Bovenstaande klassefoto van de School I A aan de Sumatrastraat te Bandoeng werd gemaakt in juni 1941 tegen de
overgang van de 4e naar de 5e klasse, en werd ingezonden door Dr. Edw. M. Mayer, PO Box 6292, Honolulu, Hawaii
96818, USA. De inzender, Edu Mayer staat op de foto in de voorste rij, zittende, de derde van rechts (of moet het
links zijn? - red. M.). Hij schreef: "Ik werd door mijn beste vrienden ook wel "Totti" genoemd, wat een afkorting was
van "Totok", omdat ik bij geboorte nogal wat licht van kleur was. Ik zou zo heel graag wat van mijn oude klasgenoten
willen vernemen en misschien zouden enkelen zich met mij in verbinding willen stellen. Ik kom zelf nog heel geregeld
naar Nederland, zeker eens per jaar en zal er hopelijk in mei a.s. weer zijn".
kracht overbrengen van een kleine
sieepboot naar Argentinië (Bahia
Blanca), een afstand van 6.500 zeemijl.
Hiervoor was de bunkercapaciteit van
de sleepboot ontoereikend.
Geen nood; de schroef ging er af, de
schoorsteen ging aan dek, en met een
loze zeilkiel, twee masten, bomen, gaf
fels en een stel zeilen was het scheep
je omgebouwd tot zeilschip en zo ver
trok kapitein Wijsmuller. Op de At
lantische Oceaan wist hij een stevige
Noord-wester te trotseren, hetgeen de
eerbied van een passerend Engels
stoomschip afdwong, die bij het pas
seren dan ook het eerst groette. Op
14 januari 1907 na een reis van 2'/2
maand kwam de zeilende stoomsleep-
boot in de haven van Puerto Militar
bij Bahia Blanca met de grote Holland
se zeskleedsvlag in top van de achter
mast ten anker.
Toen kapitein Wijsmuller in 1909 door
het Ministerie van Koloniën voor het
uitbrengen van het s.s. "Hoofdinspec
teur Zeeman' werd benaderd, had hij
diverse prestaties van de bovenge
noemde soort geleverd en aldus zijn
naam gevestigd.
Hij waagde het dan ook om bij de daar
op volgende besprekingen voorwaar
den te stellen, iets wat destijds in een
koloniaal tijdperk met een maatschap
pij met feodaal karakter absoluut niet
getolereerd werd. Kapitein Wijsmuller
wilde vóór vertrek trouwen (het ver
trek zou enige tijd uitgesteld moeten
worden) en bovendien wilde hij zijn
jonge vrouw deze reis als huwelijks
reis aanbieden. Ongehoorde eisen.
Echter Wijsmuller hield stug vol en
tenslotte accepteerde de Nederlandse
Regering - de opdrachtgever - zijn
voorwaarden.
Op 24 juni 1909 traden Jan Wijsmuller
en Lea Rodrigues Pereira te Baarn in
het huwelijk. Spoedig daarna zocht
Wijsmuller een kleine doch ervaren
bemanning voor zijn huwelijksbootje
bij elkaar en vertrok het jonge paar
naar Indië. Als passagier ging op ver
zoek van kapitein Wijsmuller ook nog
mee de zeeschilder E. M. Eden, de
man, die de afbeelding leverde voor
de omslag van het later zo bekende
zeevaart-tijdschrift 'de Zee'. Ook hij
was iemand, die evenals Linschoten
er voor bedankte 'bij Moeders kuecken
te blijven als een babock'.
Na een voorspoedige reis werd de
'Hoofdinspecteur Zeeman' aan de
Dienst der Bebakening en Kustverlich-
ting afgeleverd en begon voor Wijs
muller de huwelijksreis door Java. Ge
lukkige maanden voor het jonge echt
paar, waarin ze genoten van een on
bezorgde tijd.
Intussen bleek de naam Wijsmuller in
Nederland bekendheid gekregen te
hebben; het begin van het later zo
bekende Bureau Wijsmuller en het
huwelijksbootje werd vanaf 4 oktober
1909 ingezet voor de werkzaamheden,
waarvoor het bestemd was en aldus
geconfronteerd met het harde leven
van alle dag.
F. C. BACKER DIRKS
Informatiebronnen:
Steffens, W.: 'Kort Overzicht uit de
Geschiedenis der Kustverlichting in
Nederlandsch-lndië', manuscript, 1929;
'Vier eeuwen varen', samengesteld
door L. M. Akveld, Ph. M. Bosscher,
J. R. Bruyn, e.a., Haarlem, De Boer
Maritiem; Lekko, periodiek van de Ver
eniging van Belangstellenden voor de
Sleepvaart, jaargang 1981, pagina 187-
204.
17
