soonlijk omdat hij bij de Dienst Leger-
contacten in Djakarta zat. De arme
man had zo met de hitte te kampen
dat hij in Indië tot geen enkel vorm
van verzet in staat zou zijn geweest.
Het Nederland 1954 waar ik mee ken
nismaakte was het Eenzaam avontuur
van Anna Blaman, de Avonden van
Gerard van 't Reve, die me licht on
passelijk maakten. Ik werd opgebeurd
door Godfried Bomans en ik kwam te
weten dat Couperus nog steeds leef
de ergens tussen het Sweelinckplein
en restaurant Garoeda. Waar ik nooit
aan gedacht had en waar ik me wer
kelijk een hoedje van schrok was, dat
Nederland nog altijd het Nederland
van Anton Pieck was. Klein en kneute
rig, geveltjes en deurtjes waar geen
twee mensen elkaar konden passeren,
mannetjes met kromme beentjes en
vrouwtjes met vormloze lijfjes vanwe
ge gekke kleertjes. We werden in een
Anton Pieck pension gestopt en keken
door het venster naar een prent van
Anton Pieck. Er waren grachten waar
zowat elke dag een auto in kukelde,
de enige opwinding in ons pension
leventje van versleten zeil, een te laag
brandende kachel, boterhammen met
jam en boterhammenworst en stamp
pot van rauwe andijvie.
Anna Blaman ging, Vinkenoog, Remco
Campert en Mulisch kwamen. Maar
Anton Pieck bleef. Met zijn geveltjes,
hoge bruggetjes, mannetjes met malle
petjes en vrouwtjes met rommelige
jurkjes.
Na Indië vond ik Nederland onmoge
lijk. Klein, benauwd, bemoeizuchtig,
mensen met harde stemmen, wc-tjes
in de haast onder het trappenhuis ge
bouwd, de deur kon je amper sluiten
als je binnen zat, geen badkamers.
Binnen zijn, zo gauw mogelijk, buiten
is het koud, binnen is het gezellig.
Tegengestelde van koud is gezellig.
Ik zei Tjalie dat ik bij de gemeente een
voorstel wilde indienen tot het dempen
van 64 kilometer Amsterdamse grach
ten. Wat een ruimte zou er vrijkomen
voor parkeerruimte, speelplaatsjes
voor de kinderen, parkjes en banken
en boompjes De rondvaartboten zou
den dan alleen op het IJ moeten varen.
In de rondte natuurlijk, anders zouden
ze de naam "rondvaart" ook moeten
veranderen. Maar Tjalie zei dat nie
mand behoefte had om naar die
zwartjes uit Indonesië te luisteren en
dat hij die dag wel eens wat anders
zou lusten dan stamppot met andijvie.
Nou, die dag kregen we toevallig aard
appelen met een prak bietjes. We
schoven onze borden leeg in een krant
toen onze hospita even weg was en
kieperden het zaakje in de gracht voor
ons pension. Waar anders
"Jij met je plannen," zei Tjalie, "voor
mij mogen de grachten blijven. Kom,
ik heb nog vijf pop, laten we patat en
worst halen I"
Jaren later was er een commissaris
van politie die met precies hetzelfde
idee kwam en nog later een duur be
taalde en beroemde Amerikaanse ste-
IN DIT BLAD BIJDRAGEN VAN
Harryet Marsman Ems I. H. v. Soest
H. J. Bouwmeester-Berretty
J. Schlechter M. Schoen Poirrié
J. Schnezler F. J. (Nono) Ponder
A. Poutsma Th. Moojen
G. v. Houten-Schipper
L. v.d. Worm-Flohr S. P. Maas
E. Sipma-v. Kesteren F. Dubois
Irma Sutherland O. Bor-Wesdijk
Jenny Heetkamp-Sentius
H. I. Makadoero-Loth Hélène Weski
Th v. Wiederhold Rogier
denbouwkundige en die zei ook: de
grachten dicht, Amsterdam raakt pot
dicht door het verkeer.
Na 30 jaar nog steeds grachten, vraag
niet wat er allemaal in ligt, zeker geen
aardappelen met bietjes alleen Fiet
sen, televisies, bedden, alle huisvuil
en af en toe nog een weerloze Turk
of Marokkaan die niet kan zwemmen.
We zijn in Indië met de plicht tot dank
baarheid jegens alles en iedereen op
gevoed. Dus moet ik dankbaar zijn dat
ik in Nederland mag wonen en niet als
een Vietnamese bootvluchteling moet
soebatten en smeken om asyl. Dank je
de koekoek, Nederland is mijn enige
rechtmatige huis, ik woon er, betaal
de huur, de belasting en alles wat ie
der andere Nederlander ook betaalt.
Ik doe alles wat andere Nederlanders
ook moeten doen en laat bovendien
alles wat menig Nederlander wel doet
terwijl het wettelijk niet mag. Zo ben
ik in Indië opgevoed, als een recht
schapen Nederlander. Ze mogen dus
in hun handjes klappen dat ik hier
woon. Doet men dat? Neen. Ben ik
beroemd en gezien? Weineen.
Als Nederlander mag ik gerust kanke
ren, mopperen op alles wat me niet
zint, fout of dom lijkt. Ik heb de vrij
heid om te protesteren, agiteren, hoe
meer hoe beter zelfs, dan heeft de tv
weer wat uit te zenden. Maar als Indo
kan ik beter mijn mond houden, an
ders word ik ogenblikkelijk gedood
verfd als belanda-hater. Door wie
Door andere Indo's. Wil ik mijn gram
kwijt, dan zoek ik dus een echte Hol
lander op, hij of zij kankert graag met
me mee. Niet uit solidariteit maar uit
gewoonte. En om die reden heeft mop
peren dus geen zin.
Vraagt U mij wat ik heerlijk vind in
Nederland? Niets bepaalds. Omdat al
les in Indië anders was en ik dat heer
lijk vond. O ja, mijn achtertuin vind ik
fijn, al groeit er niets, hebben de kat
ten het daar voor het zeggen (déarom
groeit er niets) omdat het een stukje
Nederland is dat niet als Nederland
is ingericht. Echt heerlijk vind ik de
tuin van Harryet Marsman. Buiten wo
nen maakt mensen anders omdat de
omgeving anders is. Daarom is Harryet
ook zo'n lief nuttig mens. Iemand zei
eens: "In Nederland is alles wat mo
gelijk moet zijn, ONmogelijk en alles
wat je niet voor mogelijk houdt, moge
lijk I" En die man heeft kans gezien
een gezond bedrijfje op te bouwen,
kunt U nagaan wat een doorzetter dat
is I
Wat ik in Nederland afschuwelijk vind?
Het enige werkelijk afschuwelijk - en
nu ben ik serieus - vind ik de verhou
ding van ouders tot kinderen. Waar ik
om me heen kijk of hoor, in de meeste
gevallen benauwt me het absolute ge
brek aan gewone natuurlijk affectie.
Ouderliefde, kinderliefde in de meest
primitieve vorm, zoals in arme landen,
zoals elk dier die heeft. De voortduren
de behoefte om te behoeden, bewaren,
verdedigen datgene wat aan zuiver
heid in dat wezentje geboren werd.
Dan wil ik niet eens praten over het
immense aantal kindermishandelingen,
over het weerzinwekkende misbruik
van kinderen door vaders (het per
centage is onvoorstelbaar) aan de
ongezonde leefgewoonten in een over
volle, overvoerde samenleving, maar
aan de geestelijke vervuiling die in dit
kleine land ongenadig heerst. Kinderen
blootstellen aan tv-programma's als
van VPRO, IKON en de Vara (J. J. de
Bom, Stratenmaker op zee show e.d.),
mensjes die nog aan een leven moeten
beginnen, vol verwachtingen, ontdek
kingen en mysteries, alles, maar dan
ook alles radicaal ontnemen. Onder
het zoete mom van: moderne opvoe
ding.
Kinderen overleveren aan de wellust
van de z.g. moderne wetenschap. Dom
me betweterij zonder een sprank van
menselijke affectie, van gewoon in
stinctief voelen. Als de ouders in Ne
derland (in hemelsnaam sla me niet om
de oren met "ja maar, er zijn heus nog
wel goede onder" of "moet je eens
kijken in Zweden, Amerika, Engeland",
we wonen HIER en ik kom op voor de
kinderen die HIER moeten leven en
waar wij verantwoordelijk voor zijn)
verbetering zouden willen in deze
geestelijke verpesting van de jeugd,
dan zouden zij als een man opstaan en
protesteren tegen de smeerlapperij
van b.v. Jan Wolkers als verplichte
lectuur op school (om maar wat te
noemen), tegen de toelaatbaarheid
van porno en drugs, dan zou men ei
sen dat de overheid maatregelen zou
nemen tegen het toenemende geweld
waar kinderen het slachtoffer van zijn.
Ik weet het niet meer. Wonen in Neder
land, een leefbaar fijn land. Zulke fijne
sociale voorzieningen, daar geef je al
les voor op, eer, geweten en verant
woordelijkheid. Niemand hoeft in Ne
derland meer verantwoordelijk te zijn
voor wat maar ook. Kinderen niet, ou
deren niet, de alleroudsten ook niet.
De blozende appels in Batu zijn schijn
baar tevreden, waarom zou ik het in
Nederland niet kunnen zijn
LILIAN DUCELLE
3
