HERINNERINGEN AAN DE JAP
KIMM Indische spekkoek
Klining-Klining
De eerste Japse stoottroepen kwamen binnen en bezetten het huis naast het
onze met veel kabaal en met voor ons onverstaanbare kreten, een vreemd zoete
geur verspreidend. De dame, die bij mij ingekropen was tijdens de hele oorlog,
werd bang en voorspelde onheil en toen bovendien nog 's nachts vrachtauto s
binnenkwamen, die duidelijk hoorbaar gevuld waren met flessen, werd ze hele
maal benauwd. We konden de auto's niet zien, alleen horen, want we lagen al
in bed.
ming tegemoet. Toen we na een lange
en moeizame tocht (nog beschoten
ook) eindelijk in Brangkal aankwamen
en ik mijn koffer inspecteerde, om wat
verschoning er uit te halen, ja tobat,
wat zag mijn oog en ook de ogen van
al mijn medekampbewoners; de koffer
was gevuld metmaandverband
en twee baljaponnen! Gelachen dat
we hebben, na even beteuterd naar de
inhoud gestaard te hebben. Het
maandverband heb ik gedurende de
kamptijd niet nodig gehad, omdat door
een of andere psychologische reden
de maandelijkse periode van een
vrouw in gevangenschap, uitblijft. De
twee baljurken heb ik later tegen hoge
prijzen of tegen voedsel weten te ge-
dekken. Ja, dat was een een grappig
moment
De Kolonel
Later, nadat de stoottroepen waren
verdreven en het huis naast het onze
in beslag was genomen door een ko
lonel van het Japanse leger, beleefde
ik weer wat anders.
Ik zat iedere morgen op het platje
mijn Bijbel te lezen en elke dag wan
delde de kolonel in zijn luier op straat
langs mijn huis. Zodra hij mij zag boog
hij en beleefd boog ik al zittend terug.
Ik dacht zo met Vader Cats: "Wie
buigt breekt niet." Dat ging zo een
tijdje door en ik voelde me helemaal
op mijn gemak; wat kon me gebeuren
onder de klaarblijkelijke bescherming
van een Japse kolonel.
We hadden nog geen woord tegen
elkaar gezegd, alleen maar met een
glimlach vriendelijk buigend, elkaar
gegroet.
Tot op een dag, één van zijn Japse
djongossen door de heg op me toe-
stapte om in de naam van de kolonel
me uit te nodigen die avond bij hem
te komen dineren. Ik voelde het bloed
uit mijn lichaam wegtrekken. "Daar
heb je het nou, met al je gebuig en
vriendelijkheid, nou denkt hij dat je
het van hem hebben moet." Bevend
vroeg ik de djongos of ik de kinderen
mee mocht nemen. "O, ja, vooral de
kinderen," zei hij. Dat gaf me al weer
moed. Ik vroeg, hoe laat we verwacht
werden. Goed, om 7 uur stonden we
eenvoudig, maar netjes aangekleed
voor op het erf, om naar binnen te
gaan, toen dezelfde bediende, vrese
lijk druk en zenuwachtig op ons af
kwam om ons te vertellen, dat de
toewan besar onmiddellijk per tele
gram was weggeroepen en het diner
niet doorging. Heerlijk opgelucht wij
weer naar huis toe om even later de
"Je zult zien, dat dat vrachtauto's voi
bier zijn en dat de Japs zich dronken
zullen drinken. Dan heb je de poppen
aan het dansen; ze zullen ons huis
binnendringen en ons verkrachten."
Ik zei niets en luisterde nog eens goed
naar het gerinkel van de flessen. Op
gewekt zei ik, dat er helemaal geen
gevaar bestond, omdat ik goed kon
onderscheiden, dat het geen bierfles
sen, maar flessen vol limonade waren.
"Jij, met je eeuwig optimisme, hoe
weet je dat nou?" was haar vraag.
"Nou, hoor maar", was mijn antwoord,
als bierflessen geluidnja klonong-klè-
nong, als limonade, geluidnja klining-
klining." "Ach, jij, je zegt ook maar
wat," en woest bleef ze de hele nacht
in angst en vreze op, al kaart leggend.
Ik ben door al het lawaai van Dai Nip
pon heen geslapen in de vaste over
tuiging van het uitbundige limonade
feest. De volgende dag zijn we samen
gaan kijken, stiekem over de heg heen
en ja, hoor, de tuin van onze buren
was bezaaid met limonadeflessen.
Dus, mensen, als klining-klining limoen
loh I
We werden 18 november 1945 met
volle maan midden in de nacht door
de nationalisten weggevoerd. Ik had
mijn van tevoren reeds ingepakte kof
fers, weer uitgepakt gedeeltelijk, om
dat het erop leek, dat we toch niet
geëvacueerd zouden worden. In mijn
eeuwig optimisme geloofde ik daar
niet meer in. Zodoende werden er in
de haast allerlei koffers gegrepen en
meegenomen, een onbekende bestem-
(vervolg: "Korte berichten uit Indonesië")
risten. Maar toegegeven, ook de tou
rist moet, nee, is verplicht goed op
de geldigheidsduur van zijn visum te
letten.
Vastenmaand 1980
Een leuke bijkomstigheid van de vas
tenmaand (Bulan Puasa) voor de
scholieren (en leraren) was dat meest
al de gehele maand vrijaf werd gege
ven. De huidige Minister van Onder
wijs, Dr. Daoed Jusuf, heeft echter
bekend gemaakt dat dit jaar slechts
drie dagen vóór Lebaran en 7 dagen
na Lebaran vrijaf mag worden gege
ven. Op een vraag "hoe het dan moet
met al die slaperige leerlingen in de
klas" antwoordde de Minister dat het
hem uit ervaring was gebleken dat
ook buiten de Puasamaand vele sla
perige leerlingen de lessen volgden.
Dit ontlokte nogal wat gelach en ver
dere vragen bleven achterwege.
OPROEP
Rob Nieuwenhuys (E. Breton de Nijs)
en zijn zoon Rogier zijn bezig oude
Indische recepten te verzamelen voor
een KookboekQe) dat Tempo doeloe,
Culinair zal heten.
Indien u nog in het bezit bent van oude
kookboeken (wij zelf bezitten er zelfs
een van 1871 bij Van Dorp uitgegeven),
of oude recepten (u kent ze wel, vaak
in schoolschriften geschreven) afkoms
tig van uw moeder, grootmoeder of
overgrootmoeder, dus van geslacht
op geslacht overgeleverd, wilt u zich
dan met ons in verbinding stellen. Ge
woon een briefkaartje met uw naam,
adres en eventueel telefoonnummer.
Wij zoeken dan wel verbinding met u.
U zoudt ons er een groot plezier mee
doen. R0b Nieuwenhuys en zoon
TAOGÉ MAKEN
Ik weet niet beter, of "ketjambah" is
hetzelfde als "taogé". Maar het is ook
mogelijk, dat met "ketjambah" de
spruiten worden bedoeld van soja
bonen (kedelee) en dat "taogé" de
kiempjes zijn van katjang-idjoe. (Pha-
seolus L.) Een gezonde groente die we
heel makkelijk zelf kunnen trekken.
Wel heb ik ervaren dat soja-bonen hun
kiemkracht niet zo lang behouden als
katjang idjoe.
Een heel eenvoudige manier om taogé
te maken:
Maak gebruik van een glazen pot met
een wijde mond. Een wek-pot bv. Om
een liter-pot met taogé gevuld te krij
gen hebben we ongeveer een klein
kopje katjang-idjoe of kedelee nodig.
Deze worden een nacht in het potje
onder water gezet. Volgende morgen
afgieten en een klein bodempje achter
laten. Pot weg zetten in 't donker,
(keukenkastje of dito aanrecht). Tegen
de avond weer even goed nat maken,
afgieten, wegzetten. Wij herhalen deze
handeling vier a vijf dagen; dus twee
maal daags goed nat maken. Na de
vijfde dag hebben we de korte taogé
met het lekkere notensmaakje, goerih.
Hoe de taogé die we in de winkels
kopen tegenwoordig getrokken worden,
weet ik niet. Ik denk ook wel met veel
chemische middelen opgejaagd. Geen
smaak meer aan en waarschijnlijk nog
veel minder vitaminen.
PLANTERSVROUW
Stort 17,op giro 158225 en
U ontvangt een spekkoek van
ca. 500 gram, in speciale ver
pakking, franco thuis.
"KIMM", Joh. Verhulststraat 98
Amsterdam-Z. Tel. 020 - 72 84 61
hele inhoud van de kolonels ijskast in
ontvangst te nemen, incusief vlees,
vruchten en taarten - met de groeten.
Weer konden we lachen; waar buigen
al niet goed voor is I RITA
17
