i /i
i J.G.Yssel de Schepper
Je-Lah-Je-Rot en Je-Lah-Je-Kripoet
De Heldin
I-I ■W i fv,.
HUMOR UIT HET OUDE INDIË
De bezettingstijd zijn wij, vier vrouwen, buiten het kamp
kunnen blijven. Die vier waren: mijn grootmoeder, die door
mij "Opoe" werd genoemd, waarna een ieder die naam
overnam. Mijn tante Jettie, de oudere zuster van Mams.
Mijn moeder zelf en ik, toen een spichtig kind van 12 jaar.
Ik was goed in bomen klimmen, op daken en hele smalle
muurtjes lopen. Vanaf ons huis kon ik via alle achtermuren
tot aan de Tjimahiweg komen. Ons huis was zowat leeg,
alles met dagang omgezet in rijst, katjang en andere
levensbehoeften. Onze tuin leverde ook groenten en
vruchten. Om een beetje regelmatige inkomsten te hebben,
had Mams de voorste helft van het huis verhuurd aan een
familie, bestaande uit man, vrouw en kind.
Vreemd genoeg, de man bleef buiten het kamp, waarom
weet ik niet. Deze familie had kennelijk kontakten met een
"luisterkring". Opeens werd een hele groep vrouwen
opgepakt door de P.I.D. (Politieke Inlichtingen Dienst) en
ook onze huurder verdween. Na een paar dagen kwam hij
alweer thuis, maar tijdens zijn afwezigheid is er door ons
wel wat gedaan!
Mijn moeder wist het zeker: "wij krijgen beslist huiszoeking".
Nou had Opoe een eigen goedang met kisten vol barang
van vroeger. Waaronder grote portretten van de Koningin
en het Prinselijk gezin. Affiches van Nederland zal Herrijzen,
Bombardement op Rotterdam enz. Ook de speldjes die voor
de oorlog verkocht werden waren nog in ons bezit.
Papier kon verbrand worden, de vlag werd losgetornd en de
afzonderlijke banen hier en daar bij het linnengoed en
naaiwerk gelegd. Alles leek opgeruimd, behalve het grootste
obstakel en misschien voor ons wel het gevaarlijkste!
Het was een enorm zwaar brok, de oude radiozender (of
ontvanger?) van mijn oom Loet, een van de eerste radio
amateurs in Holland in de twintiger jaren. Toen hij in 1 937
naar Atjeh werd overgeplaatst, zouden wij dat voor hem
bewaren. Er zaten nog lampen op, die hebben we onder het
huisvuil met de grobak meegegeven. Het apparaat was ca.
80 x 60 cm en dan minstens 25 cm hoog. We hebben het
eerst in de zijtuin begraven, onder die kleefplanten "vuile
oortjes".
Mams sliep slecht die nacht en besliste de volgende dag
dat er een andere oplossing gezocht moest worden. Nu viel
er op die bewuste dag iets te vieren. Alle Indonesiërs
werden per rondrijdende luidsprekers opgeroepen naar
Gambir te gaan. En alle hoge Japanse officieren die in de
verdiepingshuizen om ons heen woonden waren voor deze
feestdag ook niet thuis. Overal om ons heen was het
doodstil. De djaga op nr. 7, het huis naast ons, was met zijn
gezin stadswaarts getrokken. Toen kwam Mams met haar
plan: Tineke de klimgeit, moest het doèn!
Opoe werd aan de oude keukentafel in onze garage/-
woonkamer gezet, zij moest patience spelen en was zo ook
de uitkijk met het gezicht op de ingang van het erf. Haar
koetang werd volgepropt met de juwelen van haar dochters
(onze voedsel-veiligstelling voor de toekomst) en de beide
speldjes met "Nederland zal Herrijzen" konden er ook nog
bij, ze was van zichzelf al flink van gemoed.
Toen begon Operatie Radio! Ik klauterde op het platte dak
van de bediende w.c. van het buurhuis. Mams en tante Jet
schoven het gevaarte langs de muur naar boven. Toen ik
"beet" had, kon ik het op het dakje verder schuiven.
Probeerde zoveel mogelijk te doen alsof ik met mijn klim-
J
hobby bezig was. Het moeilijkste moest nog komen. De
zware bak moest ik zó van het dak afschuiven, dat het
regelrecht de diepe put in zou schieten. Maar ik moest ook
zorgen er niet achteraan te gaan.
Het werd dus schatten en nog eens schattenhoe zou de
boog moeten lopen om hem er precies in te mikken? Bij een
verkeerd geschatte afstand zou het toestel op de grond of
op de putrand terecht komen. Dat zou betekenen dat ik me
aan de andere kant van de muur moest laten zakken en dan
op eigen houtje dat ding optillen en over de putrand
schuiven. Gezien het gewicht, was dat voor een 12-jarig
kind niet te doen.
Opoe zat te bidden boven haar patience-spel, Mams en
tante Jet, onder mij in onze eigen tuin, deden hetzelfde,
bijna geluidloos.En ik dacht zelf verder niets en zette mijn
handen onder het toestel en kiepte het over de dakrand en
daar ging hetregelrecht de put in. Ik liet me plat op het
dak vallen, bleef liggen en toen kwam de knal. Of er een
kanon werd afgeschoten! Zó hard klonk de slag toen het
toestel met de bodem op de waterspiegel viel, het echode
tegen de achtergevels van al die verdiepingshuizen om ons
heen
"God zij dank, geen mens te zien", hoorde ik mijn moeder
zeggen. Ze zag spierwit en hielp mij met mijn trillende
knieën zo gauw mogelijk weer van dat dak af. We gingen
gauw naar binnen en daar werd ik lekker verwend met
stroop soesoe en kwee talam. Opoe maakte haar spelletje
af en ik pakte maar weer een fijn boek en ging zitten lezen.
De volgende dag kwamen ze de huiszoeking doen en
vonden niets. Alleen de oefenschriften stenografie van
tante Jet werden meegenomen. Verder werden wij met rust
gelaten. Alleen die knal, die hoor ik soms nog, mèt echo.
TINEKE NAUTA-MEERTENS
MlIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM
Alg. Assurantiebedrijf "Argo" 1
1 ALLE VERZEKERINGEN
Kantoor en woonhuis Corn, de Witt-
laan 83, Den Haag, tel.,070 - 55 71 72. 1
ïïiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiT
De eerste herdruk van de meest gelezen moppenboekjes in een
nieuwe frisse omslag.
Nu beide delen "Je-lah-je-rot" en "Je-lah-je-kripoet" in één uitgave.
Prijs f 22,50, porto f 4,50 BOEKHANDEL MOESSON
17
