BOEKBESPREKING
GROEPSPRAKTIJK
PSYCHOSOCIALE
HULPVERLENING
KIMM Indische spekkoek
DUZ in de seinmast voerde, hetgeen
volgens het Internationaal Seinboek
betekent: CONGRATULATIONS
Een loden last viel hiermee van kapi
tein Motta af. Het was de laatste reis
geweest in de Pakanbaroedienst. In
Singapore moest de "Kampar" wach
ten tot 23 januari 1942, toen instructies
werden ontvangen om de verbinding
tussen Palembang en Djambi gaande
te houden. Die dag werd met een
groot aantal evacuees vertrokken naar
Palembang; het Chinese civiele dienst
personeel weigerde echter te varen
en wenste in Singapore achter te blij
ven. Onoverkomelijke moeilijkheden
leverde dit niet op; onder de evacuees
zaten vele vrouwen van in Singapore
gedetacheerd KPM-personeel en zij
namen de huishoudelijke dienst aan
boord soepel over.
Bij één van de dorpen waar men regel
matig langs kwam, Ma. Sabak, stond
een prachtige waringin, met een mo
numentale kruin. Het voortdurend moe
ten vervangen van verdord rizophoren-
gewas ging de mensen aan boord ver
velen. Waringinblad blijft erg lang
groen, maar een waringin is in Indone
sië heilig: kappen was er dus zonder
meer niet bij.
Toen de "Kampar", van Djambi ver
trokken op 11 februari, op 12 februari
Ma. Sabak passeerde, besloot Motta
daar te blijven teneinde zijn "drijvend
eiland"-camouflage te vervolmaken.
Als gezegd, zomaar kappen kon niet:
er moest een selamatan (offerfeest)
voor de kampongbevolking worden
gegeven. Vervolgens werd de zware
boom aan boord gehieuwd en slaagde
men er in de grote kruin voor de
schoorsteen te binden; de takken reik
ten tot over de brug en over de sloe
pen in de zijden. De gehele nacht werd
hieraan doorgewerkt en bij dagworden,
vrijdag 13 februari 1942, zag de "Kam
par" er inderdaad uit als een eiland
met waringin.
Al gauw bleek dat de waringin haar
werk goed deed. Om 13.30 u. buiten
gekomen zag men twee Japanse jagers
met hoge snelheid om de Oost door
Straat Berhala varen, zonder zelf ge
zien te worden. Drie vliegtuigen, die
hoog in de lucht zaten, herkenden
evenmin een schip onder het groene
bladerdak. Tegen de instructies in ging
Motta niet te ver naar buiten, maar
hield vlak onder de kust langs, hier
mee zijn camouflage goed uitbuitend.
Halverwege de Eerste Wacht (ca. 22.00
uur) werden zoeklichten gezien aan BB
voor en BB achter. Het leek een groot
konvooi, dat in Zuidelijke richting voer.
Te middernacht raakte het konvooi,
toen Oostwaarts koersend uit zicht.
Voor de "Kampar" was vrijdag de der
tiende geen ongeluksdag geweest
(slot volgt)
AAN HET EINDE VAN DE MIDDAG
Uiteindelijk was ik toch blij door
gelezen te hebben. Dat kwam door
administrateur Van Wuftelen. Hij wilde
sterven op zijn onderneming en
begraven worden tussen zijn mensen.
De avond voor zijn dood ging hij niet
zoals gewoonlijk vroeg naar bed, maar
bleef heel lang buiten zitten, gekleed in
een zwart gestreept pak, om afscheid
te nemen.
Van Wuftelen is de enige persoon die
duidelijk wordt getekend in het verhaal,
dat zich afspeelt op koffie- en rubber
plantages, toen "merdeka" al een feit
was en de laatste Nederlanders de on
dernemingen nog leidden of hoopten
dat ooit nog eens te kunnen doen.
Zij worden geconfronteerd met Indone
siërs voor wie eigenijlk weinig veran
derd was en met Indonesiërs die zich
Wie weet de negen ontbrekende regels
van onderstaand gedicht? R. M. Woe-
kirno Wirjokoesoemo, gepensioneerd
regent, wonend te Magelang zou graag
de volledige tekst van het gedicht
willen weten. Reactie aan: A. B, van
Renesse, van Vredenburchweg 825,
2284 TN Rijswijk (ZH).
INKWARTIERING
Goede vrouw, wat stook je toch I
't Haardvuur vlamt zo vrolijk nog.
(ontbreken 2 regels)
Spaar je hout toch, vriend'lijk oudje I
't Rimp'lig vrouwtje wil niet luist'ren.
En ze zegt met vriend'lijk fluisteren
"Warm je, warm je toch, soldaat I"
Goede vrouw bewaar je ham.
Meen niet dat ik daarom kwam.
'k Heb zoëven, moet je weten,
In de herberg al gegeten.
Op mijn woord: ik ben verzaad,
't Rimp'lig vrouwtje wil niet luist'ren
En ze zegt met vriend'lijk fluist'ren
"Eet nu, eet nu toch soldaat I"
Goede vrouw wat zotternij
't Beste bed en dat voor mij
(ontbreekt een regel)
Wijs mij d'hooischuur maar even
In 't hooi slaap je ook niet kwaad,
't Rimp'lig vrouwtje wil niet luist'ren
En ze zegt met vriend'lijk fluist'ren
"Neen, niet in 't hooi, soldaat
(ontbreken 6 regels)
't Rimp'lig vrouwtje schreiend fluistert
"Ach, mijn zoon is ook soldaat"
overbewust waren van de nieuwe si
tuatie. Die sfeer wordt treffend weer
gegeven in de vergadering van de staf
van de ondernemingen over de gevol
gen van een twist tussen twee Indone
siërs.
De personen blijven wat vaag, vooral
de Nederlanders. Hun houding en am
bities zijn duidelijk, maar wat zij wer
kelijk voelen en doormaken in de pe
riode waarin zij steeds minder gewenst
zijn, wordt niet gezegd. Maar dat komt
misschien omdat de schrijver, zoals hij
in zijn voorwoord zegt, zich gericht
heeft op de zakelijke hartstochten.
Daarbij heeft hij echter niet nagelaten
een (mogelijke) oorzaak te noemen van
het falen van menig Europeaan ten
opzichte van de bevolking. Dat is wan
neer hij administrateur Blim laat zeg
gen "het zijn vooral hun vrouwen, het
kleine burgerdom uit Holland dat ultra-
koloniaal is in haar optreden. De over
gang is ook te groot. Van de wasteil
naar een huis met bedienden".
Verwonderlijk is het gebruik van de
■nieuwe Indonesische spelling in het
boek en puur hinderlijk is dat er voort
durend "toan (besar)" staat in plaats
van toean of tuan, als dit laatste dan
persé moet.
Het verhaal gaat over een stukje Indo
nesië in wording en het pijnlijke ver
trek van de laatste Nederlanders. Om
die sfeer te proeven, is "Aan het einde
van de middag" een boek voor de late
avond.
R.B.
"Aan het einde van de middag" - door
M. Jacob, uitgegeven door Nijgh Van
Ditmar. Prijs f 27,50, porto 2,30.
Verkrijgbaar bij Boekhandel Moesson.
therapiën voor individuele of
relatieproblemen;
inzichtgevende, energie-
herstellende of ontspannings
therapieën;
hulp bij angst, depressie,
stress, e.d.
Jarenlange praktijkervaring
Behandeling na telef. afspraak:
GRAICHEN c.s. tel. 01653-6715
St. Willebrord, nabij Etten-Leur.
Stort f 21,op giro 158225 en
U ontvangt een spekkoek van
ca. 500 gram, in speciale ver
pakking, franco thuis.
"KIMM", Joh. Verhulststraat 98,
Amsterdam-Z. Tel. 020 - 62 84 61.
7
