Het Sani-Projekt (I)
ORIENT TRAVEL B.V.
REISBRIEF UIT INDONESIË
door A. C. van Ahee
Na 3 dagen doorgebracht te hebben in het lepraziekenhuis Sitanala in Tangerang,
zijn we nu op weg naar onze volgende pleisterplaats, Pati in Midden-Java. Het
is donderdag 21 maart 1985 en om 13 uur zijn we de hoofdpoort van Sitanala uit
gereden. Het is warm, stoffig en vreselijk druk op de weg, we hebben 2 volle
uren nodig om door de heksenketel van het verkeer in Jakarta de autobus terminal
Pulo Gading te bereiken. Om 15.30 u. vertrekt onze bis malam naar Pati. We ver
trouwen ons persoonlijk lijfsbehoud toe aan de Jawa Indah, die de verwachtings
volle reiziger "nonstop, kilat, full AC en Video" aanbiedt.
De stoelen zitten redelijk goed en de rugleuning is verstelbaar. De enorme hoe
veelheid bagage moet echter ook in de bus zelf een plaatsje vinden. Dus is het
looppad in het midden boordevol koffers, tassen, bungkusans, enz. en kan men
moeizaam klauterend de bus binnenkomen en verlaten. Als tenslotte ten behoeve
van de tweede chauffeur ook nog een eenvoudige ligstoel in het looppad wordt
uitgevouwen, zit de zaak werkelijk muurvast. Wat later op de avond wordt het
duidelijk wat rustiger op de weg, de chauffeur drukt het gaspedaal dieper in, de
airconditioning werkt prima en de video tovert een soort western op het beeld
scherm vlak boven de voorruit.
Om 19.30 u. wordt gestopt voor het
avondeten. Bij een keurig wegrestau
rant, waar de tafels vol schalen uit
nodigen tot toetasten. De afrekening
geschiedt op basis van de genuttigde
bijgerechten en bedraagt voor ons Rp.
1.425,de man. De busticket Jakarta-
Pati kost ons elk Rp. 10.000,voor
waar een billijke prijs voor een rit van
12 volle uren, compleet met AC en
Video. I
Tot Semarang is het wegdek goed,
daarna wat minder. Toch passeren we
vlot Demak en Koedoes en om 3.30 u.
in de vroege ochtend van de 22ste
maart zet de Jawa Indah ons some
where in Pati af bij een paar becaks.
Nog geen 10 minuten later staan we
voor de deur van de Rumah Bersalin
(kraamkliniek) van de Zusters Francis
canessen (uit Dongen!) en treffen daar
de nachtwaker aan, compleet met zak
lantaarn en obat nyamuk. We depo
neren onze bagage bij hem en gaan
in de ochtendkoelte weer de straat
op, op zoek naar een warung kopi
voor een warm kopje koffie na een
vermoeiende reis. Dank zij een becak-
voerder slagen wij al gauw in die
opzet.
Tot onze stomme verbazing is er veel
jeugd op de been, allen in sportkle-
ding, allen aan het joggen. Het blijkt
dat ze bijeen komen op de aloon-
aloon, waar het op dit heel vroege uur
al flink druk is. Uitsluitend jeugd, meest
in de lagere school leeftijd. Ze hollen
er wat rond, praten en lachen met
elkaar, maar er is helemaal geen la
waai. Alles gaat met de rust en de
geluidloosheid, die de eenvoudige Ja
vaan kenmerken en die zo weldadig
aandoen na de lawaaierige en jachtige
drukte van Jakarta. Als we om 6 u.
weer bij bij de kesusteran zijn is hun
bedrijf al in volle gang. Zr. Redempta
en Zr. Giovanni verwelkomen ons har
telijk en brengen ons naar ons logeer
vertrek. Prompt wordt ons ontbijt ge
bracht en rond 7 u. zijn we al vast in
slaap. Na een paar uren slaap een
heerlijk mandibad, dan schone kleren
aan en alvast op verkenning in onze
direkte omgeving.
Als we een deur openen stokt ons de
adem in de keel. Voor ons strekt zich
in al haar glorie de kloostertuin uit.
Een heel groot rechthoekig gazon waar
vele grote manggabomen koele scha
duwplekken werpen op het zonbe
schenen groene gras en talloze hees
ters, struiken en bloeiende planten een
kleurrijke lusthof scheppen. Omzoomd
door lange, koele, overdekte galerijen,
waarop vele vertrekken uitkomen, on
der andere ons logeergedeelte.
Rondom deze stille oase van licht en
schaduw liggen de kraamkliniek Panti
Rukmi, de polikliniek Salus Populi en
het eigenlijke klooster Biara San Da-
miano; maar alle zijn "naar buiten"
gericht.
De zusters hebben het er maar druk
mee! In Panti Rukmi (22 bedden) wer
den in maart ruim 80 bevallingen ge
daan, plus andere gynaecologische in
grepen; Salus Populi, oorspronkelijk
een polikliniek voor leprozen, is nu
uitgegroeid tot een zeer druk bezocht,
algemeen gezondheidscentrum 60%
leprozen, 40 gewone zieken. Drie
keer per week is er spreekuur en op
een middag plofte Giovanni doodmoe
bij ons neer na 127 patiënten te heb
ben behandeld I
De donderdagmorgen is de extra le
pradag en de donderdagmiddag de
babydag. Min of meer als verlengstuk
van Salus Populi is er een soort toe
vluchtsoord aan toegevoegd voor ar
men, gebrekkigen en zieken, die wer
kelijk nergens anders meer terecht
kunnen. Het zijn er 14 in totaal en
ongeveer de helft ervan is leproos.
Overdag is het dus een druk geloop
van verpleegsters en/of zusters, tuin
lieden en andere werkers, in en rond
de kloostertuin, maar alles gaat zo
geruisloos dat rust en stilte niet wor
den verstoord.
Leprozen en gezonden lopen en wer
ken daar door elkaar heen, de verzor
ging van de leprozen wordt alleen door
dié verpleegsters gedaan, die er zich
vrijwillig voor hebben opgegeven, zo
als Agnes en Roestini.
Alsof al deze activiteiten nog niet
zwaar genoeg op de schouders van
de zusters drukken, voeren ze nog een
leprozenproject uit, het Saniproject,
min of meer een privé object van Zr.
Giovanni en Br. Leo (van de Broeders
van Huybergen). Ongeveer 5 km bui
ten Pati, direkt langs de geasfalteerde
provinciale weg, liggen, als welgezin
de overburen, Sani I en Sani II tegen
over elkaar. De totale oppervlakte is
nog geen 2 ha en daarop wonen en
werken 24 (ex)leprozen in strict coöpe
ratief verband.
Er zijn sawahs en ladangs, groente
tuinen en veel mangga- en katesbomen.
Er zijn een os, een koe en een kalf,
die als ploeg- en trekdier fungeren. Er
is een kippenfarm van 2500 legkippen
die in 12 hokken (2 rijen van 6) rond
scharrelen. Het zijn raskippen (Arco)
die als ééndagskuikens worden aan
geschaft. De eierproduktie is nu weer
goed, de afzetmogelijkheid uitstekend,
zodat de ei-opbrengst een belangrijke
financiële kurk is, waarop Sani drijft.
Dank zij een grote gift beschikt het
projekt over een waterpomp met die
selmotor en dynamo. Er is dus altijd
voldoende water, óók voor de bevloei
ing van het land.
De 21 mannen wonen in 2 oude ba
rakken op Sani II, de 3 vrouwen in
een huisje op Sani I. Daér staat ook
de oude, bouwvallige en kleine keuken.
RETOUR BANGKOK VOOR SLECHTS f 1.395,—
RETOUR JAKARTA f 1.975,—
GARANTIEFONDS
BALI - REISGELDEN
plus BANGKOK, SINGAPORE, SUMATRA, JAVA retour f 2.445,—
AUSTRALIË met stop JAKARTA retour f 2.800,
Rokin 52 AMSTERDAM - Tel. 020-24 25 38
Laan van Meerdervoort 291 - DEN HAAG
Tel. 070 - 63 83 67
Singel 486 - 1017 AW AMSTERDAM
Tel. 020-23 74 84
34
