Beëdigd vertaalster
Maleis/Indonesisch
Een Javaans bruidsbed met vele kussens overtrokken met kostbare stoffen. Voor
een lamp, de twee koperen potten en twee als bruid en bruidegom geklede
(Foto uit: Cultuurgeschiedenis van Java in beeld.)
het bed
beelden.
bouw, vruchtbaarheid en kinderzegen.
Nadat het bruidspaar enige ogenblik
ken stil voor het bruidsbed heeft ge
zeten, brengt de bruid de bruidegom
de voetkus. Hij staat dan op. Om van
uit het bruidsbed een zak met zaden
van allerlei gewassen en verder met
geldstukken, vanaf een cent tot en met
een rijksdaalder, op de schoot der
bruid uit te storten. Zij vangt alles op
in een nieuwe witte doek en bindt
daarin alles samen. Deze symbolische
bruidsgift moet bewaard blijven.
Daarna komt het ceremonieel van het
"afwegen" van bruid en bruidegom.
Dit wordt "timbang" genoemd en ge
schiedt op de knieën van de vader der
bruid. De moeder stelt dan de vraag,
wie van de twee het zwaarst weegt
DR. W. K. TEHUPEIORY
Met grote verrassing las ik Jan Slech-
ter's verhaaltje betreffende mijn groot
vader, Dr. W. K. Tehupeiory (Moes
son No. 19, 15 mei '80), dat me door
een familielid in Nederland werd ge
stuurd. Daar deze ietwat excentrieke
filantroop zich niet geheel aan de Ne
derlandse Middenstands waarden van
de dag onderwierp, is hij mij als "zwart
schaap" nogal onbekend.
Alhoewel we onze moeder's naam
Bergman gebruiken sinds emigratie
naar de VS (welke Amerikaan kan
Tehupeiory uitspreken) ben ik gebo
ren en gedoopt Willem Karei Everhard
Tehupeiory en heb deze namen weer
teruggebracht voor mijn eerste zoon,
en de vader geeft het gebruikelijke
antwoord dat beiden even zwaar zijn.
Vervolgens gaan de aanwezige fami
lieleden van bruid en bruidegom in een
halve cirkel om het bruidspaar zitten
en dit brengt aan allen de kniekus.
Hiermede is de officiële plechtigheid
afgelopen.
Voor ik eindig wil ik U nog één merk
waardigheid vertellen n.l. dat de ou
ders van de bruidegom in het geheel
niet toegelaten worden tot de cere
monie van het huwelijk. Zij mogen
slechts aan het huwelijksmaal, dat na
afloop van de plechtigheid wordt ge
geven, mede aanzitten.
Ik heb gezegd en dank U voor Uw
aandacht.
William Karei Alexander Tehupeiory-
Bergman.
Mijn vader, Dr. Tehupeior-'s enige
zoon, is ook dokter en was zodoende
colonel, US Army. Zelf ben ik be
roepssoldaat uit West Point, en ma
joor pantser cavallerie. Het vele rei
zen in mijn loopbaan heeft ons nooit
terug naar Indonesië gebracht, maar
wel naar Nederland waar mijn over
heid me twee studiejaren (R.U. Gro
ningen) toestond en mijn Amerikaanse
vrouw rijsttafel leerde bereiden (daar
in bijgestaan door tante en oom).
Ik zou het zeer op prijs stellen indien,
als U nog meer stukken over mijn
grootvader "on file" heeft liggen, ik
daarvan een fotocopie zou mogen ont
vangen. Of, indien U via Uw lezers
me wat meer bekend met mijn groot
vader kunt maken, zal ik het ten
hoogste waarderen.
W. K. BERGMAN
K.N.I.L. SALARISSEN
Met veel belangstelling doch niet met
instemming heb ik kennis genomen
van het schrijven van de heer Heer
des in Moesson No. 2 van 15 aug. j).
betreffende de K.N.I.L. salarissen.
De heer Heerdes is wel heel erg naïef
als hij ons wil doen geloven, dat hij
nu ca. 35.000,zou bezitten als
hem indertijd zijn achterstallige sala
ris ad. f 7.560,zou zijn uitbetaald.
Dit is achteraf gemakkelijk te zeggen,
doch in de praktijk zou van deze stel
ling niets terecht zijn gekomen.
Berooid als wij waren zou dat geld
onmiddellijk zijn opgegaan aan extra
voeding, nieuwe kleren en meubilair.
En als de heer Heerdes, net als ik, na
de capitulatie weer in Indië was gaan
werken, dan zou dit achterstallige sa
laris hem in Ind.crt. (lees roepiahs)
zijn uitbetaald. Deze roepiahs waren
toen al niet meer vrij naar Nederland
in Ned.crt. over te maken; zij deden
op de zwarte markt toen 1 op 10 dus
Ncrt. 756,Later was dat ook al niet
meer mogelijk.
Dit heb ik zelf ondervonden toen ons
2 maanden salaris werden uitbetaald.
Vrienden, die op dat moment in Ne
derland waren, kregen het bedrag vol
in Nederl. guldens uitbetaald, doch
toen ik op de thesaurie vroeg mij die
2 maanden in Nederland te doen uit
betalen kreeg ik ten antwoord dat
zulks onmogelijk was; ik had maar de
gangbare valuta (lees roepiahs) te ac
cepteren.
Bovendien houdt de heer Heerdes in
zijn berekening de eventueel verschul
digde belasting op de gekweekte ren
te helemaal buiten beschouwing.
En wat te zeggen van de 50% knippe-
rijen in 1952, waardoor zijn eventueel
tegoed met de helft zou zijn vermin
derd.
Ook zijn berekening van het uurloon
lijkt op het oog heel aardig doch als
hij zijn achterstallig salaris gaat om
rekenen zal hij zien, dat hij als militie
sergeant niet veel meer zou hebben
verdiend. En dat niet voor 8 uur wer
ken per dag, doch voor de volle 24
uur paraat zijn. Ons militie-salaris was
indertijd geen vetpot, in feite niet
meer dan een aanvulling op je zak
geld.
Neen, achteraf mogen wij blij zijn dat
de Ned. Ind. Regering ons indertijd niet
onmiddellijk heeft uitbetaald, zodat
wij nu tenminste nog 7.500,"har
de" Nederlandse guldens zullen ont
vangen. En wat mij betreft als finale
afrekening.
Punt - Uit (Niet banzai)
J. HOOGEWOUD
S. E. Knooren-Yo
Sauterneslaan 31 d
6213 EP MAASTRICHT
tel. 043-3 21 73
7
