Met de hulp van de Doekoen rige olieën, komt zij in vol-ornaat te voorschijn, dit heet dan Pengantèn Pu- tri Medal. Zij wordt dan geleid naar de voor haar bestemde zetel. Hierna komt de bruidegom in vol-ornaat bin nen d.i. Pengantèn Kakung Rawuh. De bruidegom wordt naar zijn zetel naast de bruid geleid en ontmoeten elkaar d.i. Pengantèn Panggih. Enkele ogen blikken later komen de wederzijdse ouders binnen en nemen plaats naast de bruid en bruidegom d.i. Mangayu- bagyu. Dit alles gaat gepaard met gamelan-muziek met speciaal daarvoor gekozen muziek-stukken (gendings). Onnodig te vertellen, dat tijdens de hele ceremonie rijkelijk wierook en menyan wordt gebrand om de boze geesten op een afstand te houden. Hierna komt de Kirab d.w.z. dat de bruid en bruidegom een korte omgang gaan maken door de zaal of vertrek. Na terugkomst bij hun zetels volgt de voet-wassing d.w.z. de bruidegom trapt op een rauw ei, waarna de bruid zijn besmeurde voet wast, als teken van toegenegenheid en trouw, terwijl hierna de bruidegom de bruid een paar hapjes rijst in de mond stopt, als teken dat hij haar altijd goed zal verzorgen en onderhouden. In dit bestek komen meerdere symbolische handelingen voor, zoals het elkaar toegooien van vers klaargemaakte sirih-pruimen etc. etc. Dit gedeelte noemt men dan Pa- hargiyan Ngunduh Temantèn, d.w.z. elkaar in alle opzichten waarderen en behulpzaam zijn. Hierna nemen bruid en bruidegom af scheid en trekken zich terug in de daar voor bestemde vertrekken. Dit gedeel te noemt men dan, Temantèn Kabedol, nguntabaken kondur. Na dit gebeuren kan de feestmaaltijd beginnen, opge luisterd met gamelan-muziek en even tuele dans-uitvoeringen en besloten met een Wayang-Kulit voorstelling, die de hele nacht duurt, met een toepas selijk verhaal (lakon) b.v. Arjuna Wi- waha of Parto-Kromo. (Arjuna's huwe lijk). Als besluit wil ik alsnog de sedekahs bij een sterfgeval behandelen. Voor deze en volgende sedekahs wordt in het algemeen voor de rust en zaligheid van de overledene gebeden, zijn geen bepaalde gerechten voorgeschreven. Alleen moet de Tumpeng voor deze sedekah over de lengte middendoor gesneden zijn en zodanig geplaatst, dat de helften of met de bolle zijde tegen elkander staan, of wanneer zij op een platte schaal liggend worden voorge- diend, dat de top der ene helft naast de voet der andere komt te liggen. Zulks als symbool van de scheiding tussen de overledene en zijn achter blijvende familieleden, en van de hoop, dat beide partijen het in de hemel en op de aarde goed mogen hebben. Aan gezien Indonesië een Mohammedaans land is, wordt gebruik gemaakt van een Mohammedaanse geestelijke. We liswaar komt bij een huwelijk ook de Penghulu uit de moskee te pas, doch Een goede doekoen kan veel goeds bereiken. Daarvoor krijgt hij de kracht van zijn God die hij op een bepaalde manier aanspreekt om Zijn hulp af te smeken voor het bereiken van een gunstig resultaat. Deze gebedsspreuken (mantera's) zijn uiteraard in het Hoog Javaans gesteld. De heer Dümpel uit Eindhoven zond ons er enkele toe. Nu we net een nieuwe jaargang zijn ingegaan zullen de mantera's die hieronder volgen ongetwijfeld wel van pas komen. Voor de correcte Javaanse spelling en vertaling zorgde Koes Soetjahjo uit Surabaya. Aldus gesterkt gaan tijdschrift, boekhandel en toko een nieuw jaar in I MET SUCCES EEN ARTIKEL VAN DE HAND DOEN Bismillah, irrahman, irrohim, in naam van Allah, de goedertierende, de liefhebbende Edang-edong, doewit pantes edang-edong een uitroep; doewit Pantes se-anggonkoe geld; pantes passend; Kabèh pantes se-anggonkoe voor mij; Kabèh Pantes sakersaning Allah alles; sakersaning Allah indien God het wil. VERWEER TEGEN IEMAND DIE JE UIT JE OMGEVING WILT VERBANNEN, OMDAT HIJ (ZIJ) JE DWARS ZIT. Bismillah irrahman irrohim Akoe mangkeli ati né nijat ingsoen Akoe déwé oerip Sakersaning Allah Akoe mandeng asmo ditolak Ingsoen panahkan watoe petjah Ingsoen panahkan goenoeng goegoer Ingsoen panahkan segoro asat Ingsoen panahkan ati né Saking kersaning Allah Ja, hoewa Allah (3x) ik heb het land aan (de persoon bij naam noemen) nijat sterke wil; ingsoen ik/mijn ik zelf blijf leven mandeng strak kijken; asmo naam ditolak afgeweerd panahkan een pijl afschieten watoe steen; petjah kapot goenoeng goegoer de berg valt in elkaar segoro asat de zee is leeg hoewa Allah God geve EEN VERLOREN SCHAAP (MENS) IN (Elke ochtend bij het opstaan) Bismillah, irrahman, irrohim, Tjipto roso tak roso bali Tak Tjipto bali bali, saking kersaning Allah Akoe marang pasar ketemoe kodok laki Tekakoe bali loengakoe bali (2x) Saking kersaning Allah Ja, hoewa Allah (3x) HUIS TERUG HALEN. tjipto roso bevordert smaak/gevoel tak roso ik voel het de persoon noemen; tak tjipto ik bevorder/maak marang gaan naar; ketemoe ontmoet; kodok laki mannelijke kikker tekakoe bali ik kom en ik ga terug loengakoe bali ik ga en ik kom terug teka gissen hoewa Allah God geve zijn aandeel is zo gering volgens de Islamitische rite, bruid en bruidegom behoeven alleen voor hem te verschij nen, de eed van trouw afleggen en het huwelijk is gesloten. Bij een begrafenis op Java moet dit volgens de riten van de Islam. Op Bali kennen wij de lijk verbranding volgens Hindu-riten. Na de begrafenis krijgt de geestelijke een wang salat (gebedenloon) voor het op zeggen der gebeden. Hierna komt de Sedekah Ngesur Tanah, d.i. een offer aan de grond, zoals boven omschre ven bij de tumpeng. Op de 3e dag komt de sedekah Ne- lungdino, op de 7e dag komt de sede kah Mitungdino. Na 40 dagen de se dekah Matangpuluhdino, na 100 dagen de sedekah Nyatus, na een vol jaar komt de sedekah Pendak Sapisan, na het 2e jaar de sedekah Pendak Pin- pindo en op de 1000e dag na het ver scheiden de sedekah Nyèwu. Tegen woordig houdt men zich niet meer hieraan, want u kunt begrijpen dat dit een zware wissel is op het budget van de toch al arme bevolking. Voor de volhouders komt na 1e sedekah nge sur tanah, direkt na de begrafenis, alleen nog maar de 7e en de 40e dag in aanmerking. 25

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 1985 | | pagina 25