ORIENT TRAVEL B.V.
RETOUR BANGKOK VOOR SLECHTS 1.495,— J)
RETOUR JAKARTA 1.795,— \\T//
VERZORGDE REIS JAVA EN BALI v.a. 3.670,- GARANTlEF0NDS
BALI - REISGELDEN
plus BANGKOK, SINGAPORE, SUMATRA, JAVA retour f 2.445,—
AUSTRALIË met stop JAKARTA retour f 2.800,I
Rokin 52 - AMSTERDAM - Tel. 020 - 24 25 38
Laan van Meerdervoort 291 - DEN HAAG
Tel. 070 - 63 83 67
Singel 486 - 1017 AW AMSTERDAM
Tel. 020 - 23 74 84
ga of rambutan heb proberen te plan
ten is dat in dit gedeelte van Califor-
nië de temperaturen van 10° C (in
de winter 's avonds) tot 45° C (in
de zomer) kunnen fluctueren. Daarbij
komt nog dat in Californië daglicht
vermindering (in de winter) en daglicht
vermeerdering (in de zomer) voorko
men; dit is dus net zoals in Holland.
Voor puur tropische planten zijn die
veranderingen nagenoeg een doods
vonnis. Een ander probleem in Zuid-
Californië is water gebrek. De ge
middelde regenval is hier ongeveer
50 cm per jaar. Veertig centimeter
valt er in maart en de rest valt of als
een motregen in december of als een
wolkbreuk in augustus (soms tot 10 cm
in een uur). Dat betekent dus bijna
het hele jaar door begieten. Neen,
niet met een gieter, maar met een
tuinslang. Voorlopig gebruik ik drie
20 meter lange tuinslangen. Mijn
sproei-systeem (sprinkler system), is
nl. nog niet helemaal klaar.
Nu ik meer ervaring heb met tuinieren
(vooral wat het weer betreft) laat ik
mijn groententuin in de zomer (juli-
augustus) met rust. Het enige wat er
dan staat zijn uien, courgettes, oyong
(zie foto) en lombok. De beste tijd om
in Californië te beginnen met groen
ten te planten is in januari (wanneer
men in Holland aan de klinkers vast
vriest). Wat ik dan plant, was het
muziek, is een kakofonie: kool, sla,
snijbonen, erwten, biet, sojabonen,
squash (courgettes), wortelen, radijs,
etc. Van alles een beetje en telkens
opnieuw, want met zijn drieën kun je
per dag geen twee kilo kool of lobak
eten.
Ervaring kweekt vertrouwen. Dus na
dat ik allerlei kleine subtropische
planten had geprobeerd ging ik lang
zamerhand over naar grotere subtro
pische planten; helaas, geen rambu
tan en duku. Mijn eerste keuze was
guava (jambu ketuluk of biji). Ik heb
nu vijf soorten guava (vier Psidium en
een Ugni, zie foto). Het heeft mij wat
gekost om ze in leven te houden,
maar nu zij tot bijna bomen zijn ont
wikkeld valt het wel mee. Helaas eet
nagenoeg niemand de vruchten - de
boer eet niets wat hij niet kent. Mis
schien dat t.z.t. vanwege de influx van
Aziaten (Orientals, zoals ze hier ge
noemd worden) de vruchten weg te
geven zijn. Een van de bomen die zij
hier Hawaiian Guava noemen draagt
in oktober meer dan 200 vruchten per
keer. De enige autochtone bewoner
die zich er rond van eet is de opos
sum (Didelphis Marsupialis), een bui
deldier dat tot 10 kg kan wegen.
(wordt vervolgd)
SPRUW
Een andere naam voor Indische spruw
is inderdaad "aphthae tropicae" tro
pische aphthen. De benaming 'aphthen'
alleen is een synoniem voor "stoma
titis aphthosa", dus een ontsteking
(-itis) van het slijmvlies van de mond
(stoma), hier in de vorm van witte ero
sies, vaak met rode rand (aphthen),
veroorzaakt door het herpes simplex
virus of ook andere agentia.
E. M. HIERHOLZER
Krefeld, West-Dsld.
BANDANEESCH FAMILIE ARCHIEF
"BANDA-NEIRA"
Op 15 juni 1985 is door de heer M. A.
E. Leunissen te Den Haag het Banda-
neesch Familie Archief "Banda-Neira"
opgericht. Dit archief heeft dezelfde
opzet als het bekende Indisch Familie
Archief (I.F.A.) van de heer D. A. Vis-
ker en tussen deze Archieven bestaat
dan ook een nauwe samenwerking.
Het Bandaneesch Familie Archief ver
zamelt gegevens over families die op
Banda of omliggende eilanden hebben
gewoond alsmede gegevens van Ban-
danese families die zich elders in de
archipel hebben gevestigd.
Zoals men bij het I.F.A. gegevens over
Europese families in Indië kan aan
leveren en verkrijgen, kan men ge
gevens over Bandanese families aan
leveren en verkrijgen bij het B.F.A.
Hele of gedeeltelijke stambomen, do
cumenten, foto's enz., maar ook fami
lie-overleveringen wil het B.F.A. van
verloren gaan bewaren.
Alle verdere informatie over het B.F.A.
kunt u inwinnen bij:
Dhr. M. A. E. LEUNISSEN
Z.H.B. Hoven 46, 2513 PV Den Haag
Telefoon 070-45 51 96
RESULTAAT VAN EEN OPROEP
Als antwoord op mijn verzoek om in
lichtingen over de Zuidafrikaanse boe
ren bij Lembang, opgenomen in Moes
son van 1 november 1985, heb ik
reeds tientallen brieven met inlichtin
gen en enkele foto's uit Nederland,
U.S.A. en Zuid-Afrika ontvangen. Ik
ben daardoor zeer verrast en zeer er
kentelijk jegens u en de vele brief
schrijvers. Gewoonlijk worden de on
schuldige slachtoffers vsn onafhanke
lijkheidsoorlogen dadelijk na het be
vechten van de vrijheid door alle par
tijen vergeten. Dat blijkt gelukkig niet
het geval te zijn met de Onverzoenlij-
ken, de laatste Zuid-Afrikanen op Java.
Aan de hand van de ontvangen ge
gevens en foto's hoop ik binnenkort
een bijdrage voor Moesson samen te
stellen over de Zuid-Afrikanen op
West-Java.
Dr. C. DE JONG, Pretoria
IK HEB HET ERGENS GELEZEN....
In een interview met Wieteke van
Dort in het blad Indonesia Holland
Line van 27 januari 1986 lezen we
onder meer het volgende:
Ze (Wieteke van Dort) heeft het
nog even over de petjokbundels
van Tjalie Robinson, o.a. "Je lah je
kripoet" en besluit: "Blijkbaar mag
hij het wel en mag ik het niet".
In een recensie van het door Tjalie
Robinson geschreven boek "Ik en
Bentiet" schrijft Jan de Vries in de
Haagse Post van 26 april 1975 (elf
jaar geleden dus en drie jaar vóór
tante Lien) het volgende:
"Ik ben bang dat Ik en Bentiet
alleen op de tv misbruikt zal wor
den door au- en acteurs die het
(petjok) toch niet kunnen spreken
(so leuk toch)
Vooruitziende blikken zijn er altijd al
geweest.
R.B.
7
