BOEKBESPREKING
I J.G. YSSEL DE SCHEPPER 1
1 ALLE VERZEKERINGEN
innimmuunmm
Nieuwe uitgaven
Noordwijk woonden was het voor mij
lekker dichtbij om naar hen toe te gaan
- dus niet naar school - om daar mijn
verloren slaap, vanwege de benauwd
heden 's avonds, in te halen. Lieve opa
en oma zeiden niets tegen pa en ma
en die lieve ma schreef dan een brief
je aan mère Pauline, zo heette het
hoofd van beide HBS-sen, dat ik ziek
was geweest. Pa heeft het nooit ge
weten.
Maar ja, doordat ik zo veel verzuimde
bleef ik in de eerste klas zitten. Toen
zijn we maar ook naar Batavia ver
huisd. Eerst in Gang Zecha (Sluis
brugstraat), later naar Gunung Sahari-
West en weer kwamen opa en oma en
Arthur bij ons inwonen. Opa was voor
onze keuken een grote aanwinst. Wij
hadden weliswaar een kokki, maar hij
was de hoofdkok. Toen hadden we drie
bedienden. In Meester Cornelis, waar
mijn twee jongste zusjes, Tilly en Cor-
rie geboren waren, hadden zij ook nog
elk een baboe, baboe Tilly en baboe
Corrie werden ze genoemd.
Ma sukkelde met haar nieren en moest
veel rusten.
(wordt vervolgd)
Alg. Assurantiebedrijf "Argo"
1 Kantoor en woonhuis Corn, de Witt- j
1 laan 83, Den Haag, Tel. 070-55 71 72 j
KURANG PEDIS
De recente Australische bijdrage in
Moesson hebben mijn gedachten terug
doen gaan naar het land waar ik nog
14 jaar heb gewoond. In 1972 opende
ik daar een Indonesisch restaurant dat
liep als een trein, maar ik had ook wat
geluk gehad. In de eerste plaats was
het gesitueerd in de buurt van de
University of Sydney, dus goedkoop
eten voor de studenten en ten tweede
heb ik op de openingsdag enkele jour
nalisten uitgenodigd, waarvan ik wist
dat zij in Indië waren geweest en hun
krant was ongeveer 100 meter verder
gehuisvest. Dus ook zij vaste klant.
Verder waren daar de Indo's van de
Dutch-Australian Community. De enige
klacht die ik wel eens hoorde - ook
van Australiërs die naar Bali waren
geweest - was dat mijn eten niet heet
genoeg was. Met mijn mond vol tan
den stond ik als een Australiër Bahasa
begon te praten; hij vond het raar dat
ik hem dan niet verstond. De kruiden
betrok ik van een oude Chinees die
ze uit Singapore importeerde.
Toen ik in 1973 naar Holland vertrok
heeft een Amerikaan mijn zaak over
genomen en veranderd in een Mexican
Take Away Food Shop.
Th. H. VON WIEDERHOLD
TANDA MATA KNIL
"Tanda mata KNIL" bestaat uit een
verzameling bijeengebrachte en gebun
delde herinneringen, bedoeld om als
"tanda mata" bewaard te blijven. Het
heeft niet de pretentie een geschied
kundig werk over het voormalig KNIL
te zijn, al zal men er talrijke historische
feiten in terugvinden. De samensteller
van het boek, de heer P. van Meel,
oprichter en redacteur van het tijd
schrift "Stabelan", ging in 1938 als
beroepsmilitair van het KNIL naar
Indië.
Het werk voorziet in een leemte, om
dat er vooral de laatste jaren zeer veel
is verschenen over Ned.-lndië/lndone-
sië, maar over het aandeel dat Ned.-
IndHë in de periode 1940-1942 leverde
aan de geallieerde oorlogsinspanning
en in het bijzonder die van het KNIL
is slechts weinig te vinden. Slechts
fragmentarisch en verspreid is hier en
daar in tijdschriftartikelen iets te vin
den over dit onderwerp.
De oorzaak hiervan kan worden toe
geschreven aan het feit, dat men zich
in Nederland na de soevereiniteits
overdracht zoveel mogelijk distanci-
eerde van het "besmette koloniale
verleden", en in het bijzonder van het
KNIL.
Het boek opent met een inleiding over
ontstaan en organisatie van het KNIL,
waarin ook is opgenomen een uitge
breid chronologisch overzicht van de
krijgsverrichtingen vanaf 1816 tot en
met de politionele actie in de jaren 1945
-1950. Een tijdspanne van 120 jaar ligt
tussen de officiële oprichting van het
KNIL (bij Gouvernements Besluit van
4 dec. 1830, het jaar dat de Java-oor-
log tegen Dipo Negoro eindigde, toen
het leger in Ned.-lndië werd afge
scheiden van dat in Nederland) en de
opheffing ervan op 26 juli 1950.
In verschillende persoonlijke bijdragen
wordt de sfeer van de vooroorlogse
jaren, de periode 1936-1940 getekend,
waarin onder meer wordt verteld over
de opleiding bij de koloniale reserve
in Nijmegen en de reis naar Indië, alles
in prettig leesbare verteltrant met veel
humor. Een boeiende bijdrage van F.
C. Backer Dirks memoreert de over
meestering op 10 mei 1940 van de in
de baai van Sabang ten anker liggen
de Duitse vrachtschepen.
De periode 10 mei 1940-8 dec. 1941
behandelt de vele activiteiten die toen
werden ontplooid met het doel de In
dische defensie te versterken, waarna
een gedetailleerd verslag wordt ge
geven van de gevechtsandelingen in
de periode van 8 dec. 1941-31 dec.
1942, die zich in de Indische archipel
afspeelden in de strijd tegen Japan.
Bijzonder verhelderend hierbij is het
per datum gegeven chronologische
overzicht.
Het boek wordt afgesloten met een
korte beschouwing door M. Jalhay over
het Indische verzet en een verantwoor
ding van de toenmalige legercomman
dant, It. gen. H. ter Poorten die deze
in 1946 opstelde.
Naast het geven van een ruimere be
kendheid aan het aandeel dat het
KNIL heeft gehad aan de geallieerde
oorlogsinspanning, lag het tevens in
de bedoeling van de samensteller, om
af te rekenen met de mythe als zou het
KNIL "zonder noemenswaardige tegen
stand, de Japanners feestend in Ban
doeng hebben afgewacht." Zoals hij in
zijn nawoord zegt: "Ondanks de de
moraliserende tegenslagen en het op
dringende Japanse leger was de vecht
lust van de troepen op de Tjiater on
gebroken. Staaltjes van individuele
moed toonden aan dat de Nederland
se soldaat bepaalde niet de mindere
was van de Japanner
Het betekende helaas niet dat
daardoor de oorlogskansen keerden
van meevallers was geen spra
ke, het was alsof het "ongeluk" het
KNIL achtervolgde."
Het boek is geïllustreerd met meer dan
200 belangwekkende foto's, tevens
werden kaarten, situatietekeningen en
reproducties van originele documen
ten ter verduidelijking en verlevendi
ging opgenomen.
CH.M.
"Tanda mata KNIL", foto's en verhalen
als herinnering aan het Koninklijk Ned.-
Indisch leger. Samengesteld door
P. van Meel, 182 pagina's.
Prijs f 39,75, porto f 5,25.
Verkrijgbaar bij Boekhandel Moesson.
Hemd met open hals - een roman d.
Aya Zikken f 27,50, porto f 4,50
Bali poort naar de tuin der goden -
een prachtig nieuw boek met talrijke
kleurenfoto's en tekst door Rudolf
Mrazek en Bedrich Forman
f 45,50, porto f 6,50
Met de "Kinderdijk" naar Java 1884-
1886 - door Christian Jan Jaski
f 12,90, porto f 2,30
De Geur van de Kambodja - door
Lea Morris f 15,porto 2,30
Nog enkele exemplaren van "De
laatste Tempo Doeloe - door Hein
Buitenweg f 49,90, porto f 6,50
Wajang Golek - door Peter Buur
man f 56,50, porto f 6,50
Het nieuw Indonesisch kookboek -
een vernieuwde uitgave van het
kookboek van J. M. J. Catenius-van
der Meyden f 37,85, porto f 5,25
Het Nederlands-Indonesisch conflict
- ontsporing van geweld - door
J. A. A. v. Doorn en W. J. Hendrix
(tweede aangevulde druk)
f 39,90, porto f 5,25
Indië verloren, rampspoed geboren
- Dr. P. F. Maas f 32,90, porto f 4,25
BOEKHANDEL MOESSON
19
