Het mysterie van het spookhuis op de hoek van Reiniersz-
Boulevard en Kedong-Anjar te Soerabaja (slot]
Het drama van de moord en zelfmoord in Soerabaja
Met de dood van mijn overgrootvader (Nicolaas Wilhelm) en mijn Inlandse over
grootmoeder moet het mis zijn gegaan met het landhuis en landgoed, dat eens
was gesticht door de gouverneur. De drie zonen waren toen al bijna volwassen,
hadden eigen ideeën voor de toekomst en zullen het onroerend goed als een
last hebben ervaren. Dus werd het verkocht, de opbrengst verdeeld en een niet
onbemiddeld leven kon beginnen. Het ontbrak hen aan niets. De tantes droegen
kleding naar de nieuwste mode en behingen zich met goud en diamanten sie
raden. Ook mijn ooms lieten zich niet onbetuigd. Na voor een dak boven hun
hoofd gezorgd te hebben en zich van de nodige jachtgeweren te hebben voor
zien, hadden zij een onbezorgd leven. Of zij allen zó gelukkig waren als zij
voorgaven, weet ik niet. Oom Frederik had de gewoonte om de weekenden te
benutten om zijn jagerslusten te bevredigen. Van deze gelegenheid maakte één
zijner vrienden gebruik om tijdens zijn afwezigheid Tante Bieke, oom Frederiks
vrouw, in het geheim op te zoeken. De avances duurden ongemerkt voort,
echter niet voor de huisbedienden die reeds lang begrepen wat er gaande was
en met het lot van hun meester waren begaan. Oom Frederik was een fijne man,
eerlijk en oprecht, goedlachs en hield heel veel van Tante Bieke. De huisjongen,
die oom Frederik graag mocht, wilde hem voor verder onheil behoeden. Daarom
werd oom Frederik door zijn djongos hierover ingelicht.
Hoewel oom Frederik door dit ontstel
lend bericht zeer bedroefd was, hield
hij zich goed, bleef even vrolijk en lief
voor zijn beminnelijke vrouwtje. Ook
naar buiten bleef hij zoals hij was.
Niemand, ook de familie niet, was zich
bewust van zijn groot verdriet. En zo
gingen wederom enige weken of maan
den voorbij. Zijn besluit echter, achter
hun beider leven een punt te zetten,
stond vast.
Heimelijk werd met de vriendelijke
djongos een afspraak gemaakt, Oom
Fred, onmiddellijk te waarschuwen, als
die z.g. vriend bij Tante Bieke op be
zoek was. Op een zaterdag, zijn ja
gersdag, zal ik maar zeggen, pakte hij
zijn Mauser-jachtgeweer, groette en
kuste teder tante Bieke: "tot zondag
middag liefje" Dit werd het begin van
het einde van de familie van Middel
koop aan de Willemstraat te Soera
baja.
Maar oom Fred, vertrok niet echt,
maar wachtte geduldig op het station
Pasar Toerie, waar hij enige treinen
liet passeren. Nadat de getrouwe huis
jongen zijn woord, al fluisterend aan
oom Fred, op het station had gedaan,
togen beiden snel huiswaarts. Thuis
gekomen vond oom Fred, zijn slaap
kamer op slot. Hij schoot onmiddellijk
het slot stuk en stond vis a vis plots
tegenover zijn naakte echtgenote,
tante Bieke. Nog net op tijd sprong
die z.g. vriend, ook in Adams-costuum,
uit het raam en vluchtte.
Na enkele gerichte schoten was tante
Bieke er niet meer. Zij moest onmid
dellijk dood zijn geweest. Daarna
schreef oom Frederik met krijt een
afscheidsbrief aan zijn ouders op de
cementen vloer en vroeg om vergiffe
nis voor zijn daad.
door F. J. A. van Middelkoop
"Het is beter zo, lieve ouders," schreef
hij. "Begraaf ons in één graf, dan
blijven wij voor eeuwig samen" ein
digde hij zijn laatste groet op de vloer.
Daarna schoot hij zichzelf door het
hoofd. Het werd een indrukwekkende
begrafenis. Alle van Middelkoops wa
ren hierbij aanwezig, ook mijn vader
en moeder. Beiden werden in de graf
tombe van de Gouverneur te Koepang,
op de heuvel Goenoeng Sari bijgezet.
Zie hier, alweer een reden voor de
spookverhalen om en nabij het huis
Opschrift van de grafzerk van J. A. van
Middelkoop (de Gouverneur), zijn tweede
echtgenote en zoon.
De graven van de familie Middelkoop op
de heuvel achter het spookhuis.
en gewezen landgoed van de Gouver
neur der Molukken, op de hoek van
Reiniersz-Boulevard en de Kedong-
Anjar.
Na mijn diensttijd ben ik een paar
malen op het landgoed geweest. De
djaga kwam mij tegemoet en vroeg
nieuwsgierig wie ik was, en wat ik
hier kwam doen. Ik antwoordde hem
dat ik familie was van de mensen, die
hier begraven lagen en dat dit huis
en land eens toebehoorde aan mijn
voorvaderen. Nadat hij gerustgesteld
was dat ik verder geen kwaads in de
zin had, trok hij zich terug en kon ik
rustig mijn tocht verder voortzetten.
In gedachten verzonken liep ik tussen
bomen en heesters op paden om
zoomd door grasperken. Hier en daar
groeiden wat rode en gele Kanna's in
het wilde weg. Een vreemde en mys-
terieuse sfeer hing er hier rondom.
Ik realiseerde me dat ik hier liep op
de grond waar eens de Gouverneur
J. A. van Middelkoop en zijn tweede
echtgenote hadden gelopen en mijn
overgrootvader als kind rond liep te
dartelen of weieens zin had met de
kebon te spelen, terwijl hij bezig was
zijn werk te doen. Gek, dacht ik, ik
was net zo I Ik waande mij te leven in
het begin van de 19e eeuw
Toen ik nog kleuter was en op Pema-
lang naar school ging, was de kebon
van mijn dierbare ouders ook mijn
beste vriend, mijn raadsman en toe
verlaat. Als mijn ouders mij zochten
en riepen, was het de kebon, die mij
voor een reprimande behoedde, en
mij wegjoeg. Dat gevoel kreeg ik,
terwijl ik in de tuin van het landgoed
wat rondslenterde, ook. Vreemd dacht
ik, hoe zou het komen? Een stille en
vredige rust overviel me. Ik vroeg me
af, hoe kan het hier toch spoken
Een deur, die uitkwam in de achtertuin,
ging ik binnen. Alhoewel het klaarlich
te dag was, voelde het binnenshuis
wat killig aan. Het was omstreeks het
middaguur te Soerabaja, een graad of
31 dus. Na een paar stappen gedaan
te hebben moest ik even stil staan om
aan de duisternis te wennen. Het was
binnen erg rommelig. Gelukkig ston
den enige ramen open, zodat ik in het
schemerdonker nog wat kon onder
scheiden. Stapvoets ging ik verder,
-* Hier Rjwrèv
«tÏHaBwSUSCBORicy fjjj,
j A V \v MIDDELKOOP
iy Lfivtr»
Rwtrdkr Mai.VftSniefoaxar*
v r.i'ROBEY te LeYDBV
fHKRi.EjjikY tr, Soep,\bi vt
Of' OIY i'i" 0! TDBJTS 1822
0 OS. iJKHSH'M 43 j■tRH\
W8T5SÏM. F,' ïfTi'KYfWTK
IpTH.YMYY Beh,o\
|ü|kOOK III MtYffiVTK ZOOM DE HkKR
tt w MiDOfU.Koyp
geuo!u;\ te S.m.wu\r,
|0p öky 2.Hf- September mo.v
IfOVEJIbKB&V TE SOKH.Aim
w:\ 2 U ci sti s mi
iv m;v oiinEittwm
VVV S9 J IRCV -f'
12
