KRUIDEN VAN DE
BOVENSTE PLANK
Wintertijd is aangebroken
SALIE
®P, X
ONZICHTBAAR BEZOEK
TUNAS Trade, Tours Travel International B.V.
VAMU gado-gado saus of
VAMU petis saus met de
VAMU kroepoek naar keuze: oedang, ikan, kedelé,
pesta besar, tomaat, kerry en krontjong.
VAMU NEDERLAND
Ze staat te boek als Salvia officinalis
maar is meer bekend onder haar huis-
tuin- en keukennaam "Salie". In het
wild groeit ze rond de Middellandse
zee. Maar als ze het naar de zin heeft,
kan ze het hier in de kruidentuin op
een zonnig plekje ook allerliefst doen.
(Zoals bij mij.)
Het is een houterig gewasje met
zachtgrijs-groene bladeren en een
massa lila-blauwe bloempjes waar
bijen veel van houden, zoals van de
meeste lip-bloemigen. Maar ik lees
dat vroeger ook heksen en toverkollen
dol waren op salie. Met wijnruit (da'on
Inggoe) en melisse was het een kruid
dat nodig was bij de bereiding van een
verjongings-zalf. Maar de kruiden
moesten wel op Goede Vrijdag ge
plukt worden en degene die de ver
jonging zou ondergaan, zou zich de
hele mei-maand en nog tien dagen
daarna in weer en wind in het open
veld moeten ophouden (gelukkig in
mei en niet in de wintermaanden
Salie is een sterk antibiotisch kruid.
Reeds in de middeleeuwen werd ze
beschouwd als zeer desinfecterend.
Verzorgers van lijders aan pest bij
voorbeeld, bonden zich een doek voor
neus en mond, die gedrenkt was in
een afkooksel van salie in azijn.
Als geneeskruid wordt ze toegepast,
o.a. bij keelaandoeningen. Gorgelen
met lauwe saliethee, een greepje
blaadjes op een halve liter een minuut
of vijf koken. Als we kiespijn hebben
gaan we naar de tandarts, maar als je
niet bij hem terecht kunt in het week
end? Ik kauw tegen ontsteking van het
tandvlees op een salie-blaadje. Het
helpt echt. Maar de smaak is vies, hoe
kan het anders, zon heksenkruid.
Verse blaadjes genezen wonden.
Vroeger dronk men salie-melk voor het
naar bed gaan, om er lekker op te
slapen. Maar omdat ik melk ook "vies"
vind, neem ik maar een borreltje. Mag
van de dokter. Zelf zie
ik het eigenlijk als een
vorm van verslaving,
want zonder mijn glaas
je port val ik niet in
slaap. Nou ja
Als keukenkruid wor
den de blaadjes mee
gestoofd bij de berei
ding van vet vlees, wild
braad, vis. Ook geroos
terd tussen brokjes
vlees op saté's. Maar
voordat u haar toepast,
maak eerst kennis met
haar smaak. Niet ieder
een zal haar apprecië
ren. Als genees-middel
nemen we geurtjes en
smaakjes op de koop
toe.
Maar om de vis tegen heug en meug
op te eten? Daarvoor wordt ze te duur
betaaldSalie laat zich ook gedroogd
goed bewaren. Dan vooral zuinig ge
bruiken.
PLANTERSVROUW
11 linn li hui Minui muillllllminimiurn
iiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii*"""|Mi*iiiii,iii,|,|i",i",,,|,"||||,|,|",,i|"11"""1111"1
Wat ik nu wil vertellen, heb ik meege
kregen van mijn ouders en zij van hun
ouders. Ik heb het van hen afgekeken.
Kerstavond, 25 en 31 december, 1
januari, de gezellige dagen en avon
den in die oude tijd.
Dan werden alle lampen aangestoken,
in die tijd gasoline druklampen. In de
keuken en bijgebouwen de lampoe
templeks en oblik. Alle lampen moes
ten de hele avond en nacht aanblijven,
ook de templeks en obliks in de bij
gebouwen en overloop, tot de volgen
de morgen.
Wij kinderen vonden dat heel erg leuk,
want ook het erf en tuin kregen het
schijnsel van het licht en je durfde
ineens verstoppertje spelen en achter
de pisangboom verstoppen. En ook de
lekkere djadjans met zo n avond en de
larons als het geregend had.
Waarvoor was het nodig?
Volgens familie-overlevering komen
op die dagen de overledenen, hun
soekma of ziel, even terug om naar de
kinderen te kijken en familie een
bezoekje te brengen. Dit is een ting-
galan van mijn nènèk mojang.
Het is gek, maar ik doe dit ook hier in
Nederland elk jaar weer. Ik laat alle
lichten, ook in de slaapkamers, aan.
Gewoon kleine lichtjes van 25 watt. In
de woonkamer en hal groter licht.
Wat ik in 1984 heb meegemaakt hier
in Roosendaal, ga ik in het kort vertel
len. Die avond was ik helemaal alleen
thuis. Mijn dochter en haar man zaten
bij de schoonouders en ouders. Mijn
neef, die ook in Roosendaal woont,
belde op, zei dat ze langs wilden
komen. Hij kwam met vrouw en zoon
tje. Dat zoontje was toen 3 jaar oud.
Wij waren dus met z'n vieren. Tegen
half en twaalf uur 's nachts stond dat
kind op en keek naar de hal. We zagen
zijn ogen van beneden en weer naar
boven tot manshoogte kijken en zo
ongeveer een halve minuut, en liep
naar zijn vader toe die aan de andere
kant zat. Hij zei: "Papa ik ben bang" en
zijn ogen keken steeds naar de hal.
We zeiden niks tegen elkaar. Pas
daarna vertelde ik, wat ik hierboven
geschreven heb.
Later vertelde ik dit aan anderen.
Jammer dat je aan dat kind op dat
moment niet gevraagd hebt wat
of wie hij heeft gezien, want ze
zeggen dat kinderogen meer zien dan
wij oudere mensen, omdat ze nog rein
Z'jn' A. VAN DER STAR
•W5 Beeklaan Telex: 34193 tunas nl'
2562 AZ DEN HAAG Telefoon 070 - 63 92 27 63 89 94
Uw Indonesië en Verre Oosten reis op de maat van uw beurs en wen
sen gesneden
Agent voor Europa van P.T. TUNAS INDONESIA TOURS TRAVEL Jakarta
Kantoren: Medan, Padang, Yogya, Surabaya, Bali, Ujung Pandang, Bandung,
Singapore, Hongkong, USA.
DUS VEEL GROENTEN ETEN MET:
Gele Meerbloen 13 Wateringen
Telefoon 01742 -3280
14
