Elsevier
KON IK MAAR WEER EEN GEWOON MEISJE ZIJN
AAN HEN DIE BELANG STELLEN IN HET NEDERLANDS VERLEDEN
Carla Vermeer-Van Berkum:
Dagboek uit Japanse vrouwenkampen op Java.
I
Nederlandse monumenten overzee
Bijna geen land ter wereld, of men vindt er de sporen van vroegere Nederlandse aan
wezigheid. Allereerst natuurlijk in overvloedige mate in gebieden zoals Oost— en West-
Indië, die eeuwenlang onder Nederlands gezag hebben gestaan en pas kort geleden hun
zelfstandigheid verwierven. Maar ook in landen als Brazilië, Ceylon, Japan en de jonge
staten in de bocht van Guinee, waar onze vestigingen sinds lang opgehouden hebben te
bestaan, bevinden zich talloze overblijfselen van Nederlandse cultuur, als factorijen en
forten, kerken, begraafplaatsen en woonhuizen; ook heel wat archiefmateriaal, dat een
verhelderend licht werpt op het dagelijks leven en bedrijf van onze voorvaders in die
verre streken.
Hoe ze te conserveren
Het is niet zo verwonderlijk, dat deze stille
getuigen uit ons nationaal verleden na zo
lange tijd meestal niet in al te beste en
soms zelfs in desolate staat verkeren. Want
hoezeer ook de landen, waarin deze histo
rische curiositeiten gelegen zijn, sympathiek
blijken te staan tegenover de conservering
er van, zo ontbreken hun de middelen daar
toe ten enenmale.
Naast (onroerende) monumenten uit het Ne
derlands overzees verleden, is ook aan roe
rend goed, zoals meubels, zilverwerk en
andere producten van kunstnijverheid uit de
tijd van de Indische Compagnieën nog heel
wat in omloop, dat waard is om voor ver
loren gaan te worden behoed.
Hedendaagse verhoogde belangstelling
Wij leven In een tijd waarin (naar men zegt
als reactie op de geestelijke vervlakking,
waarheen de maatschappelijke gang van za
ken ons dreigt te voeren) verhoogde be
langstelling is waar te nemen voor de bij
zondere lotgevallen van de nationale groe
pering waartoe men van nature behoort. Het
is daaraan dat een nuttige Nederlandse in
stelling haar ontstaan dankt: de 'Stichting
Cultuurgeschiedenis van de Nederlanders
Overzee' (bij afkorting 'Stichting C.N.O.').
De Stichting Cultuurgeschiedenis van de
Nederlanders Overzee (C.N.O.)
Het is een instelling die zich ten doel stelt
het "bevorderen van de kennis en het be
houd van voorwerpen, monumenten en do
cumenten, welke herinneren aan het verblijf
van de Nederlanders en aan de Nederlandse
vestigingen buiten Europa of welke onder
invloed van Nederlanders zijn ontstaan'. Ze
werd opgericht in 1961 en bestaat dus bin
nenkort 20 jaar.
Verwerving van curiosa
In dat tijdvak heeft zij heel wat weten te
bereiken. Gesteund door subsidies van de
overheid en van diverse culturele fondsen,
bedacht met legaten en schenkingen van
particuliere sympathisanten en mede door
de jaarlijkse bijdragen (15,van haar
(nog veel te kleine) achterban van contribu-
tanten, is zij er in geslaagd een aantal stuk
ken te verwerven, die in het Rijksmuseum
staan opgesteld of aan musea elders in
bruikleen zijn gegeven.
Stimulering van restauraties
Daarnaast heeft zij in de loop van haar be
staan, mede dank zij verstrekte subsidies,
in diverse landen ter wereld, in overleg en
samenwerking met Nederlands diplomatieke
vertegenwoordigingen aldaar en met de
plaatselijke autoriteiten, tal van maatregelen
kunnen nemen of bevorderen tot restauratie
of behoud van Nederlandse oudheden die in
verval waren geraakt.
Een overzicht van deze verrichtingen wordt
telkenjare - om het andere jaar in gedrukte
en geïllustreerde vorm - de contribuanten
toegezonden.
door storting van een bedrag van 150,
ineens, wordt men contribuant voor het
leven.
Tentoonstellingen
Tenslotte heeft de Stichting een reeks ten
toonstellingen op touw gezet, ten doel heb
bend hier te lande meer begrip te kweken
voor de geschiedenis van het eigen, in
voorbije tijden over de gehele wereld uitge
zwermd voorgeslacht. In 1963/'64 was dat
de expositie 'Wonen in de wijde wereld',
gehouden in het Tropenmuseum te Amster
dam; eind 1972 'Nederlandse schilders en
tekenaars in de Oost', verzorgd door de
legendarische, onlangs op 94-jarige leeftijd
overleden mevrouw De Loos-Haaxman, oud-i
conservatrice van 's Lands schilderijenver
zameling te Batavia, bijgestaan door haar
dochter, mevrouw Terwen-de Loos; van
medio 1975 tot medio 1976 'Nederlanders
in Japanse kampen', die op haar rondreis
door Amsterdam, Den Haag, Breda, Leeuw
arden en Arnhem 45.000 bezoekers trok.
Jaarlijks samenzijn
Op de jaarlijkse bijeenkomst van het be
stuur en de contribuanten wordt door een
deskundige een voordracht gehouden over
een onderwerp, verband houdende met de
doelstelling der Stichting. Tijdens dit samen
zijn wisselen bestuur en contribuanten van
gedachten, terwijl doorgaans nieuwe aan
winsten of afbeeldingen daarvan worden
getoond.
Opvoering van het contribuantental
Men zou denken, het vorenstaande in aan
merking genomen, dat een doelstelling als
hier ontvouwd velen direct zou moeten
toespreken en waarschijnlijk is dat wel zo.
Maar onbekendheid met het bestaan van
deze stichting en haar doelstelling zal er
wel de oorzaak van zijn dat vëlen die zich
in dit gezelschap bepaald thuis zouden voe
len, daarin tot nu toe ontbreken.
Om hierin verbetering te brengen hebben
de ondergetekenden, contribuanten van de
Stichting, het bestuur aangeboden om te
trachten, door middel van een doelgerichte
actie, het corrtribuantenbestand, dat nu om
streeks 500 bedraagt, in de loop van dit
jaar tot het dubbele op te voeren; geen een
voudige opgave misschien, maar naar hun
overtuiging bepaald ook geen onmogelijke.
Bij wie zich te melden
Zij nodigen U daarom uit om, als doelstel
ling en aotiviteiten van de Stichting U aan
spreken, dit telefonisch mee te delen aan
het Secretariaat van de Stichting C.N.O.,
Duivelandselaan 7, 1181 JS Amstelveen,
waarna automatisch het verder nodige wordt
verricht.
Welkomstgeschenk
Aan hen die in 1980 toetreden zal, zolang
de voorraad strekt, een exemplaar ten ge
schenke worden toegezonden van één der
tot nu toe door de Stichting verzorgde uit
gaven.
1980.
P. M. Adriaanse
dr. mr. H. F. W. Luiking
Dit is het dagboek van een 13-jarig meisje, dat met
haar moeder en twee broers in een Japans
interneringskamp terecht kwam.
Het door haar bijgehouden dagboek geeft een
beeld van triestheid, honger, opofferingsgezindheid,
ziekten, angst, zware arbeid, maar ook van hoop,
humor en levenskracht. Het dagboek dat zij tijdens
haar vlucht voor de Indonesische extremisten
heeft meegenomen is een authentiek en onthullend
monument. 216 biz. met ill. 4 blz. foto's
Paperback 18,50
Inleveren bij uw boekhandel of in open envelop
ongefrankeerd zenden aan: Elsevier, Antwoord
nummer 1248, 1000 SN Amsterdam.
Gaarne ontvang ik: ex.
Kon ik maar weer een gewoon meisje zijn a
18,50 (excl. 5,adm. kosten). Betaling na
ontvangst.
Naam:
Adres:
Postkode:
Woonplaats:
Handtekening:
4
