ORIENT TRAVEL BV
Met NECTAR- essence
lange jaren, die de voorbereidingen
hadden gekost.
Na goed twee jaar stond de 2e wereld
oorlog voor de deur in Europa en V/2
jaar later barstte de bom in de Far
East.
De plotselinge modernisatie van de
Kota Djambi eiste een geheel nieuwe
aanpak voor het beheer van de "nieu
we aanwinsten".
De andere "rubber" hoofdplaatsen,
zoals onder meer Palembang, Pontia-
nak, Bandjermasin e.d. waren groter
en konden deze moeilijkheden beter
opvangen bij de bestaande diensten,
maar in Djambi was dat onmogelijk.
De nodige en gedifferentieerde werk
zaamheden voor het beheer van water
en licht, huizen e.d. konden door het
Residentie-kantoor niet verricht wor
den. Daarvoor ontbrak ook de kennis.
Het Stadsfonds, een soort Gemeente
dienst, was de praktische oplossing.
De Controleur-Kota was voorzitter
van de "Raad" en er was een Admini
strateur die voor het dagelijkse werk
zorgde. Zijn klein kantoortje met per
soneel van diverse pluimage hielp hem
daarbij.
De leden, allen benoemd, bestonden
uit een paar Nederlanders uit hun
gemeenschap, verder enkele Chine
zen met wortel in de Kota, en voorts
een paar op de voorgrond tredende
Inheemsen.
Het Fonds was geen rechtspersoon,
eigenlijk alleen maar een naambordje
met het BB op de achtergrond. Het
benodigde geld kwam uit de Residen
tie-kas, maar hoeveel daar nog in zat
of te kort was, wisten wij als leden
niet. Dat bleef een gesloten boek. Om
de paar maanden, als het zo uitkwam,
werd een vergadering gehouden, waar
in de lokale kwesties ter sprake kwa
men; in de Maleise taal. Het ging
altijd heel gemoedelijk, met gezond
burgerverstand. Maar mocht een voor
stel of wens van de leden de Resi
dent niet bevallen, dan was het "njet".
De voorzitter-Controleur verdedigde
zich in dat geval tegenover de leden
dat hij, als ondergeschikte van zijn
baas, deze maar had te volgen en de
leden konden het daarmee doen. Ove
rigens kwam dit in mijn tijd zelden
voor. Er kon altijd wel over gepraat
worden. Wij leefden nog in een sa
menwerkende sfeer
Over het vraagstuk of het Fonds na
het opdrogen van de rubbergelden
in staat zou zijn om de exploitatie van
alle diensten nog uit lokale middelen
te dekken, brak waarschijnlijk nie
mand zich toen het hoofd. Deze vraag
behoefde nooit beantwoord te wor
den.
Naast de rubber was de aardoliewin
ning in het nabije achterland van veel
belang. De boorterreinen van de Ned.
Aardolie Mij. te Bandjoebang en Tem-
pino vormden echter een wereldje op
zich zelve, waarvan men in Djambi
weinig merkte. De BPM, die de pro-
duktie verzorgde, voerde de olie af
Mijn oude huis van het Stadsfonds, dat
later werd vervangen door nieuwbouw.
langs de met veel moeite gemaakte
pijpleiding naar Pladjoe, dwars door
de rimboe. De aanvoer van materia
len en benodigdheden geschiedde ge
heel in eigen beheer. Zodoende was
het contact met de kota gering. Over
en weer was men vriendelijk en be
hulpzaam als er wat bijzonders voor
viel. De Olie is overal een beetje
exclusief, zo ook toen in Djambi.
Het gewest Djambi hield niet op bij
de boorterreinen. Aan de kade bij de
steiger stond een wegwijzer; Padang
325 km! Meestal kostte dat twee dagen
met de auto en overnachten in de
pasanggrahan te Soengei Dareh. Als
de vier ponten gunstig lagen (zoals bij
de Resident) kon het wel in één dag.
De weg naar het Westen volgde in
grote trekken de Batanghari; Moeara
Tembesi, M. Tebo, M. Boengo en
splitste daar in Zuidelijke richting naar
de afdelingsplaatsen Bangko en Soe-
roelangin. Dit was bijna alles rimboe
waar het achterland uit bestond.
Niet de paar wegen maar de kali vorm
de de voornaamste verbinding met de
"buitenwereld" zoals de Djambinezen
plachten te zeggen. Door de zeer
bochtige benedenstroom zorgde de
KPM voor een wekelijkse verbinding
met Palembang en Tg. Priok na Koea
la Toengkal gepasseerd te zijn. De
Tomori bracht post en passagiers v.v.
De Toba, zorgde voor het contact met
Singapore en vervoerde daar naar
toe: rubber zoveel als het "kon".
En dan was er tenslotte de pijpleiding-
weg van Tempino naar Palembang,
een onzekere mogelijkheid vanwege
de slechte toestand van de weg als
gevolg van het moeilijke terrein. De
weersomstandigheden spraken mee
en bovendien was er toestemming
nodig van de B.P.M.
Vliegdienst bestond er voor de oorlog
nog niet. In dringende gevallen was er
nog het telegram, waarvoor het Post
kantoor kon zorgen.
Met de tennisbaan, het zwembadje,
de sociëteit, en niet te vergeten de
Bioscoop, waar men alle Shirley Tem
ple films afdraaide, was er best te
leven. Als zaterdagsavond het arme
kind op het doek verscheen en in ge
vaar kwam, riep men vanuit het zaal
tje "awas, liat diblakan".
Ik zie nog vaak di-blakan naar die
twee jaren.
PH. J. WEYER
(OUD-BANKMAN)
WIE IN AMERIKA?
Cornells J. Pitton, 3391 N.W. 63rd str.
Ft. Lauderdale, Fl. 33309, USA heeft
Moesson jaargangen v.a. 1973 (enkele
nrs. ontbreken) die hij graag wil af
staan tegen vergoeding portokosten.
aEOEPONBBRD
Zilveren Medaille Den Haag 1885
Luik 1902
Gouden Medaille Den Haag 1913
maakt U voordelig uw ROZENSTROOP,
sorbets, gebak en zeer fijne likeuren
Nu ook Nectar kleurstoffen I
Vraag gratis receptenboekje bij uw Toko,
drogist of Pharm. fabriek "Phytol" - Afd.
Nectar essence, Wagenstraat 129, Den Haag
(ANVR)
RETOUR BANGKOK VOOR SLECHTS f 1.395,—
RETOUR JAKARTA 1.795,—
31-daagse verzorgde reis JAVA en BALI v.a. f 3.670,
BALI -
plus BANGKOK, SINGAPORE, SUMATRA, JAVA retour 2.445,— I I I
AUSTRALIË met stop JAKARTA retour f 2.800,— I
GARANTIEFONDS
REISGELDEN
Rokin 52 - AMSTERDAM - Tel. 020-24 25 38
Laan van Meerdervoort 291 - DEN HAAG
Tel. 070 - 63 83 67
Singel 486 - 1017 AW AMSTERDAM
Tel. 020 - 23 74 84
29
