G
VRIJAGE NU EN VROEGER
Denk aan uw landgenoten
in Indonesië voor wie het
leven een grote zorg is.
Stichting HALIN
GIRO 308
VAN KATJONG TOT RIJKSAMBTENAAR
18
STICHTING
HULP
AAN
LANDGENOTEN
INDONESIË
Nassau Zuilensteinstraat 9, 2596 CA
DEN HAAG
Tegenwoordig gaat het daarmee onder
jongelui in Indonesia modern aan toe.
Beide in jeans of Levi's op een motor
met duosit door de stad zwieren, naar
de struiken langs de kust op Ancol,
of flaneren tussen de bosjes in de
Dierentuin op Ragunan, 's avonds naar
een disco. En niet altijd is het de jon
gen, die zijn dompet moet openen; de
meisjes zijn veel zelfbewuster en a-
gressiever geworden. Zij laten de jon
gen stil houden bij zo'n tentje langs
de weg, en tracteren op bakso of sop
kambing; en zij bestellen de hapjes
en drankjes in een bar of disco.
Niet zo de beauties van weleer in
Bandung, de mojang-mojang Parahian-
gan. De eerste avances van een jon
gen, die hun beviel, werden beant
woord met gekleurde brieven in wel
riekende enveloppen, zoals ze van
haar moeder hadden geleerd.. In een
volgend stadium zonden zij aan hun
jongen fraaie pakjes strootjes van daun
kawung, gevuld met uitgelezen tabak
volgens zijn voorkeur. Deze strootjes
rolden zij zelf met grote zorg, en elk
strootje werd omwonden met garen
van verschillende kleur; elke kleur had
een eigen betekenis! Als een jongen
zulk fijn "handwerk" ontving, blijk van
een offerbereide liefde, wist hij, dat hij
"safe" was, en kon overgaan tot een
officieel aanzoek.
Soortgelijke gebruiken waren (hopelijk
zijn ze nog) te vinden in andere lan
den. Ergens in Scandinavië kwam het
beslissende ogenblik, als een jonge
man bij een meisje op bezoek kwam
en daar in tegenwoordigheid van haar
vader en moeder haar een mand over
reikte, vol met kapotte kousen. Als zij
ze aannam, en daadwerkelijk de kou
sen ging stoppen, dan was het voor
elkaar, en konden de ouders de hu
welijksdag bepalen. Liet zij de mand
met inhoud liggen, tja, dan had de
jongeman pech, en kon hij het meisje
verder wel vergeten
Zo meen ik te hebben gehoord, dat
ergens in Nederland vroeger (mis
schien nu nog?) een jongeman van zijn
aanzoek blijk gaf, door bij zijn uitver
korene binnen te stappen en er een
karbies te openen, waarin een stel
werkkleding van de afgelopen week
(flink vuil van de arbeid op de boer
derij) met verzoek: "Annie, kun je dit
effen voor mij wassen?". Pa en Ma
keken vol interesse toe. Als Annie de
karbies opnam, en er mee naar de
keuken liep, was het pleit gewonnen,
en was het spoedig feest op de boer
derij
Zou je er nu mee aan moeten komen,
in deze tijd van vrijheid en gelijk
heid. Annie zou nu zeggen: "Stapelgek,
breng dit zoodje maar naar een was
serette
Heel anders gaat het nu nog toe in
het dorpje StaphorstZoek maar op
de kaart, waar het ligt, en ga er eens
langs. Op de buitendeuren langs de
weg zie je hier en daar een gouden
hartje gepind. Dat betekent: Hier bin
nen zit een huwbare dochter; candida-
ten kunnen zich melden. Maar ik denk,
dat het niet zo eenvoudig zal gaan als
in bovenstaande voorbeelden. Ik ver
moed, dat de jongeman, die hier aan
klopt, eerst een grondige screening
zal moeten ondergaan, voordat hij tot
zijn a propos kan komen
En hoe doen onze eigen dochters het?
Laat Annie maar flink lang het tassie
van Conny vasthouden, omdat deze
niet met Benny gaat dansen, maar
eerst een heerlijke rawon voor hem
gaat bereiden, liever dan dat Conny
meteen weer haar tassie van Annie
terugvraagt
M.F.
RECTIFICATIE
In de rubriek "Korte berichten uit In
donesië" (Moesson no. 16, pag. 20) is
een vergissing geslopen. De daar voor
1983 aangekondigde maansverduiste
ring moet zonsverduistering zijn.
DE LAMP
De weg van Bandjaran naar Pengalen-
gan heeft 42 fikse bochten; één er van
raakt tot aan de rand van de berg
helling en doordat hier enige rotsen
zijn losgeraakt, of dat de natuur hier
een holte heeft gevormd, weet ik niet,
maar hier is een soort "parkeerplaats"'
van waaruit men een schitterend uit
zicht heeft over de hoogvlakte van
Bandoeng. (Ik schrijf dit met "oe" om
dat ik het met "u" nooit gekend heb.)
Het is een gevaarlijke hoek bij nacht
en avond, want de bocht is onver
wacht vlak na een vorige en het uit
zicht slecht. Hier staat op een hoge
paal een lamp met een sterk licht, een
millioen kaars.
"Ik weet niet hoe laat ik thuis kom,"
zei mijn man, "maar als ik de lamp
passeer zal ik hem drie maal uit- en
aanknippen." Dan was hij na zowat 11/2
uur thuis, wist ik. Hoe vaak heb ik
's avonds op de weg of in de voor
galerij gestaan en naar de lamp ge
keken. De tuin was donker, de weg
nagenoeg ook en de bergen in het
zuiden stonden als een donkere muur
tegen de lucht, maar als je ogen aan
de duisternis gewend waren kon je,
eerst heel schemerig, allengs meer dui
delijk, een klein lichtje zien, hoog in
de ontoegankelijke muur. Het lukte mij
zelden het licht te zien knipperen. Dat
was als een oog, dat mij toeknipte, mij
een teken gaf: "ik ben hier, wacht,
straks ben ik bij je." Wat heeft een
mens meer nodig? De nabijheid van
een ander, het opheffen van de een
zaamheid. "Je bent niet alleen, ik ben
op weg."
In de lange jaren van wel-alleen-zijn
heb ik vaak aan de lamp gedacht die
niet meer hoefde te knipperen, die
geen sein meer gaf. Maar het licht dat
mij niet meer kon bereiken, bleef er
gens in mij branden, zonder ooit te
knipperen, vast en helder, meer dan
1 millioen kaars, geen olie, geen elec-
triciteithet is er altijd.
ADDIE
door H. Smit
Het levensverhaal van de schrijver, vóór de oorlog op een koffie-onder-
neming, tijdens de oorlog in kamp Kesilir (Oost-Java). Over dit kamp is
niet eerder wat gepubliceerd, hoewel het een van de belangrijkste
burgerkampen tijdens de bezetting is geweest.
Veel documentatie. Een onderhoudend relaas vol aardige details. Geen
oorlogsboek.
208 pag. - foto's, illustraties, tekeningen Prijs f 36,50
BOEKHANDEL MOESSON - Prins Mauritsiaan 36 - 2582 LS Den Haag
