War in gin
BIJ DE VOORPLAAT
MONUMENTEN
"De stam van een van de oudste en hoogste palmen", schreef de fotograaf
R. L. Mellema ruim 10 jaar geleden achter op de foto. Misschien heeft u een
heel ander beeld van een palm, maar ik vertrouw op onze immer alerte, deskun
dige lezers die het eventueel (beter) kunnen weten. Voor mij en ook voor u blijft
alleen deze indrukwekkende plaat van de voet van een eeuwenoude boom ergens
in de Plantentuin in Bogor. Als u er weer eens heen gaat, zoek 'm maar op, hij
zal er ongetwijfeld nog staan, als je als boom de honderd gepasseerd bent komt
het op een tiental jaren niet meer aan.
Een foto die, telkens als ik er naar kijk,
een brok in mijn keel brengt. Omdat
alles wat volmaakt en ongeschonden
is, een normaal mens doet beseffen
hoe kwetsbaar alles in deze tijd ge
worden is. Kunnen we over een eeuw
nog praten over "eeuwen oud"? Hoe
lang blijft er ooit een boom nog zo
gaaf als deze palm in Bogor?
We leven in een tijd van onbeteugelde,
onpeilbare vernielzucht. Stukmaken,
liefst onherstelbaar, zonder enige re
den. Hoe meer er vernield wordt, hoe
meer er gemaakt wordt, van computers
tot kinderen toe. Het klinkt meedogen
loos hard, maar de toon wordt ge
dempt door de gewatteerde mantel
van onze welvaartsbehoefte.
De mens wil, de mens beschikt, de
mens maakt. Natuur is voor de lief
hebbers, de milieubeschermers. Het is
beangstigend hoe weinig er eigenlijk
overblijft voor Natuurlijke Beschikking.
Nog beangstigender hoe weinig ver
langen er is om weer te leven naar de
wetten der Natuur. Daarom ook wor
den rechtswetten omgebogen. Wat
vroeger recht moest zijn, mag nu zo
krom zijn als een hoepel en wat krom
is zal niet recht hoeven te worden
gebogen.
We zitten in een tijd van herdenkingen
en monumenten. Reünies om ons eraan
te herinneren dat we vroeger samen
waren, samen deden en wie weet
ook wel hetzelfde dachten en wilden.
Steeds meer reünies om elkaar te her
inneren aan een bepaalde saamhorig
heid in een maatschappij waarin saam
horigheid alleen uitgedrukt wordt met
spandoeken en leuzen. Daar dwars
doorheen lopen agressie en vandalis
me. Dan mogen psychologen zich over
deze problemen buigen, er blijkt geen
halt mogelijk.
Vandalisme wordt bestreden met van-
daalbestendige telefooncellen, tram
huisjes, bewakingsdiensten en bevei
ligingsapparaten. Oorzaken kunnen
nooit worden bestreden, omdat men de
ziekte niet wil herkennen.
"Vandaalgevoelige punten vermijden"
zeggen de stad- en burgerbescher
mers. Stond het monument in Apel
doorn van de Stichting Nederlandse
slachtoffers Japanse Vrouwenkampen
op zo'n vandaalgevoelige plaats? Wei
neen. Hadden de vernielers van het
monument het speciaal gemunt op dat
monument en de betekenis ervan? Wei-
We gedenken, herdenken iets dier
baars, iets dat diep geworteld ligt in
onze genegenheid, dat nooit dood kan
gaan. Nooit stuk geslagen door van
dalen. Waarom mag die herinnering,
dat gedenken dan niet gesymboliseerd
worden door een boom? Die kost geen
25.000,Zelfs dan. En al zou hij
niet zo magistraal worden als de boom
op de voorplaat.
L.D.
neen, voor de vandalen zou er even
goed een telefooncel, een fietsenstal
ling of een patatkraam hebben kunnen
staan. Er moest iets stuk, dus stond
dat monument op de voor de hand
liggende plaats. Laten we ons toch
alsjeblieft niet opnieuw slachtoffer
voelen I
Nu ga ik even terug naar de boom op
de voorplaat. Een machtig ongeschon
den monument, zo mooi en edel van
vorm als alleen de Natuur kan voort
brengen.
Op de foto hieronder ziet u het vrou
wenmonument bij de onthulling. Ik
persoonlijk vind het een van de lelijk
ste monumenten die we hadden kunnen
bedenken voor dat doel. Het is door
vandalen in stukken geslagen, dat mag
niet om welke reden dan ook, al zou
een van de vandalen er iets esthetisch
bij gedacht hebben, vernielen mag niet.
Zeker niet als iets 25.000,aan
reparatie moet kosten.
Als we nu even onze diepe belediging
de gevallen vrouwen en kinderen aan
gedaan opzij zetten en reëel denken
Waarom in Bronbeek waar het "monu
ment" een nieuwe plaats zal krijgen
niet vervangen door een boom De
gedenkplaat eronder, daarop een per
manente bak of schaal die het gehele
jaar gevuld kan worden met bloemen
of planten.
Je staat in de huiskamer, alleen,
Als een gewone plant.
Toch ben je voor mij een symbool
Uit dat verre geboorteland.
Ik zie in gedachten je voorouders staan,
Midden op het grote plein:
Majestueus en mysterieus,
Zoals alleen een waringin kan zijn
Zeg mij, waringin, waarom dit verdriet?
Waarom voel ik mij steeds zo verward?
Jouw luchtwortels, die zie ik hier niet.
Die zitten vergroeid, heel diep
in mijn hart.
Ramona van Dalsem-Huijts
(Alle rechten voorbehouden)
ONS INDIË
VOOR DE INDONESIËRS
In de loop van dit jaar zal deze
in eind 1984 uitgezonden NOS
televisie-serie worden herhaald.
De datum is nog niet bekend.
Verder is uitgeverij Moesson
bezig van deze belangrijke do
cumentaire die bijna unaniem
hoge waardering van de Indische
kijkers kreeg, een boek samen
te stellen. De auteur C. van Hee
keren zal het materiaal (foto's
en teksten) redigeren en van de
nodige commentaren voorzien.
IN DIT BLAD BIJDRAGEN VAN:
Harryet Marsman
J. H. v.d. Walle
Mevr. F. Beudeker-Gerrits
R. F. Westerkamp
Henk Engel
Dick Hartoko
H. Neumann
Mevr. J. v. Duiken
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiii
2
