5£erinneringen 3£etjil
(XVIII)
POIRRIÉ
Sport
Hoewel ik nooit een type ben geweest dat warm liep voor een of andere sport
(trouwens nog steeds niet. Ik vind dat je van sporten alleen al warm genoeg
wordt) heb ik tijdens m'n Indië-jaren toch nog vrij veel aan sport gedaan. Niet
altijd met evenveel zin hoor. Maar ja, wat moet je. Je was het nu eenmaal aan
de kleine gemeenschap waarin je leefde verplicht je beste beentje voor te zet
ten. Je kon moeilijk constant aan je zelf denken. Nu had ik ook de pech dat ze
me bij de door ons beoefende sporten altijd nodig hadden.
Bij voetbal omdat ik de enige links
handige was en dus volgens de sobats
dan ook best links kon trappen. Het
oneerlijke ervan vond ik dat ik steeds
een rechtstrappende tegenover me
had. Je raakte elkaar nooit.
Bij volleybal omdat ik zo lekker lang
was. Op m'n commentaar: Hang dat
net dan wat lager, dan kunnen de
kleintjes er ooft overheen kijken, gin
gen ze, als ik geen zin had, nooit in.
Het: Praat niet zo stom. Kom nou maar
mee, liet m'n eigen zin weer achter
het net vissen en stond ik even later
weer voor het net m'n partijtje mee
te slaan.
En bij badminton, de laatste en minst
in trek zijnde sportmogelijkheid voor
ons, om de enkele liefhebber te ple
zieren. Ik vond het het allerminste
spel dat er gespeeld kon worden. Je
"Onze Jan Blokker is NIET de Jan
Blokker van de Volkskrant en de
VPRO. Het is een nalatigheid van
ons, u dit niet veel eerder te hebben
verteld, om u zodoende achterdocht,
wrevel en stomme verbazing te heb
ben kunnen besparen. Hoe kan Jan
Blokker in Moesson zo aardig schrij
ven? werd ons meerdere malen
gevraagd. Nou, omdat deze Blokker
een andere Blokker is. Daarom.
Redactie
het devies van de Gebr. Wijsmuller
N.V.: "schepen afleveren in de staat
van nieuw."
Het was vrijdag 15 februari 1958 dat
Hollandia kwam binnen varen een
splinternieuw, helderwit geschilderd,
slank en sierlijk jacht, waar menig
millionair jaloers op zou zijn. Het was
de trots van de Gouverneur van Ne
derlands Nieuw Guinea. De "Oranje"
werd door Kapitein A. Hengeveld met
de usantiele ceremonie overgedragen
aan de Afdeling Scheepvaart van de
Dienst van Verkeer en Energie (Hoofd
kantoor Hollandia) en qualitate qua aan
de Havenmeester van Hollandia, F.
Bender.
Kort daarop werd het commando van
dit luxe vaartuigje gegeven in handen
van A. Snellen van Vollenhoven, die
als gewezen Officier bij de Gouverne-
ments Marine in het voormalig Neder
lands Oost-lndië hier "the right man
on the right place" was. Met de "O-
ranje" werd de Nederlandse driekleur
met koninklijke waardigheid vervoerd
slaat een half uurtje tegen een veder
lichte pluimbal aan en je houdt er een
loodzware arm van een paar uur aan
over.
Het liefste speelde ik voetbal in de
kleinere kampongs. De aloen-aloens
van die kampongs, waar we op aan
gewezen waren, hadden die maten dat
ik er grote sympathie voor op kon
brengen: zo gemakshalve klein. Ik
hoefde dan nooit zo ver te lopen om
het doel van de voetballers, het doel
van de tegenstanders, te bereiken. Het
zat er natuurlijk wel in dat je je doel
vaak voorbij schoot.
Nog liever voetbalde ik in de kampong
waar de manlijke bevolking voetbal-
minnend was en dat liet blijken door
ons op geregelde tijden uit te nodigen
voor een partijtje trappen op de aloen-
aloenmat. Dan had ift het helemaal ge
makkelijk. Je speelde dan met twee
elftallen van elf man. Een rustgeven
de bezigheid als je gewend bent
te spelen met twee elftallen van een
man of zeven. Lang niet zo energie-
slopend. Achter elke bal die ik weg
trapte hoefde ik zelf niet aan te jagen.
Spelers genoeg op het veld die er
meer in zagen dan ik.
Het waren altijd leuke wedstrijden te
gen de kampong, zoals we onze tegen
standers noemden. Scheidsrechteren
langs de uitgestrekte kusten en mach
tige rivieren van Nederlands Nieuw
Guinea.
Tijdens het interview merkte kapitein
Abraham Hengeveld nog op: "Al die
nieuwe navigatie-middelen, radar, dec-
ca, computers en weet ik allemaal wat,
zijn natuurlijk wel ideaal, maar wat ift
ook weet is, dat als je zo'n scheepje
met acht gezellige zeelui, die voor
elkaar klaar staan als er moeilijkheden
zijn, als je zo'n scheepje met een kom
pas, een sextant en een waarnemings
horloge en een radio, waarmee je
meestentijds geen verbinding kon krij
gen, veilig op haar eindbestemming
hebt gebracht, dat je dan toch wel echt
een gevoel van voldoening had en bij
jezelf kan denken: "dat hebben we
h'm dan toch maar weer gelapt."
Een voorbeeld van Nederlands zee
manschap in de jaren na wereldoorlog
II.
Informatiebronnen:
Interview A. Hengeveld.
Dagbladartikelen.
deden we zelf en grensrechters waren
overbodig geworden omdat we in In-
dië geleerd hadden ruim te leven. We
keken dus niet meer op een metertje
voetbalveld.
De eerste wedstrijd die ik tegen de
kampong speelde kan ik me nog goed
herinneren. Wat stond ik raar te kij
ken in m'n gepantserde kissies toen
de tegenpartij op blote kakkies het
veld op kwam.
Dat wordt wat, dacht ik. Zonder schoe
nen is een mens nog gauwer op z'n
teentjes getrapt. Het viel alles mee.
Geen centje pijn. Ten eerste omdat je
de kans niet van ze kreeg op hun
tenen te gaan staan en ten tweede als
het je zou lukken merkten ze er niets
van, zo gehard zijn die blote kakkies.
Ik heb het aan de schenen ondervon
den. Dat kwam zo. Ik tikte net de bal
weg toen m'n tegenstander met zo'n
blote kakkie uithaalde om de bal een
loei te geven. Omdat ik m'n favoriete
leefregel "haastige spoed is zelden
goed" nastreefde, had ik geen haast
met het weghalen van m'n been. Stom
natuurlijk, want het gevolg was dat hij
tegen m'n scheen loeide. Ik loeide ook,
dat weet ik nog heel goed, maar wel
van de pijn.
Ook herinner ik me de voetballende
jeugd uit de kampong. Altijd present
als wij speelden. Voor en ook tijdens
onze wedstrijden speelden zij hun spel
met de bal naast het veld of achter het
doel.
Eén ventje vergeet ik nooit. Hij miste
een been en het andere been was niet
meer dan een stomp. Hij verplaatste
zich steunend op handen en zitvlak
met een ongelooflijke behendigheid
achter de bal aan. Nooit heb ik iemand
zo veel plezier zien beleven aan voet
bal. Hij schaterde het uit van het la
chen als hij de bal te pakken had.
Kijk, dat is ook een sport.
J. BLOKKER
"Wat bedoel je met: Ga eens netjes zitten?"
HEER SALEH. SJATHA,
Jl. Raden Saleh no. 37, Jakarta.
Tel. 345078
Kamers met ontbijt en/of pension.
Airconditioning, warm en koud stro
mend water. Centraal gelegen. Eigen
vervoer aanwezig en Nederlands
sprekend. Zeer goede referenties.
Schappelijke prijzen.
31
