VAN HIER EN DAAR EN VROEGER
Het is merkwaardig (of misschien uit de aard der zaak niet zó merkwaardig)
dat men bij het lezen van Moesson soms enkele artikelen aantreft, die her
inneringen terugroepen aan een bijna vergeten gebeurtenis, of plaats, of per
sonen! Zoals eerder gezegd, is dit feitelijk niet zo merkwaardig, omdat Moesson,
niettegenstaande de kritische beoordeling van enkele verzuurde of verbitterde
personen, toch nog maar het tijdschrift is van de Indische gemeenschap in
ballingschap, waarin de ouderen onder ons hun zo dierbare herinneringen her
leven, van een tijdperk, lang vergaan maar niet vergeten, van personen reeds
lang verdwenen en van een land, een volk, natuur, klimaat, flora en fauna, waar
mee wij zijn opgegroeid en die ons onuitwisbaar in ons geheugen zijn gegrift.
Zo las ik eens iets over de begrafe
nisonderneming Verburgt op het Tanah
Abang kerkhof. Dat voerde me terug
naar de tijd dat we in de Oude Tama
rindelaan woonden (Kampong Lima
voor de ingewijden). Ietwat verderop
stadwaarts, was het huis en bedrijf
gevestigd van die goede vrienden van
ons, de Verburgts. Oom Guus, gezet,
kaal maar met een forse hangsnor, een
goede zakenman geloof ik, maar altijd
vriendelijk voor ons kinderen. Hij sprak
winkelen, één van de laatste Victoria's
te zien op Batavia's wegen. Met de
oude koetsier, zwarte akarbahar om
de polsen, op de bok.
En racepaarden, die o.a. op het Ko
ningsplein raceterrein renden met min
of meer succes (jockey: Rien Ver
burgt). Een paard ook voor de dele
man, waarin ik naar en van school
werd gebracht en gehaald, eerst de
Fröbelschool van de Zusters Ursulinen
aan de Theresiakerkweg en later de la-
Het bergmeer Telaga Patengan op de hellingen van de Patoea.
mijn Opa, die bij ons woonde, altijd
aan met "Onkel" en toen op een goe
de dag, ik op mijn beurt, oom Guus
"Onkel" noemde, was hij zo verbaasd,
dat hij mij lachend een rijksdaalder
toestopte voor de tjèlèngan!
Tante Juul, personificatie van gulle
gastvrijheid. Rien en Eline, de kinderen
uit het eerste huwelijk en Maud en
Jack van Tante Juul. Dat ruime, koele
huis met vóór- en achtergalerijen en
bijgebouwen, een heel groot achtererf,
met de onmisbare "anker" put, vrucht
bomen, mesthopen en roestige rommel.
De talloze garages, waar de huurauto's
stonden van Verburgt's autoverhuur-
derlj. Grote zevenpersoons wagens
met opklapbankjes en glazen bloem
vazen. Hudson, Essex, Buick, Oakland
o.a. Daarachter waren de paardenstal
len, bewaakt door gemene monjets
aan een ketting, om alle ongewenste
personen uit de stallen te weren (dat
vond ik uit, adoe). Paarden voor de
wagens en bendies en voor de open
Victoriakoets, waarin Tante Juul ging
14
gere school van de C.A.S. op Konings
plein. Jaap, Gijs, Dien, Zus, Boe, Ot
en Sien, Pirn en Mien. Juffrouw Swart-
bol in de eerste klas tot en met Juf
frouw (Mevrouw) van der Meer Mohr
in de zesde.
En dan natuurlijk ook nog paarden
voor de begrafeniskoetsen van de be
grafenisonderneming en volgwagens.
Ja, dat was de familie Verburgt! Ook
zal ik nooit hun beo vergeten, die
reveille floot en de bedelaars een
kordaat "Maaf" toeriep!
Dan las ik weer eens een stukje over
Telaga Patengan, het bergmeer op de
hellingen van de Patoea bij Rantjabali.
Alweer herinneringen! Wij waren ge
kampeerd op een vlak stukje grond
aan de oever van het meer. Wij, dat
waren de welpen en leiders van de
Paarse troep uit Batavia. Ons club
huis was het oude Poortwacht huis aan
de Koningspleinzijde van het G.G.-
paleis. Daarvandaan de paarse kleur
van onze halsdoeken, want purper is
de vorstelijke kleur. Wij speelden en
oefenden onder de grote schaduwrijke
regenbomen en soms kwam er een
adjudant uit het paleis ons verzoeken
wat minder lawaai te maken, omdat de
G.G. zijn middagdutje niet kon doen.
Onvergetelijke vakantie! Allereerst de
treinrit van Batavia naar Bandoeng.
Voor velen van ons de eerste keer weg
uit Batavia en de bergen in. In Poer-
wakarta werden de berglocomotieven
ingeschakeld en slingerend langs ra
vijnen en theetuinen, over bruggen en
bruisende kali's, genoten we van het
natuurschoon. Steenkoolgruis en rook
slikkend in de tunnels van Lampegan
en Sasaksaat, want de raampjes waren
natuurlijk open! Padalarang, Tjimahi,
Bandoeng en dan na een nachtje bij
kennissen te hebben doorgebracht en
na een andere interessante rit in een
gammele bus via Soreang en Tjiwidej
en een stevige wandelmars, arriveer
den wij tenslotte op het kampeerter
rein.
Onder de ferme leiding van Akela
Scipio met helpers Hoppie Brouwer,
Baloe, Bagheera en Rachel, waren wij
spoedig ingeburgerd en brachten een
wonderbare week door met zwemmen,
kanoën, wandelen en ofenen met vlag-
seinen en Morse, verhalen, singsongs,
spelletjes en tevreden vermoeid de
zak in.
De herinneringen gaan terug door de
jaren, tot op een gegeven ogenblik
men het tijdstip bereikt, waarop men
te jong is om zich iets te herinneren.
Wel, dat is dan het beginpunt vanwaar
men zijn levensprentenboek kan be
ginnen te herlezen. De ene plaat na de
andere valt open en wij herinneren
ons
Het huis in Djati Petamboeran, in kleu
tersogen een enorme uitgestrektheid
van marmeren vloeren en een geheim
zinnige rimboetuin; als buren de rijke
Arabieren Alaydroes en Alatas; daar
na een even groot huis in de Kampong
Lima, feestjes in de Planten en Dieren
tuin in Tjikini,, de visites bij Oma en
Opa, Oom en Tante en nichtjes in
Raden Saleh, picknick en zwemmen in
Zantvoort, vissen in de kreken en em-
pangs op Antjol, de boottochtjes in
vaders boot naar de eilanden in de
baai van Batavia: Edam, Purmerend en
later verderop naar de Duizendeilan
den, autotochtjes naar Bantam en naar
Pelaboean Ratoe en de Poentjak van
uit Buitenzorg, waar we logeerden bij
overgrootmoeder (Oma Bogor) en haar
jongere zuster, oma Jan. Als Oom Hu-
bert den Hartog, die bij de S.S. werkte,
daar arriveerde voor het weekeinde,
dan ontwikkelde zich deze conversa
tie.
Oma Jan: "Hubert, bawa apa?
Hubert: "Bawa peroet kosong!"
Dat werd dan vlug geremedieerd.
Zwemmen in het oude zwembad Boe-
boelak in Buitenzorg of in Tjimelati
nabij Tjitjoeroek, of tochtjes met over
nachten naar kennissen op de thee
ondernemingen Goenoeng Andir, Tji-
bèbèr en andere; een plechtige Kerst-
