Chinese karakter-tekens op Indonesische kris
Stille krachten
van de kris
Krisgrepen
Blijkbaar bestaat nog veel onbekendheid omtrent de oorsprong en betekenis van de Chinese karakter-tekens, die op
oude Indonesische krissen, lanspunten en mogelijk ook op andere Indonesische slag- en steekwapens kunnen voorko
men. Mijn belangstelling hiervoor werd gewekt toen ik voor het eerst een kris zag, waarvan het lemmet duidelijk voor
zien was van, naast andere nog ondefinieerbare tekens, een 4-tal Chinese karakters. Een bevriende Chinese tolk ver
woorde deze tekens met "Sam Po Tay Djin" of "Sam Po Toa Lang" (Fukien Chinees) en "San Pao T'airen" (Manderijn
Chinees). In het Nederlands vrij omgezet: "De Grote Heer Sam Po". De Naam San Pao T'ai-Chien (de eneuch San-Po)
werd ook gebruikt.
Wie was Sam Po/Cheng Ho
Als telg uit de Clan "Ma" was zijn
volledige naam Ma Ho. Bij besluit van
keizer Ming T'ai Tsu, stichter van de
Ming-dynastie, (regeringsjaren 1368-
1399) werd hem als gunst de familie
naam Cheng verleend. Zijn naam werd
dus Cheng Ho. Sam Po is in feite zijn
alias.
In het derde regeringsjaar van keizer
Yung Lo (1403-1424) uit de Ming Dy
nastie gaf deze aan de aan het hof
verbonden eneuch Cheng Ho de op
dracht met een grote vloot aan de
westelijke en zuidelijke oceanen lan
den te bezoeken en daarmee handels
relaties te openen ofwel deze schat
plichtig te maken. Een en ander ge
beurde niet altijd vreedzaam.
In totaal maakte admiraal Sam Po 7
grote zeereizen, die elk tussen iy2 - 3
jaar duurden. Hij bezocht daarbij vol
gens de kronieken meer dan 30 grote
en kleine landen: w.o. Indo China, Bor
neo, Java, Sumatra, Malakka, India,
Ceylon, Oostkust van Afrika, Mada
gascar, de Arabische landen enz. Zijn
reizen strekten zich uit over een pe
riode van 28 jaar (1405-1433). Cheng
Ho was Mohammedaan en zou zelfs
Mekka hebben bezocht.
Zijn eerste expeditie vloot bestond uit
62 schepen met meer dan 28.000 kop
pen (ook militairen). Volgens de "His
tory of Ming" hadden zijn grote sche
pen ene lengte van 44 Chang en een
breedte van 18 Chang (een Chang is
3,3 meter). De schepen werden
hoofdzakelijk gebouwd op de "Lung-
kiang Shipbuilding Yard" te Nanking.
Sommigen achten de afmetingen over
dreven. Een feit is dat in het archief
van deze scheepswerf de ontwerpen
thans nog aanwezig zijn, Volgens een
fotocopie van deze z.g. "Treasure
Ships", afkomstig van het National His
torical Museum te Taipei waren het
hoofdzakelijk 4 en 3 masters.
Cheng Ho's eerste reis begon 87 jaar
vóór Christobal Columbus' ontdekking
van Amerika en 93 jaar vóór Vasco di
Gama India bereikte. Verdere bijzon
derheden over Cheng Ho en zijn reizen
zouden in dit verband te ver voeren.
Interessant was het bericht, dat in de
stad Semarang op Midden-Java een
een tempel aan deze zeevaarder zou
zijn gewijd. Via een Indonesische
vriend Hr. P. Wahjoedi, ontving ik een
foto van deze tempel (klenteng) waar
bij bleek, dat ik deze klenteng in het
verleden meerdere malen, vanwege
zijn schoonheid, had bezocht zonder
de betekenis daarvan te kennen. Op
de foto was boven de hoofdingang een
doek zichtbaar waarop duidelijk de 4
eerder genoemde Chinese karakter-te
kens waren aangebracht. De later ont
vangen interieur foto's vertoonden op
verschillende plaatsen eveneens deze
tekens, zoals o.a. op het hoofdaltaar
kleed en op het prachtige grote bron
zen wierookvat op dit altaar.
De aan Sam Po Tay Djin gewijde tem
pel ligt ten westen van de stad Sema
rang te Simongan en wordt in de volks
mond met "Gedong Batoe" aangeduid.
Aanvankelijk was de bedevaart beperkt
tot de Sam Po Tong (Sam Po Grot).
Links van de grot op een kleine heu
vel rust naar verluid de as van een
Javaanse stuurman van Sam Po ge
naamd Dempoe Awang. In de Chinese
naam van de stad Semarang leeft zelfs
de herinnering aan Cheng Ho voort.
Want men noemt deze stad San Pao
Ling (San Po Heuvel). Het land Simon
gan, waarop de tempel staat, was vroe
ger eigendom van een Armeniër, die
voor het betreden van de Sam Po grot
f 500,per jaar eiste. De Heer Oei
Tjin Sin, vader van de Heer Oei Tiong
Ham (thans nog een bekend huizen
concern) voelde zich als Chinees ge
roepen, het land te kopen om Sam Po
eer te doen.
In de 30-er jaren werden volgens een
toenmalig dagblad "De Locomotief"
jaarlijks grote optochten gehouden nl.
op de 29ste dag van de 6de Chinese
maand. De stoet vertrok dan vanuit de
Tay Kak Sie-tempel in gang Lombok
(centrum std Semarang) naar de Sam
Po tempel. Van ver buiten de stad
namen vereerders en belangstellenden
deel aan de stoet, die zo als gebruike
lijk vele banieren met Chinese spreu
ken voerde evenals de traditionele
draken, mytologische figuren, vuur
werk enz. Een kleurrijk geheel waarbij
de kleuren rood-geel en goud domi
neerden. Semarang heeft nog een 4-
tal belangrijke tempels alsmede een
3-tal z.g. familie tempels van invloed
rijke families Liem, Tan, Kwee.
Het bijzondere van de Sam Po Klen
teng is o.a. dat deze zowel door Chi
nezen als Indonesiërs wordt bezocht
en Sam Po als een grote Heilige wordt
beschouwd. Ook de stad Singkawang
(Borneo) is in het bezit van een Sam
Po-tempel.
W. SNEEP
door H. W. M. J. Rijnders
Verhalen, feiten en veronderstel
lingen over de magie van de kris.
Met vele kleurenillustraties.
Prijs f 18,50, porto f 2,30
door Jules Engel
Prijs f 25,porto f 2,30
BOEKHANDEL MOESSON
12
