Selamat Jalan
Have a good trip
Bon voyage
Gute Reise
TRAVEL SERVICE B.V.
(Vervolg: "Laatste Luister")
specteur van Politie. De huizen moes
ten een grondige opknapbeurt onder
gaan na het Japanse interregum. Het
was Aardeman vreemd te moede als
hij bedacht dat er in zijn klamboe
kamer annex badkamer en toilet, ook
een Japanse commandant drie en een
half jaar lang had geleefden ge
liefd. Dan beving hem even een on
aangenaam en wat griezelig gevoel.
Maar alles went.
De herverdeling van de huizen en het
meubilair van de vroegere bewoners
had heel wat voeten in de aarde. De
ene wilde geen rotan stoelen en de
ander was niet tevreden met houten
tafels. Eèn van zijn justitie ambtenaren
was niet tevreden met het hem toege
wezen gedeelte van een huis, of liever,
het bleek, dat zijn vrouw dit niet wen
ste te betrekken. Met het gevolg, dat
de vrouw verontwaardigd naar Ban
doeng terugreisde I Telkens moest
Aardeman arbitrerend optreden, uit
spraken doen, tot alles eindelijk ach
ter de rug was.
Toen pas kon hij zich eindelijk aan zijn
bestuurstaak wijden. Hij had het grote
voorrecht dat vele van de ambtenaren,
die aan hem ondergeschikt waren,
voor een deel 3y2 jaar lang met hem
in de interneringskampen hadden door
gebracht. Daardoor was naast de
hiërarchische verhoudingen een min of
meer vrienschappelijke band gegroeid.
Hij placht te zeggen: "Gij allen zegt
uw mening, het goede daaruit vergaar
en bewaar ik en beslis dan
De B.B.-ambtenaren woonden steeds
de vergaderingen met de diensthoof
den bij om op de hoogte te geraken
en te blijven van alles wat moest ge
beuren voor de opbouw van de resi
dentie. Dat waren o.a. de Opperhout
vester, de Ingenieur van Verkeer
Waterstaat, het Hoofd van de Medische
Dienst, het Hoofd van de Distributie,
de Politie enz. Die opbouw vergde
heel wat energie en aanpassing en
vindingrijkheid.
De Gewestelijk Militair Commandant,
de Overste Pesch, hield regelmatig
contact met het Bestuur over de vei
ligheid op de afgelegen eilanden. Niet
overal waren militairen gestationeerd,
die de bestuursambtenaren daar vol
doende veiligheid konden verzekeren.
Dit had tot gevolg dat in gemeen
schappelijk overleg meer politie per
soneel op bedreigde punten moest
worden gedetacheerd.
Contact met Batavia was uiteraard een
normale zaak. Op een van zijn dienst
reizen naar Batavia, wilde Aardeman
een einde maken aan het nijpend ge
brek aan huispersoneel. Van tevoren
had hij aan de ingezetenen van Tg.
Pinang gevraagd of zij bedienden no
dig hadden en wat zij die konden
bieden. Die wensen bracht Aardeman
mee op een lijstje. Op Tandjong Pi
nang waren bijna alle Javanen geëva-
Maar het kan ook in het spaans, of in het italiaans, in het
thais u mag het zeggen. Aurora brengt u waar u wilt. Leuke
reisjes in Nederland, mooie vakanties in europese landen, en
fascinerende reizen naar verre bestemmingen.
Niet voor niets is Aurora een verre-bestemmingen-specialist.
Kijk bijvoorbeeld maar eens naar onze Indonesië- en
Hawaii-programma's.
Zeg maar hoe u wilt, wanneer u wilt. Aurora regelt 't goed en tegen
uitgekiende prijzen. Vraag vrijblijvend informatie.
Naar Brussel of het Verre Oosten.
Naar Spanje of Australië.
Aurora maakt 't onvergetelijk.
Clauskindereweg 28, 1069 HN Amsterdam-Osdorp, Tel. 020-199377/199396.
Open op werkdagen van 09.00 tot 17.00 uur. ('s zaterdags tot 12.00 uur).
cueerd tijdens de Japanse bezetting.
De ambtenaren en particulieren, die
met hun familie in de Riouw op Tg.
Pinang aankwamen, moesten toch be
dienden hebben.
Te Batavia aangekomen stelde hij zich
in verbinding met een Chinese kennis
Frans (Siau Ban Kee), die vroeger bij
Internatio had gewerkt. Hij vroeg hem
of hij voor een stel huisbedienden zou
kunnen zorgen.
"Hoeveel heeft U nodig Resident?",
klonk de stem uit de telefoon.
"Nou, twee djongossen, twee kokki's,
vier binnenmeiden."
"Wat kunt U hen bieden, Resident?",
klonk de stem beleefd.
"Een kati rijst per dag, een baléh-ba-
léh, een klamboe, plus tien Straits
Dollars per maand.
"Dat is tienmaal zoveel als die honger
lijders en crepeergevallen hier verdie
nen. Wanneer wilt U deze mensen?"
"Morgen, want ik ga overmorgen te
rug, Frans. Bij voorbaat bedankt I"
Diezelfde avond had Aardeman zich
moe te bed gelegd. Vooral de kwestie
van de a.s. Federatie Riouw-Bangka-
Billiton had hij met de juridische spe
cialisten van het Departement uitvoe
rig besproken. Aardeman was vervuld
van zijn vurige wens de Riouw samen
te smelten met Bangka, Biliton en de
Westerafdeling van Borneo, een fede
ratie als tegenhanger van de republiek.
Batavia had daarop spontaan goed
gereageerd.
De volgende ochtend nog vervuld van
zijn droom werd hij gewekt door een
geroezemoes van stemmen. Iets on
gewoons op dit stille uur van de och
tendstond. Hij opende de klamboe,
stapte uit bed en gluurde door de
luiken naar buiten. Wie schetst zijn
verbazing, toen hij in de ruime achter
tuin een menigte inheemsen bijeen zag.
Wat had dat te beduiden? Merdeka of
wat? Verwonderd spoedde hij zich naar
de achtergalerij en vroeg aan de al
daar geposteerde agent wat die volks
oploop te beduiden had.
"Dat zijn lieden, die met U mee wil
len, Resident," waarschuwde de agent
vriendelijk en vervolgde: "zij zijn tuk
op een baan, want de toestand hier is
erbarmelijk. Velen hebben al maanden
gehongerd
Ach die Japanse gemeenschappelijke
welvaartsfeer. Hele fabrieken waren
verdwenen, de goedangs leeg geroofd.
Vanuit de bergdorpen waren duizen
den werkzoekenden vergeefs naar
Batavia getrokken. Vele vrouwen bo
den zich aan in ruil voor een schaarse
maaltijd. In de bermen van de weg
had hij doden gezien, gestorven van
honger I Het was verschrikkelijk
(wordt vervolgd)
19
