Comité Geschiedkundig Eerherstel Nederlands-lndië
BIJ DE VOORPLAAT
VOORZICHTIG
Wanneer iemand duidelijk zichtbaar in
de put zit, krijgt hij of zij regelmatig
een ferme klap (of wat erger is: een
slap klopje) op de schouder en de op
merking "kop op" of iets dergelijks.
Goed bedoeld natuurlijk, maar als men
dat bij mij doet, word ik altijd onzicht
baar woest. Daar ik er echter meestal
opgewekt bij loop, blijven de aanma
ningen tot optimisme mij gelukkig be
spaard. Slaat toch nergens op om
iemands schouder te mishandelen en
"kop op" te zeggen wanneer je ie
mand in lijdzaamheid ziet zitten. Je
weet meestal niet wat er aan de hand
is en misschien heeft de ander wel
behoefte om eens uitgebreid te ziel
togen. Weet wel, aan de andere kant
zijn er genoeg die in stilte hopen op
een hand op de schouder en meestal
is een luisterend oor allang genoeg.
Als ik die twee op de voorplaat zie
zitten, zou ik het zo direkt niet weten.
Verliefd lijken ze me niet, in ieder ge
val niet op elkaar. Ze horen ook niet
bij elkaar want zijn autosleutels liggen
links van zijn fles. Hij kwam aanrijden,
had dorst en toen hij zag dat het voor
haar allemaal ook niet meer zo hoefde,
is hij haar bescheiden etablissement
binnengegaan om zijn ziel verder in
zwijg- en lijdzaamheid te bezitten.
Daarmee ging zij ook gewoon verder
en blijkbaar ontbrak haar zelfs de lust
om het bijna lege flesje van een al
weer verdwenen klant weg te halen.
Gewone dingen lijden meestal onder
het lijden van een mens.
Even memoreren
Het Comité Geschiedkundig Eerherstel Nederlands-lndië en vele mede-eisers
(ondersteund door velen die adhesie hebben betuigd) hebben eind maart 1985 een
proces aangespannen tegen De Staat der Nederlanden, de uitgever van de boe
ken van dr. Lou de Jong. Van deze laatste verscheen eind 1984 deel 11a van de
serie "Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog". In dit over
Nederlands-lndië handelende deel schetst dr. De Jong een dusdanig negatief
beeld van Indië dat de werkelijkheid van toen totaal scheef wordt getrokken.
De boeken van dr. De Jong zijn standaard-geschiedschrijving die nog heel lang
na ons geraadpleegd zullen worden. Eerlijke en goede geschiedschrijving is om
verschillende redenen van groot belang. Daarom dit proces: aan de rechter wordt
gevraagd 3 objectieve deskundigen te doen aanwijzen, die een nieuw deel 11a
moeten schrijven.
Stand van zaken
Met het uitbrengen van de dagvaarding op 29 maart j.l. is het proces aangevan
gen, Daarna volgden de verschillende schriftelijke ronden: conclusies van ant
woord, repliek en dupliek. Duidelijk werd dat De Staat zich op het standpunt
stelt dat zij niet aansprakelijk is voor de inhoud van de boeken en tussen de
regels door wordt het Comité gezegd om zelf maar een tegenschrift in boekvorm
te produceren - desnoods met overheidssubsidie - in plaats van te procederen.
Op de bewijzen die het Comité aanvoert van de onvolledigheid en onjuistheid
van deel 11a gaat De Staat niet in.
Het gaat in deze zaak om 2 punten: de vraag of De Staat als uitgever van de
boeken van De Jong aansprakelijk gesteld kan worden voor de inhoud èn het
gaat om de eigenlijke aard van de zaak, namelijk dat zeer vele Indische Neder
landers pijnlijk getroffen zijn door een dergelijke geschiedschrijving en dan nog
wel door een autoriteit als Dr. De Jong en een uitgever als De Staat.
Pleidooien
Nadat de balans van de schriftelijke ronden is opgemaakt, is besloten aan de
rechtbank om pleidooien te verzoeken. Dat wil zeggen dat omstreeks februari/
maart 1986 (die termijn is nodig voor de voorbereiding) partijen hun eis en ver
weer mondeling voor de Haagse rechtbank zullen toelichten. 14 dagen later zal
de rechtbank dan vonnis wijzen. Wanneer dan zou blijken dat de rechtbank eerst
nog een nader (deskundigen) onderzoek gelast, dan is er sprake van een tussen
vonnis en zal het proces nog enige tijd voortduren.
Vooralsnog bereidt het Comité zich samen met de advocaat voor op het pleidooi.
Daarvoor zal nog de nodige argumentatie op een rij worden gezet.
Financiën
Hopelijk wordt U er niet moe van, maar dit proces voor een erezaak kost veel
geld. Elk bedrag steunt het Comité en wanneer iedereen bijvoorbeeld f 5,zou
overmaken, dan wordt de financiële zorg een stuk minder.
Het gironummer luidt 50 18 169 t.n.v. Comité Eerherstel te Den Haag.
Wat zou er nodig zijn om deze twee
te doen lachen? Niet zomaar een lach,
maar een glimlach als teken van ge
loof, hoop en liefde. Geld, gezondheid,
een brief, een ontmoeting of tijd om
iets te vergeten of te verwerken? Mis
schien hebben ze ieder voor zich wel
ergens enorm spijt van en om jezelf
dan te ontlopen, kun je inderdaad het
beste gaan zitten.
Hoeveel mensen zouden zitten zoals
die twee? Veel en het zijn niet de
vallende bladeren en de komende
donkere dagen voor kerst die het
antwoord "veel" doen luiden. Op een
gegeven moment is de lol er afge
gaan. Heel plotseling en heel stie
kem en niemand weet wat en hoe.
Maar een hele hoop die deze tijd
prachtig vinden, bijvoorbeeld omdat
alles kan. Wil je dit niet, dan doe je
toch dat en lukt het niet zus, dan doe je
het toch zo. In dat woordje "toch" zit
de adder, zeg maar gerust slang. Het
gemak waarmee alles wordt recht ge
praat en gedacht en waarmee wordt
afgezien van elke norm, inspanning en
verantwoordelijkheid. Het zijn "blijde"
gezichten die zo kunnen leven, maar
ze missen iets. Het vermogen om stil
voor zich uit te kijken en een weg te
worstelen naar een nieuwe glimlach.
Morgen ziet er voor de twee op de
voorplaat misschien heel anders uit.
Dan hebben ze net dat bedrag wat ze
nodig hadden, eindelijk die brief ont
vangen of net gehoord dat het met de
zieke al wat beter gaat. Maar ja, het
kan natuurlijk ook zijn dat ze nu heel
gewoon heel aandachtig zitten te luis
teren naar de radio die voor hem staat
en dat ze helemaal niet zitten te treu
ren Daarom moet je voorzichtig zijn
met het uitdelen van meppen op de
schouder. Aan een helpende hand heb
je trouwens meer.
RALPH BOEKHOLT
Het I.W.I. verzamelt Indische
cultuurgoederen die verloren
dreigen te gaan. Ook door dona
teur te worden kunt u het I.W.I.
steunen. Met een minimum-bij
drage van 10,(voor instel
lingen is dit 25,kunt u reeds
donateur worden. Het bedrag
kunt u overmaken op postreke-
ningnr. 49 22 635 t.n.v. het Indisch
Wetenschappelijk Instituut te
Den Haag.
INDISCH WETENSCHAPPELIJK
INSTITUUT, Pr. Mauritslaan 36,
2582 LS Den Haag, 070 - 545500
2
