DE VERRASSING
KIMM Indische spekkoek
SPUI 167a
DEN HAAG
Onze gouden bruiloft vierden mijn
vrouw en ik ten huize van Indonesische
vrienden in Jakarta. Er was veel be
langstelling van andere Indonesische
kennissen. De enige belanda in het
gezelschap was onze oude vriend
Chris Broekhuyzen. Dat was in 1978.
Een louter privé-gebeurtenis, die het
vermelden niet waard zou zijn in ons
tijdschrift, ware het niet, dat zich bij die
feestelijke viering een ons diep-tref-
fend voorval had voorgedaan. Trou
wens ons verblijf in Indonesië was op
zichzelf al bijzonder. We waren er na
melijk in 1977 ook al geweest en bij
die gelegenheid hadden onze vrienden
ons al bewogen onze gouden bruiloft
in Indonesië te komen vieren. "Jullie
zijn in 1928 in Betawi getrouwd en dus
behoor je je gouden feest daar te vie
ren", was de overtuigende motivering
van de suggestie.
Op de avond van de grote dag, ge
zeten op het traditionele platje en in
de tuin van onze gastvrouw, weduwe
van onze beste Indonesische vriend,
terwijl de kambing zijn laatste tocht
(aan het spit) maakte, verhief zich
plotseling een stem en tot onze ver
bazing en ontroering weerklonken daar
in de tropenavond de eerste woorden
van "Waar de blanke top der duinen",
gevolgd door een ganse reeks Neder
landse liedjes uit de bekende bundel:
Kun je nog zingen, zing dan mee. Een
heel koortje van oudere Indonesiërs
bleek nog uitstekend op de hoogte van
het oude liederenboek. Voorzanger
en leider wasPak Said, onze oude
vriend, nationalist van het eerste uur,
leider van de Taman Siswa-scholen in
Batavia en daarna in Jakarta, bekend
onderwijsdeskundige, ijverig geassis
teerd door Sri Hudyonoto, de bekende
schilderes, echtgenote van mijn oud
collega Sudjoko Hudyonoto. Wij waren
verbaasd, getroffen, ontroerd, ten prooi
aan een storm van emoties. Hoe was
het mogelijk dat die mensen na zo
lange tijd zich zo volledig de jaren van
hun schoolgang herinnerden? Plotse
ling realiseerde ik mij ook weer, met
diepe vreugde, dat de persoonlijke be
trekkingen tussen mijn Indonesische
vrienden en onszelf, zelfs in de barste
tijden tussen de Japanse capitulatie en
de souvereiniteitsoverdracht, nooit ver
broken waren geweest, ofschoon ik
toen, als woordvoerder van de In
dische regering, met de Zwarte Piet
rondliep en het mikpunt had moeten
zijn van revolutionaire woede.
Dit voorval kwam mij in herinnering
toen een welwillende lezer van Moes
son mij een brief zond van een Indo
nesiër, gepensioneerd middelbaar amb
tenaar, die Nederland wel eens had
willen bezoeken. Daartoe miste hij, nu
hij er de tijd toe had, de middelen. Bij
wijze van compensatie voor het ont
breken van de gelegenheid zichzelf
lijfelijk naar de andere kant van de
aardbol te begeven, had hij een reis
programma opgesteld aan de hand van
U raadt het al, de befaamde zang
bundel die in het voorafgaande ook al
zo'n belangrijke rol speelde. Het be
gon dus natuurlijk met het, alle oude
ren onder ons, bekende "blanke top
der duinen". Het allermerkwaardigste
was, dat hij van de diverse liederen
alle coupletten nog kon opschrijven.
De man moet een ijzeren geheugen
hebben! Dit alles gelardeerd met een
schat van historische en andere bij
zonderheden over de plaatsen, die de
denkbeeldige reiziger bezochtom
jaloers op te wordenWaren wij
dan toch niet alleen uitzuigers en on
derdrukkers
JHR.
Het gehele ritueel werd spiedend ga
degeslagen door de overige jongens,
die tevens kreten slaakten als: "Eerst
van mij, eerst van mij". Daarbij over
het hoofd ziend dat de tiener, die het
moest doen, alleen in het bergje tollen
kon slaan. Niet direct een enkele in
het bijzonder. Want slaagde de starter
erin een tol uit de kring te zwepen,
dan kon de bezitter ervan meedoen.
En zo kon het gebeuren dat de mees
te kinderen vrij snel ook hun speel
goed lieten meedraaien. En dat laatste
was belangrijk. Want als het draaien
binnen de cirkel ophield, moest het
voorwerp weer bij de overgeblevenen.
De kans dat het de aanval van de
puntige spijkers zou overleven was
weer minder geworden.
Als de "Hoop van Allen" licht achter
over boog, zijn rechterarm naar achter
strekte en die vervolgens naar voren
zwiepte, was de spanning op haar
hoogst. Aan het eind van het touw,
knalde de tol één of meer tollen uit
de hoop, of niets, en bleef draaien. Als
het goed was. Een ieder zag direct of
zijn eigendom buiten, of binnen, de
kring lag. Behalve de kundigheid van
de "tollenaar" waren ook van beteke
nis de hardheid van het hout en de
nagelpunt van het speeltuig. Handige
vaders hadden wel eens die punt wig
vormig bijgeslepen. Waarbij zij dan
wel aan hun eigen jeugd moeten heb
ben teruggedacht. Want eigenlijk was
het "lietjiek"I Na al het "gekerem" van
de tolslachtoffers vertoonden die min
of meer diepe gaten in hun, oorspron
kelijk o zo gladde oppervlak.
Overigens kocht Leo zijn tollen, met
bemiddeling van kebon, voor 5 cent
per stuk. Soms ook 3 benggols, maar
dan was het een grote, met een lange
spijker. Het touw vlocht de jongen
zelf van 2 of meer lijnen tali rami, waar
bij zijn lenige tenen, naast de vingers
en de mond, goede diensten bewezen.
LEO SMIT
Uit: "LEO, een Bandoengse jongen"
Stort 18,op giro 158225 en
U ontvangt een spekkoek van
ca. 500 gram, in speciale ver
pakking, franco thuis.
"KIMM", Joh. Verhulststraat 98
Amsterdam-Z. Tel. 020 - 72 84 61
EERBIEDIG TOEGEWIJD AAN
ALLE OUDERS VROEG OF LAAT
GEHALVEERD TOT MOEDERS
HERRIJZENIS NIET GEWENST
periode 1943-1946, het vervolg op
"het zelfgedolven graf" 1941-1943,
afhaalprijzen 19,75 en 18,75.
SPITSROEDEN LOPEN I EN II
Een letterlijk uitgevoerde kastijding
ondergaat elk mens nu nog in figuur
lijke betekenis. Hoe de "pijnen" te
verdragen, te verwerken? Folder op
verzoek! Afhaalprijs f 5,50 per deel
tje.
Auteur: LEONORE GEORGE (Hoff-
meister) Meppelweg 497, 2544 AM
Den Haag, tel. 070 - 66 47 06, ook
postbus 33815, 2503 BC Den Haag.
's WOENSDAGS GESLOTEN
Heeft weer vele nieuwe modellen in 22 kt. gouden briljanten sieraden.
briljant ringen vanaf750,
briljant oorknoppen vanaf500,
briljant hangers vanaf500,
Bovendien tijdelijk bij besteding van een bedrag van 500,
een fraai zwaar verzilverde theelepel met molentje cadeau.
Gaarne tonen wij U vrijblijvend onze modellen.
17
