Denk aan uw landgenoten
in Indonesië voor wie het
leven een grote zorg is.
Stichting HALIN
GIRO 308
YOGYA 235 JAAR
Zijn zoon Raden Mas Ario Notodining-
rat volgt hem op en regeert tot 1872.
Zijn laatste titel was Raden Mas Toe-
menggoeng Ronggo Ario Notodining-
rat, zijn zoon was 6 jaar toen hij stierf.
Als gevolg daarvan zou tot 1900 geen
Prawiradirja over Madioen regeren.
Zoals gezegd kwam er in 1900 weer
een Prawiradirdja in de Madioense Ka-
boepaten, namelijk Raden Mas Toe-
menggoeng Koesnodiningrat. Dat hij
zich verdienstelijk had gemaakt bleek
wel uit zijn benoeming op 31 augustus
1928 tot Pan ge ran.
Ook was Pangeran Ronggo Ario Koes
nodiningrat Ridder in de Orde van de
Nederlandse Leeuw en Officier in de
Orde van Oranje-Nassau, welke res
pectievelijk toegekend werden in 1927
en 1923. Tevens was hij al drager
(in 1920) van de "Bintang Emas Besar",
de hoogste onderscheiding voor in
heemse bestuursambtenaren.
WONDERLIJKE VERHALEN UIT
DE INDISCHE HISTORIE
door Dr. H. J. de Graaf
34 opstellen uit diverse episoden
van de Indische geschiedenis, geil!.
Nu slechts f 35,f 5,25 porto
BOEKHANDEL MOESSON
HOTEL "DE RUITER" HOUTHEM
bij Valkenburg (Z.L.)f St. Gerlach 43
tel. 04406 - 4 03 18
Riant uitzicht op het Geuldal
doet denken aan de mooie rustige om
geving van de Preanger
Zeer geschikt voor diegenen die op me
disch advies een rustkuur moeten onder
gaan
Met dieet-patiënten wordt rekening ge
houden
Alle kamers centraal verwarmd en voorzien
van warm en koud stromend water.
Prijzen per persoon en per dag; incl. be
diening en B.T.W. Logies met ontbijt
f 27.50 p.p.p.d. Half pension 37,50 p.p.
p.d. Kamer met douche en toilet, logies
met ontbijt f 35,p.p.p.d. Kamer met dou
che en toilet half pension 45,p.p.p.d.
STICHTING
HULP
AAN
LANDGENOTEN
INDONESIË
Nassau Zuilensteinstraat 9, 2596 CA
DEN HAAG - Tel. 070 - 24 54 67
Indien men over de "Java-oorlog" spreekt, bedoelt men meestal de oorlog tegen
Pangeran Diponegoro. Maar er is voordien al een "Java-oorlog" geweest. Na
melijk tegen Pangeran Mangkubumi. Die oorlog leidde tot de stichting van het
Sultanaat Yogyakarta en de geboorte van de stad Yogya, die op 14 maart j.l.
haar 235ste verjaardag vierde.
R.M. Sujono of Pangeran Mangkubumi was een zoon van Sunan Amangkurat IV
van Mataram en een broer van Sunan Pakubuwono II (van een andere moeder).
Hij was de architect van de Solose Kraton (1745). Ook als veldheer was hij
zeer bekend. De opstand van Martapura werd door hem gedempt en hij stond
zeer in de gunst van de Sunan en van het volk. Niet echter in die van de
"Pepatih Kraton" Adipati Pringgalaya en van de commandant van Soerakarta
Majoor Hohendorff. Toen G.G. Van Imhoff Soerakarta bezocht, zagen die beiden
kans zodanig tegen Mangkubumi te intrigeren, dat hij een geweldige uitbrander
van Van Imhoff kreeg en hem zelfs 2/3 van zijn gronden werden afgenomen
(2000 bouw, 1 bouw is 0,7 ha). De onverdiende schrobbering van de G.G. en het
verlies van zoveel gronden, dreef Mangkubumi tot openlijke opstand. Hij vluchtte
uit Soerakarta en geholpen door vele Bupatis en Pangerans (w.o. zijn vroegere
vijand R.M. Said, de latere Mangkunegoro) bracht hij de Nederlanders, in een
guerilla-oorlog, ernstige verliezen toe. Toen Pakubuwono II, ernstig ziek, de
regering over het sunanaat overdroeg aan Hohendorff, werd hij door het volk
tot diens opvolger verkozen, met de titel Pakubuwono Sunan Mataram. De
"Kompeni" benoemde de zoon van Pakubuwono II tot Susuhunan Pakubuwono III.
Het volk bleef echter trouw aan Mangkubumi en noemde hem "Sunan Kebenaran"
d.i. "de echte Sunan". De opstand duurde voort en veranderde tenslotte in een
"totale oorlog". Hulptroepen onder Maj. Clerque leden een verpletterende ne
derlaag, waarbij Clerque sneuvelde (zie "de derde successie-oorlog" door Louw)
en zelfs werd Pekalongan veroverd door de troepen van Mangkubumi. Het einde
was, dat de Hoge Regering te Batavia toegaf en er werd een compromis be
reikt, waarbij een nieuw rijk werd gesticht (het sultanaat Yogyakarta) onder
P. Mangkubumi, die de titel kreeg van Sultan Hamengku Buwono I.
Het nieuwe Sultanaat omvatte o.a. Yogyakarta, Sokawati, Pajang, Bagelen, Kedu,
Madiun, Pacitan, Magetan, Grobogan, Caruban, Tulungagung, Mojokerto, Bojo-
negoro, Kalangbret, Sela en Wirasari. De Sunan moest dus een grote veer laten.
Een nieuwe Kraton werd gebouwd als centrum van een nieuwe stad (Ngayo-
gyakarta). Dat was dus 235 jaren geleden. Hamengku Buwono I was zelf de archi
tect van zijn nieuwe kraton. Vanuit zijn troonzaal liet hij op "oog-afstand" een
gedenkteken bouwen. Een witte paal, die nu nog in het centrum van Yogya staat.
Op het grondgebied van het vroegere Mataramse rijk werden nog twee kleine
rijkjes gesticht: de Mangkoenegaran in het Solose (waarvan Mas Said in 1757
de eerste vorst werd onder de titel Mangkoe Negoro I) en de Pakualaman, toen
de sultan van Yogya in 1813 aan Pangeran Notokoesoemo (Pakoe Alam I) door
toedoen van Raffles een klein deel van zijn gebied moest afstaan.
(Bovenstaande is een uittreksel dat door Agus Daruch werd gemaakt van een
artikel in "Buana Mingu" van 13 maart 1983.)
13
De witte paal op Tugu, die door sultan Hamengkoe I als gedenkteken aan de stichting van
Yogya werd opgericht. De weg rechtdoor voert naar Magelang, de weg links naar de
kraton. (Foto: R. L. Mellema)
