Wie discrimineert, kent die ander niet
wie zich laat discrimineren,
kent zichzelve niet.
Ik kan me geen tijd herinneren waarin zoveel gepraat is over discriminatie als
nu en waarin zoveel schijnt te worden gediscrimineerd. Ik zeg "schijnt" want
eerder geloof ik dat "discriminatie" een stopwoord is geworden zoals balen
en "waardeloos". Te pas en te onpas gebruikt, wanneer iets niet lekker zit tus
sen twee partijen. Sinds eeuwenheugenis hebben ontiegelijk veel mensen op
de een of andere manier ontiegelijke hekel aan elkaar gehad en dat zal wel zo
blijven ook (of erger worden). Maar ons beschavings-vocabulaire heeft met
woorden als "mensenrechten", "emancipatie", "achterstelling derde wereld
etc. etc. ook een wijziging in de interpretatie van die hekel gebracht.
Op de volgende pagina's laten wij ruim
te voor ervaringen, gedachten (of over
wat er over gelezen is) die als discrimi
natie door de inzend(st)er zijn aange
voeld. Natuurlijk is er altijd een achter
grond van verontwaardiging of verdriet,
maar iedereen beschrijft die op een an
dere manier. Een uitlaatklep, zo moet u
deze pagina's maar beschouwen. Uit
vele brieven en telefoontjes is gebleken
dat er, vooral de laatste tijd, veel be
hoefte aan is. Ook u kunt uw hart
luchten, doet u dat. Gedeelde smart is
halve smart, nog minder zelfs!
Beschouwt u dit niet als negatief ge
weeklaag. In de ernstige klacht ligt het
positieve verlangen naar behoud van
een eigen identiteit.
Toen in Californië een tijd geleden een
joy-rider ondanks sommatie van de
politie plankgas gaf en met 160 kilo
meter in tegengestelde verkeersrich-
ting de freeway opreed, daarmee tal
loze mensenlevens in gevaar bren
gend, moest de politie wel schieten.
De jongen bleef rijden tot uiteindelijk
een kogel hem dodelijk trof. Zijn dood
redde vele onschuldige levens. Maar...
de jongen bleek een neger te zijn en
ogenblikkelijk had je overal de poppen
aan het dansen. Brandstichting, ver
nieling, roof, het zoveelste geval van
discriminatie dat gewroken moest wor
den. En of de politie al bezwoer dat ze
op elke blanke ook hadden moeten
schieten, het hielp niets.
In Nederland is het iedereen aange
raden geen onenigheid te krijgen met
een jood of Surinamer want ogenblik
kelijk komt discriminatie en racisme in
het geding. Zou de onenigheid tussen
rasgenoten allang zijn bijgelegd, door
de verkeerde interpretatie wakkert het
vuurtje aan tot een uitslaande brand.
Natuurlijk wordt er overal in de wereld
gediscrimineerd. Verschil in ras, ge
loof, huidskleur, leefwijze, noem maar
op, zoveel redenen daarvoor. In Ne
derland misschien wel meer dan er
gens anders want domheid, kortzichtig
heid en totale onwetendheid zijn goede
voedingsbodems. Ik kreeg mijn eerste
portie al beet toen ik nog maar een
paar maanden in Nederland zat. Bij de
Arbeidsbeurs in Amsterdam informe
rend of er een vacature was bij een
krantenbedrijf of uitgeverij, vroeg de
beambte: "Heeft u daar dan wel eens
gewerkt?" Toen ik zei dat ik 12 jaar
journalistieke en redactionele ervaring
had bij diverse grote Indische bladen,
zei hij: "In Indonesië? Aan die ervaring
zult u hier niets hebben, het is hier
heel anders. Bovendien zult u wel
moeilijkheden hebben met de taal!"
Toen dat argument was weggepraat,
werd ik knock-out geslagen met mijn
leeftijd. Als je ouder bent dan 20 kun
je niet meer beginnen als "aankomend
journaliste", want dat was het enige
waar ik nog voor deugde. Wel, ik ben
inderdaad nergens aangekomen.
In Indië was discriminatie t.a.v. de In
dische jongen natuurlijk schering en
inslag, maar er zat wel "lijn" in. Als
Indische jongen kon je er donder op
zeggen dat een promotie meestal naar
een uitgezonden kracht (totok) ging,
al had die minder ervaring, minder
kennis. Niet in alle sectoren was dat
zo, maar het was wel een feit dat ie
mand uit het Moederland hoger salaris,
betaald buitenlands verlof en meer
emolumenten kreeg dan de krachten
uit het land zelf. Deze maatschappe
lijke discriminatie is gewoon als "wet"
aanvaard, men wond zich er bij tijd
en wijle over op, maar ik zei al, de
tijden waren anders. Wij waren ver
draagzamer en minder sociaalbewust
opgevoed. Als je het geluk had in de
"staf" opgenomen te worden, ging de
hemelpoort voor je open. Je kon naar
Nederland, reis betaald. Voortaan tel
de je echt mee.
Nu zitten we allemaal in Nederland,
voorgoed, en nog zit er veel niet lek
ker. Nog prikt de discriminatie, maar
nu massaal. Er wordt gesjacherd met
Indische pensioenen, met achterstallige
"Soms vraag ik me af:
wat doe ik hier eigenlijk
soldij, salarissen, enz. enz. Er wordt
op een schandalige manier met de
rechten van Indische Nederlanders ge
sold. Materieel benadeeld te worden
is erg en met de geest des tijds mee
gaand, blijkt het ook voor de Indische
Nederlander steeds groter rol te spe
len. Ik ken wel mensen - wiens be
schouwing ik volledig deel - die zeg
gen: "Dit eeuwige gevecht om datgene
waar ik recht op heb, maakt me zo
moe, zo ongelukkig, ik hou er mee op.
Mijn innerlijke vrede is me meer waard.
Ik schenk wat ik tegoed heb aan Ne
derland, ik hou de eer aan mezelf".
Maar veel erger dan deze materiële is
de ethnologische discriminatie. Het to
taal gebrek aan interesse van de ene
groep voor de andere. Burgers van
eenzelfde Rechtsstaat, met eenzelfde
koningin, met dezelfde taal, religieuze
overtuiging, plichten en rechten alleen
verschillend van huidskleur, afkomst
en land. Van de Indische kant alle be
langstelling en kennis voor en van
Nederland, van de Nederlandse kant
nul-komma-nul voor Indië en/of Indo
nesië. De baarlijke nonsens die nu nog
in kranten geschreven wordt ondanks
toch de grote inspanning van musea,
instituten, verenigingen om de twee
culturen bij elkaar te brengen. Onnozel
heid en wanbegrip, te wijten aan een
totaal gebrek aan echte belangstelling,
DAT IS ECHTE DISCRIMINATIE. En dan
mag u onze cultuur (wie een ander
minder hoogdravend woord kan verzin
nen voor onze gewoonten en deugden
mag het zeggen) in hapklare brokjes
snijden en er een voor de Nederlandse
smaak aanvaardbare smaakmaker aan
toevoegen, slikken zal de Nederlander
van goeden wille wel, maar "proeven"
zal hij ons niet. Daar komt liefde (huwe
lijk?) spontaniteit en innerlijke bescha
ving aan te pas. We prijzen ons ge
lukkig dat we vele van zulke mensen
in Nederland aantreffen. Maar het
overgrote deel blijft zitten in het dikke
pantser van zelfgenoegzaamheid en
superioriteit tot hij er uit barst. Mis
schien lukt dat na 5000 porties nasi
rames en saté en geldt voor de Neder
lander hier, hetzelfde wat vroeger in
de koloniale tijd voor de baroe gold:
"hij is pas geacclimatiseerd als hij zijn
eerste picol rijst gegeten heeft!"
L.D.
11
