RODE KRUIS GALA AVOND
TUNAS Trade, Tours Travel International B.V.
(Vervolg: "De Oud-Indische table d'Höte.")
Men mene echter niet, dat de Indische
table d'höte met de eeuwwisseling zo
maar opeens verdwenen is. Verre van
dien I In het jaar 1928 heb ik nog aan
zo'n gezellige gemeenschappelijke ta
fel mijn portie nasi goreng genoten.
Ik was op doorreis in Semarang en
men had mij het adres van een keurig
hotel aanbevolen. Helaas, de Inlandse
koesir vergiste zich en bracht mij van
het station niet naar het warm aan
bevolen hotel, doch naar een degelijk
gastenhuis in een eenvoudiger straat,
ik meen de Juliana-straat. Ik merkte
het abuis wel op, doch - boedjang zijn
de - had ik er geen zin in verder te
zoeken en trok er maar in. Het was een
eigenaardig hotelletje: beneden werd
gegeten en gedronken, boven gesla
pen, doch vraag niet hoe I De slaap-
ruimte was één grote zaal, door schot
ten in hokken verdeeld, die van voren
en boven open waren. Men kon dus
gemakkelijk bij zijn slaapgenoten (of
slapies) op bezoek gaan. Uit vrees
voor ongenode bezoekers heb ik die
nacht daarom met mijn portemonnaie
onder mijn hoofdkussen geslapen.
Maar alles is toch goed afgelopen.
Maar nu de eterij. In de "eetzaal" (niet
overdadig groot) zaten we genoegelijk
aan één dis, een bont gezelschap. Er
was vooreerst een wat verlopen Brit,
maar met een dinner-jacket aan. Dan
een aardig Indisch echtpaar, dat zich
de Indische spijzen goed liet smaken,
hetgeen ook wel aan hun uiterlijk zicht
baar was. En dan mijn tafelgenoot, een
echte totok, maar een kankeraar van
de bovenste plank. Vooral over zijn
chef (ik geloof: bij de Locomotief) die
een wanprodukt der schepping was.
Deze was zelfs zo'n mispunt, dat hij
er bijna S.D.A.P.-er door was gewor
den. Maar als Europeaan, kon je dat
eigenlijk niet wezen, want dan moest
je toch het gezag handhaven. Ik heb
die trouwe gezagshandhaver later nooit
meer teruggezien en ben de volgende
morgen blijmoedig naar de oude steden
van Demak en Japara verder gereisd,
een bijzondere reisherinnering rijker.
Vrijdag 12 november zal in Hilton Internatio
nal Rotterdam een bijzondere Gala-avond
door het Rode Kruis worden georganiseerd.
Buitengewoon in die zin dat het feest ge
heel in het teken zal staan van Indonesië.
Een gamelan-orkest, een diner (bestaande
uit gerechten uit verschillende streken van
Indonesië), een schitterende show van Ja
vaanse en Soendanese dansen.
Verder een tombola met prachtige prijzen
met als hoofdprijs een reis voor twee per
sonen Amsterdam-Jakarta en verblijf van
10 dagen in Jakarta Hilton. Gelegenheid tot
dansen tot 01.00 uur in de Gouden Balzaal.
Gastvrouw voor de avond is Viola van Em-
menes. De totale opbrengst van de avond
zal per cheque worden overgedragen aan
Drs. W. A. Oostendorp, directeur van het
Nederlandse Rode Kruis, afd. Rotterdam.
Kaarten a f 85,per persoon voor deze
unieke avond zijn te krijgen bij Martine
Routier, tel. 010- 14 40 44, tst. 464.
GERECHTIGHEID
Mijn mening is zonder meer: juist
gehandeld. De bedoeling immers van
alle vernielingen was de Jap het win
nen van ruwe olie en het gebruik van
de verwerkingsinstallaties voorlopig
te ontzeggen. Dat is in Djambi ge
beurd, dank zij de order van een be
roepsofficier die op een kritiek mo
ment een beslissing dorst te nemen.
Dat zijn doortastendheid vijf jaar later
door het toenmalige Dept. van Oorlog
niet werd gewaardeerd is onbegrijpe
lijk en...... bedenkelijk.
Ik kan hier nog wat aan toevoegen. De
vernielingen in Zuid-Sumatra, vooral
van de boorterreinen van NKPM (Ne
derlandse Koninklijke Petroleum Mij,
na de oorlog Standard Vacuum Petro
leum Mij) en BPM, en hun grote raf
finaderijen bij Palembang aan de Moe-
si, respectievelijk Soengei Gerong en
Pladjoe, waren zorgvuldig, tot in de
kleinste details voorbereid. Maanden
lang was er geoefend, tonnen dyna
miet en duizenden zakken cement
lagen gereed. De vernielingsploegen
waren samengesteld uit Nederlandse
employees, onder leiding van één hun
ner, die daartoe gebombardeerd was
tot reserve Luitenant VBD. Het sein
tot vernieling zou komen van de Terri
toriaal Commandant Zuid-Sumatra te
Palembang.
Lang voordat de Japanse invasievloot
zich gereedmaakte voor de sprong van
Singapore naar Palembang, waren alle
vrouwen en kinderen van Nederlandse
employees naar Java geëvacueerd. Ook
alle Amerikaanse employees en hun
families waren opgestapt. Het werk lag
stil. Men wachtte af
Toen het in de morgen van 13 febru
ari parachutisten begon te regenen op
het vliegveld Talang Betoetoe en op
beide raffinaderijen, werd onmiddellijk
begonnen met de vernielingen, die wat
betreft Soengei Gerong volgens plan
in vier uren vrijwel geheel werden af
gewerkt. In het aangrenzende Pladjoe,
waar - vermoedelijk door de wind -
veel meer parachutisten terecht kwa
men, konden de vernielingen door vij
andelijke acties slechts gedeeltelijk
worden uitgevoerd.
Ondertussen waren ook op de boor
terreinen ver in het binnenland de ver
nielingen begonnen. De 110 km lange
driedubbele pijplijn van de NKPM van
Talang Akar-Pendopo naar Soengei
Gerong werd om de kilometer opge
blazen. Alle pompstations, gascom-
pressors, electrische centrales enz.,
alsmede een enorme voorraad pijpen
gingen de lucht in. Honderden 1000
meter diepe olieputten werden tot op
de bodem gecementeerd. Alle olie
tanks, goedangs met boormateriaal
enz. werden in brand gestoken. Het
wagenpark werd grondig vernield.
Na de hun toegewezen taak te hebben
volbracht stapten de mannen van de
vernielingsploeg in de hun toegewezen
auto's en haastten zich een paar hon
derd kilometer naar het zuiden, naar
Oosthaven, waar honderden vluchte
lingen uit heel Zuid-Sumatra zich ver
drongen om nog een plaatsje te krij
gen op de laatste boot die de over
steek naar Java zou maken (15 febr.)
Inmiddels hadden de Jappen bezit ge
nomen van de beide raffinaderijen of
wat daar van over was, en van de stad
Palembang, en maakten zich op om
door te stoten naar het binnenland.
Het is namiddag 14 februari. De rest
is geschiedenis.
J. D. PASTEUR
oud res. 1e Lt. VBD
vernielingsofficier
NKPM boorterreinen
(Discussie gesloten)
BAND
Mijn Moeder is vanaf het begin een
trouw lezeres geweest van uw blad,
dat haar warme belangstelling voor
alles wat Indië/lndonesië betrof, zo
uniek in woord en beeld beloonde.
Vier generaties werden in Indië ge
boren en keerden terug naar het oude
vaderland Holland. Mijn kinderen en
kleinkinderen zijn hier geboren, maar
de verhalen van Oma over haar jeugd
in de Minahassa, waar haar vader
zendeling was, en later over Java,
waar wij geboren werden, hebben voor
hen een bijzondere band geschapen
met dit dierbare land.
"Ik hoop, dat als ik sterven zal, het
zomer zal zijn en de zon zal schijnen.
Ik heb er zoveel van gehouden", zei
ze mij meermalen. Ze ging heen op
een zonnige, warme zondag in juli,
89 jaar oud.
SOPHIE HOOGSTRATEN-DE VRIES
385 Beeklaan Telex: 34193 tunas nl.
2562 AZ DEN HAAG Telefoon 070 - 63 92 27 63 89 94
Uw Indonesië en Verre Oosten reis op de maat van uw beurs en wen
sen gesneden
Agent voor Europa van P.T. TUNAS INDONESIA TOURS TRAVEL Jakarta
kantoren: Medan, Padang, Yogya, Surabaya, Bali, Ujung Pandang, Bandung,
Singapore, Hongkong, USA.
12
