HET MEISJE VAN KANGIAN
Op een van mijn vele tochten door het eiland Madura,
kwam ik ook op het eiland Kangian, ten oosten van Madura.
Ik zat daar vroeger met drie anderen in het verzet tegen
de Japanners.
Ik liep langs het warme strand en kwam op de plek, waar
we 36 jaar geleden door de Jappen gevangen werden ge
nomen. Op deze plek waar mijn drie vrienden in het verzet
werden onthoofd, staat nu een warung. Ik stapte naar binnen
en vroeg wat te drinken.
"U bent een vreemdeling", vroeg het meisje, "wat zoekt
u hier?"
"Ik heb hier vroeger met drie anderen tegen de Japanners
gevochten. Zij werden onthoofd en zijn hier ergens be
graven, ik heb het er levend van afgebracht".
"Ik ben nu wees", zei het meisje, "deze warung was nog
van mijn oma. Als het stormt hoor je hier een stem die om
hulp vraagt. Oma ging dan met brandende wierook naar
buiten en riep: "Sinjo Frits, huil niet, want ik ben hier".
Nu mijn oma niet meer leeft, doe ik het. Want ik voel dat
die stem van mijn opa is, ofschoon mijn oma mij nooit iets
verteld heeft. Oma is achter de warung begraven".
Ik ben naar het graf gegaan. Ik heb wat kembodja-bloemen
geplukt en op het graf gelegd. Ik heb wat gehuild want deze
vrouw heeft ons 36 jaar geleden met alles geholpen. Ik liep
naar binnen, maakte een foto van het meisje en gaf haar geld
om een slametan te houden voor haar oma en mijn vrienden.
In het haventje stapte ik in de prauw die mij naar Madura
terug zou brengen. De roerganger vroeg mij: "Wat bent u
stil, was het weerzien van Kangian niet zo leuk?" Ik ver
telde hem wat ik daar vroeger had meegemaakt en van het
meisje in de warung.
"Dat is waar", zei de man, "ik ben een groot-oom van haar,
want haar grootmoeder was mijn oudere zuster. Ik herinner
mij als kleine jongen dat drie mannen zijn onthoofd en dat
de vierde door de Kempei Tai na mishandeld te zijn, naar
Pamekasan werd meegenomen.
Ik wilde, te Kaliangat aangekomen, de overtocht betalen,
maar hij weigerde met de woorden: "Oom, ik heb het geld
hard nodig, maar ik kan het niet aannemen, want ik leef
met u mee nu ik weet wie u bent en dat u na zoveel jaar
bent teruggekeerd naar de plek waar uw vrienden zijn be
graven."
Dit heb ik geschreven voor de kleindochter van een van
mijn verzetsvrienden, van wie de graven niet meer te vin
den zijn
Er ging warmte van je uit,
De warmte van de kleuren van dat strand van Kangian,
Was het je grootvader? Volgens jou zit hij in de hemel,
Want hij vocht voor een goede zaak.
Jij blijft een onverklaard mysterie in sarong en kabaja.
Wie ben jij, meisje van Kangian?
Dat je mij zo diep weet te ontroeren?
Wanneer zie ik je weer?
L. R. VAN HOVE
uiterste rand. Door de schok schoot
het vlot steigerend vooruit, Piet tuimel
de omver, greep zich vast, zijn bril
sloeg van zijn neus en verdween in de
zwarte diepte; samen met z'n geweer.
"Kijk verdomme wat je doet stomme
ling. Dat geweer kan me geen moer
schelen (ondernemingsbezit) maar m'n
bril.m'n ogen
"Hier man, hiérschreeuwde W.
terug, wijzend op z'n voorhoofd. "Denk
je dat ik me door die troep wil laten
opvreten!" Ze raasden en tierden en
het vlot dreef verder af.
De karbouwen liepen eerst nog wat
heen en weer, de eerste draaide zich
om en met z'n allen kuierden ze terug
naar hun graasweide. Ook op het vlot
keerde de rust weermet een mok
kende Piet op de voorplecht. En W.?
Ineens drong 't zotte van de hele situ
atie tot hem door, zijn bulderende lach
bracht de tongèrets tot zwijgen.
"Ja, lach jij maar... ik zie verdomme
geen pest..."
"Nou, dan gaan we 'm opduiken" zei
W. overmoedig.
"Wat zeg je? Opdui
"Ja, opduiken, proberen. Ik beloof
niks."
Hij roeide terug naar de plek des on-
heils. "Hier moet 't ongeveer zijn hè?"
Hij kleedde zich uit en liet zich lang
zaam zakken tot op de bodem. Voor
zichtig tastte hij om zich heen, kwam
boven, haalde diep adem en ging weer
omlaag. En na een paar keer kwam hij
zowaar met het geweer boven water.
De juiste plek dus. En W. was een
doordouwer, dus dook hij nog vele,
vele malen. En toen kwam hij triom
fantelijk boven met de bril in zijn hand.
Piet putte zich uit in dankbetuigingen;
woorden van lof, 't kon niet op. "Ach
man, louter geluk", weerde W. af. Hees
zich op het vlot en koerste naar de
zeekant. Daar stak hij het brede strand
over om zich in de bruisende branding
te werpen. Even alle stank afspoelen.
Dan peddelde hij het moeras weer op.
Naar huiseen illusie minder
's Avonds.
Lodderig voor zich uitkijkend met al
leen nog maar een bodempje in de fles,
mompelde Piet: "Toch heb ik 't be
nauwd gehad toen je telkens omlaag
ging in dat verdomde moeras".
"Waarom, ik kan toch zwemmen?"
"Maar die krengen ook. Beter dan jij.
De Dampar stikt van de krokodillen".
Zou W. dat niet geweten hebben
Op z'n minst vermoed? Natuurlijk wel.
Maar hij tartte het noodlot. Om een
roemrijk einde te maken aan een waar
deloos avontuur? PLANTERSVROUW
15
