0
De 99Concor99 en de militaire cantine
■M Sr A Z/^1 1 3
Iedere oud-Bataviaan zal zich zeker
wel de militaire Sociëteit "Concordia"
en de Militaire Cantine er tegenover
weten te herinneren n.l. aan de Sipay-
ersweg, de verbindingsweg tussen Wa-
terlooplein-Zuid en Goenoeng Sari. De
Sociëteit Concordia was voor die tijd
een prachtig opgetrokken gebouw
in tegenstelling tot het er achter aan
Waterlooplein-Oost gelegen antieke
Kantor Palès, waar de bureaucraten
van het Departement van Financiën
waren ondergebracht. Op het achter
erf hadden zich de verkopers van ga-
do-gado, sateh kambing, laksah enz.
genesteld die goede zaken maakten.
Kunt U zich nog voorstellen op een
krukje bij de laksah-verkoper te zitten
en een portie van die gele lekkernij te
bestellen. De verkoper was dan één
en al actie en een ogenblik later was
de hongerige klant al aan het smullen.
Vergeet de hygiëne, want als je uit-
gesmuld bent, wordt het bord in een
emmer met vuil water gedompeld en
daarna afgedroogd met een lap vol
vlekken in alle kleuren van de regen
boog. Maar wie werd er ooit ziek van?
Dat zijn dingen die je nooit vergeet uit
het oude Indië en die ik hier zeker
mis.
Om op de beide militaire ontspannings
gelegenheden terug te komen, deze
hadden hun grote verschillen. De So
ciëteit was voor de officieren van het
garnizoen en de cantine voor de on
derofficieren. De Sociëteit was bekend
om haar allure, men voelde zich ge
dwongen er gezien te worden, vooral
als er een bal was.
Voor de jongere officieren was zulk
een uitgangetje een dure liefhebberij en
het gevolg was dat aan het eind van
de maand de rekeningloper met een
"mintah kembali lain boelan" werd af
gescheept. Aardig en de moeite waard
waren de muziekuitvoeringen van de
Staf-muziek in de koepel buiten in de
tuin onder leiding van de eminente
violist Lee van Maaren sr. die ook met
andere muzikanten met Kerstmis hun
medewerking verleenden aan het St.-
Caecilia-koor tijdens de Nachtmis in
de kathedraal. Onnodig te zeggen dat
de kerk dan stampvol was. Het was
tijdens één van de muziekuitvoeringen
in de tuin van de Sociëteit dat ik het
ondervolgend gesprek opving van een
groepje jongelui, toen één van de mu
zikanten met zijn blaasinstrument de
koepel verliet en de tuin opwandelde.
"Zeg, waarom gaat die vent met zijn
trompet de tuin in?"
"Hij is zeker in hoge nood."
"Waarom gaat hij dan niet naar binnen,
ze hebben daar toch wel W.C.'s?"
"Pè, als jij erg moet dan doe jij het
toch ook hier achter de struik. Waarom
hij niet?"
De oplossing was dat de muzikant,
zich verbeeldende hoog in de Alpen
te zitten, met een jodelende toon op
zijn instrument antwoord moest geven
op de muziek. Was het "Die Walkü-
ren?"
In de O.O.-kantine aan de overkant van
de straat ging het gezelliger en ge
moedelijker toe. Ze hadden hun eigen
toneelgezelschap dat meestal blijspe
len gaf of een satire op opera's. Zo
was er een opvoering waarin een rid
der van de Kruistocht terug kwam op
zijn kasteel en verlangend uitkeek naar
zijn gade. Zij was echter nergens te
vinden en hij liep wanhopig en han
den wringend de ridderzaal binnen, tel
kens haar naam "Ada, Adaaaa!" uit
roepend, tot uit de donkere zaal een
stem klonk "tidah ada", wat in de zaal
een algemeen gelach veroorzaakte en
zelfs onze wanhopige ridder zich niet
goed kon houden.
Een andere keer was het een minstreel
die zijn geliefde, die ergens in een
kamer daar boven in de toren moest
slapen, met zang en getokkel op zijn
gitaar naar buiten probeerde te lokken.
Zij kwam op het balkon tevoorschijn
De militaire sociëteit "Concordia" aan het
Waterlooplein in het voormalige Batavia.
in nachtpon om haar minnaar kus
handjes toe te werpen. Achter haar
aan kwam echter Pa, ook in nachtge
waad met een slaapmuts op, die zijn
dochter bij de arm naar binnen trok,
toen zelf op het balkon verscheen en
op de wijs van de bekende Estudianti-
na-wals de tokkelaar beneden toezong:
Zanger, o, zanger, ga naar huis toe,
verveel mij niet langer, want je weet
wel (bis), het is nu in het holst van de
nacht - en meteen gooide hij de inhoud
van de lampetkan op de ongelukkige
minnaar leeg.
Een andere herinnering is die van
de gedenkwaardige en onvergetelijke
nacht in het 'jaar 1910 toen de staart
van de komeet van Halley de anders
altijd prachtige sterrenhemel met een
grijs waas bedekte. Er was toen spra
ke van dat de aarde in haar gassen
zou terecht komen en de mensheid
vergast zou worden. Mijn vader had
vele kennissen onder de onderofficie
ren van de Topografische Dienst en
die vertelden hoe zij hun eigen opinie
voor die nacht hadden.
Als we toch allen kapot moeten gaan,
laten we die nacht op een gezellige
manier sterven. De beheerder van de
kantine had de hele voorraad sterke
drank klaar gezet en het bier was in
het ijs. Het moest toch alles op! En
ze hebben die bewuste nacht in ge
paste dronkenschap doorgebracht en
toen de volgende ochtend de zon als
gewoonlijk opkwam, stond ieder met
een geweldige kater op. Maar toch lol
gehad, niet waar? U weet het misschien
niet meer, maar de komeet van Halley
werd genoemd naar de Engelse sterre-
kundige Edmund Halley, die de ko
meet in 1682 ontdekte en voorspelde
dat naar zijn berekeningen zij in het
jaar 1759 zou terugkomen, hetgeen in
derdaad geschiedde. En daarna om de
75 jaren, zodat bij leven en welzijn wij
haar weer in 1985 kunnen zien. U zult
daarvoor wel naar de tropen moeten
gaan met de meestal heldere nachte
lijke hemel, maar het is de moeite
waard en wellicht eens in een mensen
leven. FFp
(De "Concor" en de Militaire Cantine
bestaan niet meer Red. Moesson)
HEER SALEH. SJATHA,
Jl. Raden Saleh no. 37, Jakarta.
Tel. 345078
Kamers met ontbijt en/of pension.
Airconditioning, warm en koud stro
mend water. Centraal gelegen. Eigen
vervoer aanwezig en Nederlands
sprekend. Zeer goede referenties.
Schappelijke prijzen.
16
