Tante Troel 85 jaar en niet van gister
GRAMMATICA
Ze is maar een klein mager mensje en treedt nooit op de voorgrond. Ze is altijd
erg eenvoudig maar juist daarom sluit een ieder haar in het hart. Eerlijk maar
hard voor zichzelf en nu vooral streng voor haar kleinkinderen vestigde zij zich
met haar gezin na de moeilijke jaren in Indonesië aan de Watertorstraat 51,
Nijmegen.
Wie kent niet het hoekhuis met het
hekwerk met rose bruidstranen aan de
Koksteeg 19 in de Krembanganbuurt
te Soerabaja?
Daar woonde de hele familie Erdtsieck
met Oma Lies, kinderen en veel later
kleinkind.
Er was altijd visite, want het was er o
zo gezellig en het rotan zitje in de
voorgalerij stond uitnodigend klaar.
Het tuintje stond vol lidah buaya, een
heel oppervlak van vier bij vier en de
enkele bloeistengel zwiepte door de
wind. In de hoek groeide een djarak.
Rrrring-ring-ring, dat was de fietsbel
van Oom Paul, die van 't werk thuis
kwam in z'n jas tutup. Gendoh snelde
naar het hek en nam de fiets over.
Tante Troel stond klaar en kreeg een
kus op het voorhoofd. Er was gedekt
voor de heer des huizes in de achter
galerij: koffie en soorten Indische
koekjes en de twee honden wachtten
geduldig op het hun toebedeelde lek
kers.
Zo klein als ze was (Troel werd ze
genoemd maar haar ware naam is
Betsy) regelde ze veel ofschoon Oma
Lies de heerlijkste gerechten klaar
maakte en de hele huishouding deed.
Dan slofte Oom Paul op blote voeten
(want het voelde zo zalig koud aan op
die vloer!) een sigaret rokend naar de
kerosi malas in de voorgalerij en nam
tante Troel plaats in de rotan arm
stoel.
Tiek-tok, tiek-tok! Wie wil er bamie?
"Ndoro?" Dat was Siti, de langganan
met de tènong vol Indische koekjes.
Wij die op bezoek waren werden altijd
gul onthaald. Chinese pastel tutup in
kleine kommetjes, een tikkeltje zoet,
bestreken met wat eidooier en dan
gebakken in een pan pembakaran, ge-
toek lindri en schuitjes colombijn en
nog veel meer.
Mevrouw E. Erdtsieck
Ze hadden in de gang een telefoon.
Voor die tijd kon niet iedereen een
telefoon betalen I Rrrring, rring! Tante
Troel liep er al heen. "O, met het zie
kenhuis. Wat? Een zoon geboren? Alles
in orde? Ik geef het direct door. Ja,
ze bellen U terug" en dan haastte tan
te Troel zich om het blijde nieuws door
te geven aan de betrokken familie. Zo
werd menig bericht via tante Troel
doorgegeven.
Eens in de maand stopte een dogkar
voor hun huis. Vol beladen met pak
ken suiker, koffie, Norton snoep, blok
ken Sunlight zeep, noem maar op,
alles wat het personeel via Internatio,
waar Oom Paul boekhouder was, kon
kopen. Dan kwam tante Troel in 't ge
weer, woog en woog, pakte in en
maakte krandjangs klaar. Daar moes
ten nog wat blikjes bij en snoepjes,
want dat gezin had kinderen. Neen, in
die krandjang moest er nog Sunlight
zeep bij en suiker
Betalen? Ho maar! Dat wilden ze nooit!!
Dat kregen ze goedkoop via het werk,
was altijd het antwoord.
De klontong was een graag geziene
gast. "Tabeh nyonya besal! Bagus ba-
gus, tjobak liat!" en alweer net als
iedere maand werd er gemeten en ge
knipt en zat tante Troel er met een
stapel stofjes op schoot. Ik zat er wel
eens bij, evenals andere dames die
zaten te tawarrèn. "Wat vind jij mooi?"
vroeg tante Troel dan en als ik aarzel
de zocht zij wat uit en met z'n meetlat
lachte de tjina klontong al zijn gouden
tanden bloot, want ook voor hem was
er blijdschap van zwaarte voelen in
zijn portemonnaie bij het naar huis
gaan.
Eerste zondag van de maand! Tante
Troel had dan enkele weesmeisjes
thuis die bij de Erdtsieckjes onthaald
werden en zwaar beladen met allerlei
lekkers terug gingen naar het kloos
ter.
Ik herinner me onze uitgangetjes! Eerst
naar Pröttel. Dat was het gebouw waar
later het Soerabaiasch Handelsblad
werd gevestigd. Bij Pröttel werkte tan
te Giebel en wie weet was er nog een
voordeeltje. Via Hoffmann en Krapp
naar Onderling Belang, want ik was
bijna jarig en elk jaar kreeg ik een
paar ijzersterke schoenen van tante
Troel.
Jans en Hetty, die thuis Boeby en Muis
genoemd werden gingen altijd mee en
als kinderen had je zeker lol. Eerst
schoenen passen op de tweede étage,
daarna een goochelvoorstelling volgen
een verdieping lager, waar je je plezier
bijna niet op kon. We kregen een ijsje
en een gebakje en je raakte er hele
maal opgewonden van. Ik vond het
zalig! En dan was het uit met de pret
en werden we thuis afgezet.
Toen we ouder werden, een jaar of
twintig en iets ouder in de Japanse tijd,
was het vaak het trefpunt om te mu
siceren en te zingen. Ik speelde veel
piano in die tijd en de meisjes Carter,
Lizzy, Oily en Bea, deden niet onder
voor de Boswell Sisters.
Vijfentachtig jaar, klein maar dapper en
een mondje dat ze nog best roeren kan.
Ze kookt zelfs nog, heeft haar uitgan
getjes en de Bingo-Club!
Hulde tante Troel en wordt maar ge
rust honderd jaar, van mij mag dat
zeker, nog ouder zelfs!
ELLY HEIL-VERSFELD
Vroeger kwam de kapper thuis. Dat
gebeurde eens in de maand op een
afgesproken tijd. Hij was van Brits-
Indische afkomst, sprak steenkool En
gels, driekwart Nederlands, wat Maleis
en natuurlijk voor honderd procent zijn
eigen taaltje. Zijn komst kondigde hij
altijd aan met: "Hier de haarkèaèaper!"
Dan ging de hele familie, op moeder
na, die haar ouderwetse haarwrong
trouw bleef en het altijd met pracht en
praal droeg, naar de achtergalerij om
zich te laten kortwieken. Eerst kwamen
de groten aan de beurt, dan de klein
tjes. Want deze konden wel eens
"rèwèl" (lastig) zijn. In een mum van
tijd lag de gladde vloer bezaaid met
haarlokken. Het deed me altijd denken
aan een slagveld met scalpen, door
bloeddorstige Indianen achtergelaten.
Toen ik eens op zo'n knippartijtje aan
de beurt was, vroeg onze baas aan
mijn moeder: "Hoe geknipt; jongens
kop of meisjeskop met ponnie?"
"Bobbed", zei mijn moeder.
"Wat?" vroeg de kapper verbaasd.
"Zo moet je knippen," legde mijn moe
der hem uit en ze maakte denkbeeldige
bewegingen met de schaar. Onze Brits-
Indiër dacht heel lang na. Toen klonk
zijn eureka triomfantelijk. "Niet man
nelijk, niet vrouwelijk, dus moet ik haar
onzijdig knippen. Dat is bobbed", grin
nikte hij. We waren stomverbaasd over
de grammaticale kennis van onze toe-
kang potong ramboet (kapper).
L. v.d. WORM-FLOHR
18e REÜNIE EX-KNIL
"BUNGA MELATI"
Voor de 18e maal komen op zaterdag
3 mei a.s. ex-Knil-ers van de Vereni
ging "Bunga Melati" in het Gemeen
schapshuis "Doornbos", Abdijstraat 26,
Breda Noord bijeen. Als vanouds zal
er tussen 10.00 uur en 21.00 uur op
geanimeerde wijze contact zijn tussen
de oud wapenbroeders. Een gezellige
makanan, een dansje op de muziek van
het huisorkest van Bert van Middel
koop afgewisseld door eventuele spre
kers of zangers vullen het programma.
Mocht u meer inlichtingen willen over
deze reünie en de Vereniging "Bunga
Melati", wendt u zich dan tot het se
cretariaat bij Henk de Wit, Beverweg
64, 4817 LN Breda, tel. 076- 13 67 15.
10
i
