NEL STOEL
een sterke geest voor geestelijk zwakken
Nel Stoel
met drie verpleegster diploma's,
1925.
toen ik in Nederland vertelde dat ik
naar "de Oost" ging, wel eens te horen
kreeg: "je gaat zeker de hoer uit
hangen?" De mensen hier hadden ge
woon geen idee wat en hoe het leven
in Indië was, wat er werd gedaan, hoe
het werd gedaan, hoeveel er ook voor
de bevolking werd gedaan. Het waren
niet allemaal zwakzinnigen hoor in de
inrichtingen waar ik gewerkt heb. Ook
ontheemden die de kluts kwijt waren
en na het geregelde leven bij ons en
hetwerk, na een jaar weergezond weg
konden en werk vonden. Soms zag je
ook wel weer een bekend gezicht
terug. De ongeneeslijken bleven na
tuurlijk in de inrichting en de echt
gevaarlijk krankzinnigen zaten in een
aparte afdeling.
In 1 938 zou ik met verlof naar Holland
Nel Stoel (zittend) met haar zusters Dien
Sinke-Stoel (rechts) en Lien Stoel (links) in
Zeeuws kostuum.
Een groep Bataks in nationale kledij, allen personeel van het gesticht in Sabang, in 1938.
Ze komt me hartelijk tegemoet in de hal van de 18e etage van de hoogste
torenflat in Voorburg, Zuster Nel Stoel, nu geen zuster meer, bijna 84 jaar, haar
oude dag genietend van een uitzicht van hier tot ginder vanuit haar ruime
zonovergoten (en de zon scheen die dag) huiskamer. "Net of je in de goenoeng
zit, niemand kijkt bij je in, zelf kijk je nergens tegenaan, ik vind het best hoor zo
hoog wonen. Beter 18 hoog met een lift dan 3 hoog zonder, waar of niet?"
Niet dat ze geen 3-hoog meer zou kunnen lopen, want ze is nog rap ter been,
slaat zelfs nog een balletje tafeltennis in de hal. "Maar ze moesten er een andere
vloerbedekking doen, ik ben een keer uitgegleden, trouwens niet ik alleen".
Zierikzee. Als jong meisje voelde ze de
drang om er uit te vliegen. Het land uit,
meer van de wereld zien, werken. Het
werd Ned.-Indië. "Als verpleegster had
je de beste kans om uitgezonden te
worden. Ik haalde alle 3 diploma's
maar voor de zekerheid, kraamver-
pleging, ziekenzorg en KZ. Toen het
Ministerie van Koloniën 24 verpleeg
sters voor KZ in Indonesië vroeg,
meldde ik me aan en werd aan
genomen.
Ik vierde mijn 26ste verjaardag aan
boord van de "Baloeran". Mijn eerste
standplaats was Soember Porong, 's
Lands inrichting van Dienst Volks
gezondheid bij Lawang. Daar waren
3500 verpleegden. Daar hoorden ook
die van Soember Soeko en Soember
Sempoe bij. Die lagen hoog in de
goenoeng, boven de uitlopers van de
Tengger. Prachtig was het daar. De
mensen werkten in de tuinen, thee,
koffie, alle groenten, van alles was er
en we hoefden nooit iets te kopen voor
de keuken. Er was nog over om te
verkopen. Ik herinner me dat er op
Sempoe veel apen uit de bossen op
het terrein kwamen. Als er gegeten
werd in de open loods dan zaten ze op
de loer of er wat te pikken viel. Ge
lachen heb iker. Natuurlijk werkten we
hard, je was de hele dag bezig, maar ik
heb nooit spijt gehad dat ik dit beroep
heb gekozen. En dan te bedenken dat
Een kerngezonde vrouw met een ge
zond, werkzaam leven achter zich.
30 Jaar in de verpleging en dan wel de
zwaarste die er is: krankzinnigen zorg
(KZ). Tegenwoordig heet dat iets vrien
delijker, "zorg voor geestelijk gehan
dicapten". Ze is geboren in 1904 in
Zuster Nel Stoel, 1987.
12
