BRIEVEN-a
OVER...
SPIEGELGEVECHT
1
oooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo
RODE RIJST EN KETAM ITEM
Naar aanleiding van het artikel van
Nono Ponder over rode rijst (zie Moes
son 1 novembernummer) het volgende:
In Sawah Lunto, dat voor mij onver
getelijke plekje grond, in de Minang-
kabau, kregen de contractanten en de
"orang ranté" (de gestraften) ook rode
rijst te eten. Maar ook wij aten wel
eens beras merah. En dan had je daar
ook de heerlijke tapé van ketan item.
Zwemmend in de badek werd deze
tapé in grote pengarons verkocht. De
Minangkabause vrouwen droegen hun
koopwaar op het hoofd.
Ik herinner me, dat ik in de Jappentijd
deze badek nog weieens heb gedron
ken in Surabaya.
En hier heb ik nog wel eens tapé
gemaakt van ketan item, die ik lekker
der vind, dan van de witte ketan bereid.
JENNY HEETKAMP
KEMBANG SERDADOE
Even reageren op 't stukje van Netty
Selder over de Kembang "Serdadoe"
(soldaat) in Moesson no 16. Weet u
waarom die plant eigenlijk zo heet?
Wel, je vond ze vroeger in Indië op elk
tangsi (kazerne) terrein, waar ze fleu
rige perken en heggen vormden. Ze
eisten weinig onderhoud en groeiden
op magere, steenachtige grond, en
waren bestand tegen de hete tropen
zon; hun witte en roze bloemetjes fier
omhoog, ter opluistering van het sol-
datenterrein.Ik heb nu zo'n witte Vinca
op mijn vensterbank staan en hij bloeit
't hele jaar door, zelfs komen spontaan
in de naastbijzijnde potten nieuwe
plantjes op van 't zaad dat daarin valt.
S. G. SANDBERG-ALBERDA
EEN MIDDAG VLIEGEREN
Even reageren op uw artikel in Moes
son van 1 november, heer Berkhoudt!
Layangan vlieger
Tali touw (draad)
golongan vliegerklos of windsel
taling koesoet draad ligt in de war
gelas rorot en sosot het fijngestamp
te glas is niet regelmatig over het
draad verdeeld (verlijnd) en zakt dus
makkelijk van het windsel af
ngapung hulpje bij het oplaten van
vlieger
ulur het vieren van de vlieger
kedet komt voor als de vliegerte plat
is gemaakt, dus gaat schudden
tarik draad inhalen of eraan trekken
sinting de vlieger neigt steeds naar
één kant te gaan of begint te tollen
podot de draad is van het toom af, of
de draad is gebroken
poetoes het geraamte van de vlieger
is gebroken (stuk)
18
Met het terugkijken op het oude jaar wachtte hij nooit tot oudejaars-
avond. Dan was er gewoon geen tijd voor en hij hechtte er nu eenmaal f
waarde aan om een jaar niet zomaar en opeens voorbij te laten zijn. I
Begin november begon hij dan ook al te memoreren en hoe vaker hij dat
deed en hoe duidelijker de afgelopen maanden en weken weer voor de
geest kwamen, des te moedelozer werd hij. Echt opvallen deed dat niet I
bij hem, want hij stond bekend als een altijd rustig en bedaard man, aan
wie moeilijk te zien was wat in hem omging. "De donkere dagen voor I
kerst" had hij lange tijd als juiste oorzaak aanvaard voor zijn zwaar
gemoed, maar opeens had hij gevonden dat die donkerte wel erg vroeg
inviel. Hij nam zich voor om niet meer te ver vooruit te lopen op het
achteruit kijken, maar het lukte hem niet. Half november zat hij weer
muurvast, dat wil zeggen: hij was moe, op, het jaar was voor hem al
voorbij. "Voorbij, voorbij" ging het in zijn hoofd, zonder dat er veel
dingen waren overigens waarvan hij het voorbij-zijn betreurde. Ook zijn I
leven was namelijk gewoon, zonder hoge ups en zonder diepe downs.
Misschien was dat het wel wat hem drukte, dat weer een jaar voorbij
was dat zo gewoon was geweest. Eigenlijk vond hij alles maar gewoon.
Dat is toch te gek" werd in de loop van het jaar wel eens tegen hem I
gezegd en hij knikte dan bevestigend, maar waarop hij "ja "zei wist hij I
niet. Hij ging er maar vanuit dat het iets gewoons zou zijn. "Jij kunt
altijd zo heerlijk rustig blijven"hoorde hij dan zeggen. Ook dat deed
hem niks en de verleiding om zijn bewonderaars gebrek aan mensen-
kennis te verwijten ontweek hij bij voorbaat. "Misschien begrijpen zij
het leven wel" dacht hij dan en tegelijk overwoog hij of hij misschien I
gek was, een klein beetje maar. Die gedachte echter verwierp hij echter
als gek zijnde en dan moest hij om zichzelf lachen. Uit verlegenheid I
misschien. I
0
Niemand had ook die weken zijn gedachten kunnen lezen en daar was
hij blij om. Hij was dan sowieso blij, opeens, en november Hep dan op
zijn eind. Begin december al verstuurde hij kaarten en wenste I
velen een goed, gezellig en vredig kerstfeest. De kaarten waren
plaat/es van sterren en kaarsen. Hij kon er uren naar kijken, naar die
sprookjesachtige tekeningen. Die waren tenminste niet gewoon.
o
O
O
RALPH I
ooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo<
melayang de vlieger vangt weinig
wind en/of de wind draait, de vlieger
zweeft dan
kak een soort houtlijm (wordt ge
bruikt in de meubelmakerij) wordt
samen met glaspoeder vermengd en
daarna gaat het garen of draad er in,
om dan aan twee polen te worden
gedroogd, dit vraagt wel een beetje
handigheid, anders rorot en sosot.
B. ELBERS
LOGEREN IN INDONESIË
Even reageren op het artikel logeer
adressen. Zelf zijn mijn man en ik al 2
maal naar Indonesië geweest. We
hebben niet op één van de in het
artikel genoemde adressen gelogeerd,
doch over het algemeen vinden we de
overnachtingen redelijk. Bij de één
b.v. inderdaad veel lawaai van een
disco die aan maar liefst alle kanten te
horen was, door de boxen van 200
watt of meer, autogarage onder de
*00000000000000000000000000000000000000000000000000000
slaapkamers van een hotel, de jongens
die de meisjes achterna vliegen over
de gang voor je deur en slaapkamer,
een afvoerpijp die er niet is zodat je
handen en voeten tegelijk kunt was
sen en wat we al niet meer beleefden,
alles lééft en is nog mens!
Als we van een maand Indonesië
thuiskomen, hebben we het erg moei
lijk om je hier weer thuis te voelen.
Niemand vraagt meer: "Dari mana,
mau kemana sekarang?" Niemand is
echt belangstellend, alles moet in
vliegende haast, want tijd is geld. En
de koude is letterlijk en figuurlijk. Toch
ben ik me er terdege van bewust dat
we ons hier ook gelukkig moeten
voelen, terwille van onze kinderen en
straks misschien onze kleinkinderen.
We zullen wel altijd van het ene op het
andere been blijven hinken.
Maar om op die gebreken terug te
komen, ik heb gezien en beleefd dat
Indonesië vooruit gaat en ben er blij
om en zal al die gebreken voor lief
nemen en hopen dat men daar nog
