druk over. We krijgen elk
een groot glas warme koffie kuwe
kuwe en de jonge moeders tonen met
trots de vruchten van hun huwelijk.
En zo ontmoet ik in de komende da
gen nog de families Fabrani en Achy-
ani (Gervais), Iflé, Simon en de Kos
ter en anderen. In de kampong of nog
net niet! Vlak langs de kali of pal aan
de grote weg. Allen zijn probleemge
vallen, de één wat meer, de ander wat
minder. Ze weten zich staande te hou
den op een onbegrijpelijke wijze, maar
hebben (althans naar mijn mening)
echt géén toekomst. En dat vind ik
eigenlijk nog het meest triest.
Op het einde van mijn verblijf in Bo-
gor staat mij nog iets plezierigs te
wachten. Ik ben n.l."ontdekt"! Door
een ex-ll. van de Herstelmulo te Am-
bon uit de jaren 1946/47. We ontmoet
ten elkaar heel toevallig en hij herken
de mij dadelijk als zijn wiskunde-on-
derwijzer van 32 jaar geleden. Zelf is
hij nu leraar Duits aan de Rijks-SMA
in Bogor. Ook zijn vrouw heeft van mij
les gehad. "Alleen maar in de 1ste
klas", zegt ze verontschuldigend,
"want ik heb de A afdeling gedaan".
Henk en Roos, zo heten ze, hebben
andere ex-leerlingen, die nu in Jakarta
wonen, gealarmeerd en op 5 augustus
's avonds worden we met de auto uit
Bogor gehaald en naar Jakarta gere
den, alwaar, ten huize van Daan en
Juul, de reünie gehouden zal worden.
In een lange rij (er waren er meer dan
40) trekken de "meisjes" en "jongens"
aan mij voorbij. Hartverwarmend, ik
geniet er intens van. Tot mijn genoegen
merk ik, dat zeer velen van hen voor
aanstaande functies bekleden bij het
Rijk of in de handel. De gastheer is
zelfs President van het Gerechtshof in
Jakarta en bewoont dan ook een prach
tig, luxueus ingericht huis.
Er wordt druk gepraat, veel gelachen,
veel en lekker gegeten, veel gespee-
ched enje bent Ambonnees of je
bent het nietal gauw vormen ze
een kring en zingen Kole Kole en
Sayangé en (op mijn verzoek) Ombak
putih putih, ombak dateng dari iaut!
En er wordt gemenaried en in de han
den geklapt en langzaam door de
knieën gezakten ik ben weer in
Ambontemidden van velen!! Er
zijn dagen voor nodig om de over
weldigende indrukken te verwerken...
en de enorme massa cadeaux te be
wonderen. Een onvergetelijke ontmoe
ting!
Vóórdat ik het goed besef is de 11de
augustus aangebroken, de dag van
mijn vertrek naar Nederland (na een
overbrugging van een week in Singa
pore).
Het afscheid valt zwaar, ik heb ook
zo'n heerlijk verblijf gehad in mijn
geboorteland.
BERT VAN AHEE
Zwolle, febr. 1979
21 dagenf 4250,per persoon
Route: Amsterdam - Singapore - Honolulu - San Francisco - New York
- Amsterdam.
28 dagenf 4650,per persoon
Route: Amsterdam - Singapore - Bangkok - Hongkong - Honolulu -
San Francisco - New York - Amsterdam.
a. prijzen zijn incl. hotel, transfer en excursies.
b. verlenging is mogelijk.
Informatie:
Tel. 070 - 46 89 50 of 46 89 51 Telex: Holwé 32743.
Loosduinsekade 497, 2571 CM Den Haag
AL UW STENCILWERK VLOT EN VOORDELIG VERZORGD DOOR
Prins Mauritslaan 36 - Den Haag - Telefoon 070-54 55 00 54 55 01
29
