Een inspirerend verhaal van een Indo in Amerika
Edward Herman llcken werd op 2 januari 1914 te Bogor geboren. Hij volgde de
IEV kweekschool te Bandung, waar hij in 1938 voor de hoofdakte afstudeerde.
Hij was nog bezig met de cursus M.O. Biologie van de Leidse Onderwijsinstellin
gen, toen de oorlog uitbrak. Het was duidelijk: voor Herman llcken zat de toe
komst bij het onderwijs als gebakken. Zonder de oorlog en zijn gevolgen voor
Indië, zou hij leraar zijn gebleven, een paar keer met Europees verlof zijn ge
gaan om te eindigen op de stoel van rector of directeur. En na pensionering
een huis in de gunung of anders ergens buiten in Nederland. Voor Herman en
zijn vrouw Wynanda Clarenbach zou zo'n leven waarschijnlijk veel minder
sedap (smakelijk) zijn geweest, zo zonder al die "exciting oppotunities" die het
leven in Amerika hen brengen zal en die in zijn brieven aan ons zijn gestrooid
als pepernoten op sinterklaasavond.
Naar Amerika
In februari 1957 komt hij met vrouw en
zes kinderen in Amerika aan. Hij krijgt
een baan als "irrigator" in de sinaas
appelboomgaarden van de Arlington
Heights Citrus Company, de verbou
wers van Sunkist.
Niet alleen ups, maar ook erge downs
moet het gezin llcken doormaken. Een
long, die in elkaar klapt, en waarvoor
hij geopereerd moet worden, maakt
hem ongeschikt voor lichamelijke ar
beid. Maar als hij genezen is vindt hij
een plaats in het laboratorium voor
luchtvervuilingsonderzoek van de uni
versiteit van Californië in Riverside. Hij
wordt hoofd van de "Greenhouse",
een immens grote broeikas, waar men
de invloed van de luchtvervuiling op
de groei van planten nagaat. Herman
llcken voelt zich hier thuis, want naast
het geven van onderricht zal zijn inte
resse voor biologie, zijn grote belang
stelling voor alles wat leeft, zijn leven
bepalen.
Maar opnieuw komt de pech om de
hoek kijken; in september 1963 wordt
het plantkundig onderzoek beëindigd
en staat llcken waar op straat.. In
deze tijd gaat ook de bakkerij, die het
gezin had opgericht, "The Indo Ame
rican Bakery", over de kop. Het huis
dat zij hadden, moest worden verkocht
om het verlies te dekken. Was de A-
merikaanse tong misschien nog te wei
nig ingesteld op de smaak van onze
Indische kruiden, want de cakes die
de llckens leverden hebben voor ons
een bekende klank: Indonesian Spice
cake, Coffee Cake en Marble Cake.
Maar llcken krijgt nu een plaats bij
de "Hunt's Food Industries". Hij werkt
in de afdeling kwaliteitscontrole, waar
men ijverig zocht naar een methode
om een einde te maken aan de aan
wezigheid van de larven van de dro-
sophilidae (fruitvlieg) in de tomaten
ketchup. Men doet een beroep op de
bioloog in llcken die zich belast met
het onderzoek van de aangetaste to
maten in de kweekbedden.
De doorbraak voor llcken
In deze tijd leerde hij Dr. T. Henne-
berry kennen, die hem de benoeming
bezorgde van landbouwonderzoeker
bij het Amerikaanse departement van
landbouw (USDA). Hij werd "Agricult
ural Research Technician" in de in-
sektenkundige afdeling van de USDA
verbonden aan de universiteit van Ca
lifornië in Riverside (Entomology Dept.
of the USDA).
Over deze benoeming sprekend, zegt
llcken iets zeer treffends: Dat ik als
landbouwkundige voldeed, heb ik aan
drie dingen te danken. Allereerst de
tijd die ik, na het behalen van de hoofd
akte, gewerkt heb op de plantage van
mijn vader, de landbouwonderneming
Wanasari. De kweekschool en de op
leiding voor de hoofdakte waren na
tuurlijk van heel groot belang, maar
in de derde plaats - en dat mag mis
schien heel vreemd klinken - heb ik
veel te danken aan mijn Sundanese
vriendjes van mijn jeugdjaren op de
onderneming met wie ik in de vrije
natuur speelde. Wij verzamelden aller
lei rupsen en fokten jankriks (krekels)
op om de beste vechtkrekels te krij
gen. Ik zou anders het krekel project,
dat mij in 1968 werd aangeboden,
nooit hebben aangedurfd.
Krekelonderzoek in de woestijn
van Californië
Van 1968 tot 1972 voerde llcken in
opdracht van het Departement van
Landbouw voor de universiteit van
Californië onderzoekingen naar de
jaarlijks terugkerende krekelplaag in
de woestijnsteden van Zuid Californië,
zoals Palm Springs, Palm Desert, Indio,
Brawley, El Centro en Calexico.
Hij bestudeerde hiervoor de levens
geschiedenis van de Gryllidae (krekels)
in het algemeen en van de in de Cali-
fornische woestijn levende soorten.
Ook nam hij proeven met verschillen
de soorten straatverlichting. In het la
boratorium ging hij de reacties bij deze
insekten na wanneer de golflengte van
de lichtbron veranderd werd.
Herman llcken, de Amerikaanse Indo
zoals hij zichzelf noemt, heeft een
breed studiehoofd, dat is zekerHij
wist ook dat je elke kans die het leven
je biedt, moet grijpen. Maar dat je
daarbij er ook voor moet zorgen dat
je de vereiste vaardigheid en kennis
verworven hebt. De cursussen die hij
in de loop van enkele jaren volgde
waren o.m.
Universiteit van Californië - Biological
Control Course - onder Prof. Dr.
Deze foto werd genomen tijdens de internationale conferentie van Maten en Gewichten,
die in 1979 in Dallas, Texas werd gehouden. De heer llcken (rechts) staat hier in gesprek
met het lid van de Commissie, Prof. Dr. Ir. Henry Kroeze (links). In het midden staat de
manager van de stad Dallas (naam onbekend). Deze conferentie was gehouden om de in
voering van het metrieke stelsel in Amerika te bespreken. Besloten werd toen om het
metrieke stelsel geleidelijk aan in te voeren, zonder het gebruik daarvan verplichtend te
stellen, llcken had toen al enige "workshops" in Texas achter de rug om aan onderwijzers
de beginselen van het metrieke stelsel bij te brengen, llcken werkte pro deo hieraan mede,
verheugd op deze wijze iets aan zijn nieuwe vaderland terug te kunnen doen.
(A Squire Haskins Photo)
6
