Containers toen en nu!
KIMM Indische spekkoek
Het is december 1966, als het personeelsblad van de K.P.M. "De Uitlaat" voor
het laatst verschijnt. Het is nummer 12 van de 19e jaargang. De aanleiding tot
het niet meer uitkomen van "De Uitlaat" is de fusie tussen K.P.M. en K.J.C.P.L.,
die toen gesloten werd. In dat "speciaal-nummer" stond een foto van een con
tainer, nog een echte laad-kist, wel is waar met een dunne metalen bekleding,
maar niet groter dan een hedendaags bestelwagentje; zo'n ding waarmee bijv.
vlees bij de slagers wordt aangeleverd. Als ik ze vandaag aan de dag zie mani
puleren met die enorme bakbeesten van containers, aan de vier hoeken opge
tild, dan denk ik wel eens: "eigenlijk eng, je zal zo'n geval op je tenen krijgen".
Nee, dan was het voor-oorlogse speelgoed van de K.P.M. heel wat minder in
drukwekkend dan de hedendaagse bakbeesten.
Nu maakte de K.P.M. in die dagen, in
de dertiger jaren dus, reclame voor
het verhuizen van inboedels, bij mu
taties binnen de archipel, wat in het
toenmalige Indië nogal eens het geval
was: per K.P.M. verhuiswagen van
huis tot huis I Een lumineus idee, in
derdaad
Het ding bestond uit de laadkist, ge
plaatst op een los onderstel, hetwelk
voorzien was van autobanden, een
koetsierszetel met handgrepen voor
remmen en rijden, zelfs een dissel
boom, die het mogelijk maakte de
combinatie te verplaatsen met elk paar
trekdieren, dat waar ook ter beschik
king was: van paarden, karbouwen tot
olifanten toe I
Wel, dit alles ter inleiding tot de na
volgende gebeurtenissen. Het zal zo
in de buurt van 1938 geweest zijn, dat
schrijver dezes als "employé-buiten
dienst" te Tg. Perak (Soerabaja) o.a.
belast was met toezicht op laden en
lossen van de schepen enz. enz. (ja,
ja, enz. enz., want als K.P.M.-er was
je in diverse functies een duizend
poot).
En wat komt daar langszij: verhuis
wagen no. 9 bestemd voor Semarang.
Daar ter plaatse een onderstel aan
wezig was, bleef het Soerabaja-onder-
stel dus achter op de kade. Naar
kleinere plaatsen ging het mee.
Wel ik stond de zaak aan dek van de
"Van Lansberge" te bekijken toen 'het'
gebeurde. De sluiting van de hanger
van de laadboom begaf zich, met als
gevolg, dat de container met een smak
aan dek plofte en de laadboom op het
dak van de verhuiswagen viel, een
lichte deuk daarin veroorzakend I
Maar van op je tenen krijgen gespro
ken: de container bevond zich circa
1 meter boven het dek, toen de klap
kwam. De koelies die het ding op de
stuwhouten moesten duwen stonden
er tot dat doel in een kring omheen
met min of meer gestrekte armen
niemand kreeg dan ook maar iets op
z'n tenen Geluk bij een ongeluk dus
De agent Tg. Perak, als gevolg van
zijn manier van voortbewegen, licht
voorover gebogen, linker schouder iets
voorlijker dan de rechter, luisterend
naar de toepasselijke naam "Jan Te
genwind" en de rest van het personeel
snelden toe. Gerustgesteld door het
"Containervervoer", reeds vóór de oorlog.
feit, dat er geen gewonden waren,
maar zich wel zorgelijk afvragend, wat
er met de inhoud aan de hand zou
zijn? Dat kwam ik pas veel later te
weten
Vrij gauw na de Japanse invasie en de
overgave van Ned.-Indië werden alle
Europese mannen "opgepikt" en op
geborgen. Ik zelf kwam, met ongeveer
3000 mannen en jongens terecht in de
landbouwkolonie "Kesilir-Sanggar" in
een verre uithoek van Z.O. Java. Wel,
in zo'n kamp is tijd om te kletsen en
dat deden wij dan ook I En dan liefst
over de bijzondere voorvallen, be
roepshalve ervaren.
Zo viel ik als K.P.M.-er al gauw in han
den van een collega en samen lepel
den we "sterke" verhalen op. Ik breng
het "verhuiswagen-geval" ter sprake,
dat eindigt met de vraag van het Tg.
Perak personeel hoe de te vervoeren
inboedel in Semarang bij "opening van
zaken" er uit zou zien. Waarop mijn
sobat zei: "dat kan ik je wel even ver
tellen, ik was nl. "claim-employé" in
Semarang en genoot de twijfelachtige
eer, de ontvanger zijn inboedel te
mogen tonen. Je bent alsnog bedankt"
onderbrak hij zijn verhaal even. Met
de weldadig aandoende K.P.M.-slogan
"Uw vernuisboedel schadevrij van
huisdeur tot huisdeur" in het achter
hoofd, opende hij de container-deuren.
De inhoud bleek nog slechts een derde
van de kist te vullen en in dat derde
gedeelte lag de inboedel van het
slachtoffer samengeperst tot een ont
zag inboezemende hoop wrakhout. Hij
bood onmiddellijk totale schadever
goeding aan onder duizend excuses in
de trant van "zelden voorkomend on-
Ons reservefonds voor moeilijke dagen
Moesson wil geen subsidie. Het wil voort
bestaan alleen als U dat wilt. Met uw steun
poekoelen wij teroes
Hieronder laten wij, onder hartelijke dank
zegging aan alle schenkers, de verant
woording volgen van de giften die zijn
binnengekomen voor het reservefonds voor
Moesson over december 1985.
E. C. van Ahee 25,M. E. Angenent 12,
W. Boverhof 25,A. Burg 10,P. Coe-
nen 50,A. M. H. de la Croix 10,M. J.
de la Croix 100,E. J. Croquee 25,
I. X. de Graaff 25,—; L. C. F. de Graaff
25.J. Hilbrander 15,J. C. L. Jansz
10,—; A. D. v. Leeuwen 10,C. Luitink
50,R. Mariouw 40,D. E. J. Meijer
75,F. J. A. Middelkoop 10,E.
Musper 20,I. F. Pauwels 10,H. de
Quant 10,R. Ch. Schnelle 10,R. Se-
bo-de Graaff 25,F. Steenmeijer 25.
S. Steevensz 8,50; W. Stout 25,J. Tee-
renstra 25,I. E. Veenstra 10,E. M.
Vervuurt 12,50; G. Vroomen 3,N. H.
Wichers-Bleckmann 10,J. Willemsen-
Sterckx 10,mw. Witsenburg 10,W. J.
v.d. Woerd 30,—; NN 5,50.
Totaal ontvangen voor P.T.P.
over december 1985: f 766,50
STAL 18
J. H. Olive
A. W. Vreede
Totaal:
KNIL:
J. Jacobse
I. E. Veenstra
Totaal:
f 400,—
20,—
f 420,—
f 15,-
f 25,-
f 40,—
Stort f 21,op giro 158225 en
U ontvangt een spekkoek van
ca. 500 gram, in speciale ver
pakking, franco thuis.
"KIMM", Joh. Verhulststraat 98,
Amsterdam-Z. Tel. 020-62 84 61.
geval en zo". Nou een "val" was het
zeker geweest I
Hij besloot zijn verhaal: "Later heb ik
me rot moeten lachen, het was op het
eerste gezicht een grotesk knobbel-
spel Einde van de talloze "sterke"
verhalen die in de kampen de ronde
deden.
KAREL
(Overgenomen uit Maandblad "Erts".)
21
