KRUIDEN^
BOVENSTE PLANK
St. Jamkruid
ook wel hertshooi)
De wetenschappelijke naam is: Hyperi
cum perforatum, naar de doorschij
nende stipjes die aan perforatie doen
denken als de bloempjes tegen het
licht worden gehouden. Het zijn geen
gaatjes, maar kleine cellen in de blaad
jes die een olie bevatten.
In oude tijden werden er allerlei uitleg
gingen aan gegeven. Het St. Janskruid
zou onder het kruis van Jezus Christus
hebben gestaan. Bij de kruisiging
druppelde Jezus' bloed uit Zijn vele
verwondingen over de planten die het
in zich opnamen, waardoor de sappen
zich rood kleurden. Als we de bloem
pjes tussen de vingers stuk wrijven
laten ze nog altijd een rood spoor
achter.
De "perforatie'' in de bloemblaadjes
kreeg de duivel in de schoenen ge
schoven. Die zou op een dag eens een
kijkje zijn gaan nemen in een nieuwe
aanplant van God. Daar straalden,
waar hij ook keek, bloempjes als gou
den sterren hem tegen. En zo jaloers
werd hij op deze nieuwe schepping,
dat hij met zijn nagels kleine gaatjes
begon te maken in de tere bloem
blaadjes. Het duurde hem te lang.
Hij zocht en vond een doorn-tak
waarmee hij om zich heen begon te
ranselen; waarbij hij gelukkig werd
betrapt door een engel die toevallig
voorbij kwam. Beschaamd droop hij af
en het kostbare kruid bleef gespaard
voor het heil van alle mensen. Zo lees
ik in mijn boekjes, dat het de eetlust
opwekt, het stimuleert de spijsverte
ring en de bloedsomloop. Het helpt bij
bloedarmoede, bleekzucht, blaasont
steking en vele andere ziekten en
kwellingen. Wassingen met ochtend
dauw op St. Janskruid zouden zomer
sproeten en ontsierende moedervlek
ken, doen verdwijnen als sneeuw voor
de zon.
De medicijn wordt gebruikt als thee
van gedroogde blaadjes en bloemen
(twee theelepels op een kopje water).
Er wordt ook een tinctuur van gemaakt
die helpt bij psychische stoornissen
en depressies. Maar de meest be
kende obat zou de Johannes olie zijn
waarvoor de bloempjes in een ge
sloten fles met olijfolie aan de zon
worden toevertrouwd.
Als de olie rood is geworden is het
klaar voor gebruik. Maar het duurt wel
een hele poos. Gelukkig dat het kant
en klaar te krijgen is bij de drogisten.
Bij ondervinding weet ik dat het een
probaat middel is, o.a. bij neuralgische
pijnen en moeheid. Straits gaat u weer
op vakantie naar zonnige stranden.
Vergeet niet een flesje mee te nemen,
vragen om de Medicinale Johannes-
olie. Het is heerlijk verkoelend bij
zonnebrand.
Tuinieren is een van mijn liefste
hobby's en als het zulk zalig weer is.
als in deze mei-dagen, vergeet ik dat ik
geen 28 meer ben en verval ik in
verkeerde gewoonten. Werk te lang
door. In het bos vlakbij hangt de
onbeschrijfelijke geur van lelietjes van
dalen. Het waart ook bij mij door het
hele huis. Voor al die activiteiten moet
ik honderden keren bukkenop
staan, bukkenopstaan. Dat voel ik
's avonds in de spieren. Johannes-
olieEen heerlijk warm bad voor het
naar bed gaan, de olie diep in masse
ren over armen en benen en de rug
zover ik komik slaap er heerlijk op
en wordt gezond weer wakker.
PLANTERSVROUW
(Vervolg: "Weet u het nog oudje?")
Pohon Linde en daarvoor vraagt hij:
minta ekskuus. Een pracht van een
oude "stoomtjomper" vaart de haven
uit. Blijkbaar gaat het schip naar een
andere haven waar het vaarwater rustig
is, want de laadbomen staan nog op.
Op de bak staat een knoepert van een
stoom-ankerspil, een overdekte brug
was er toen nog niet en als enige
veroorloofde luxe was er het "schavotje"
met afdak en vanuit die strategische
positie werd er gemanoeuvreerd in
een haven en genavigeerd op zee.
Het waren bloedhete schepen zo
gezegd, ten eerste omdat er geen - of
weinig - fans waren, omdat de patrijs
poorten klein waren en tenslotte omdat
een stoomschip so wie so zorgt voor
een warme accomodatie. De lucht
kokers staan op de wind gedraaid en
om wat extra lucht in de "vetloods" te
krijgen, heeft men enige koelzeilen
(ook wel vleugelaren genaamd) op
getuigd. Dit laatste woord leze wal-
slurpen als "opgehangen". Op het
achterschip zien we strevellatten met
daarover een stuk gespannen zeildoek.
zodat de schaduw voor enige koelte
zorgt.
Geheel achterop de fraai gevormde
kont met nog zo n enkelplaats roer (en
"kont" is in scheepsjargon beslist
geen vies- of ordinair woord), hangt de
z.g.n. "kerry-emmer".
Vraagt u me alstublieft niet waarom
zo'n afvaldrum van de kok efen kerry-
emmer wordt genoemd, ik zou het niet
weten en er slechts naar kunnen
gissen. Wèl weet ik nog goed, dat toen
we in de jaren van vlak na de oorlog
nog met een hofmeester voeren en die
vaak gehaat waren vanwege hun zui
nigheid, er dikwijls met kerry, restan-
tjes vlees op smaak gebracht werden
en dat waterige soep zonder vetoogjes
(sebab koerang bouillon) met kerry
wat "op kleur" gebracht werd. Ergo,
zou dus veel afval een kerry-smaak en
kerry-geur gehad hebben, dus mis
schien vandaar?
In de verte, links van het standbeeld
ziet u een vuurtoren staan en even
rechts er van nog drie oude schepen.
Op een bankje - en dat vond ik per
soonlijk écht schattig - twee oude
heertjes, die daar rustigjes zitten, een
babbeltje doen en over het water
uitkijken. Misschien waren het wel
gepensioneerde KPM-kapiteins? En
toen - minta ampoen satoe kali lagi -
ben ik nóg een keer zo vrij geweest om
er zo'n ouderwetse fiets en een hond
bij te tekenen. Ik geef toe dat het
allemaal klein is, maar ik moet nu
eenmaal alles op schaal houden.
Als t'r zit op bank twee kleine toeans
toea, grote andjing d'r bij ken niet! Als
u thuis een vergrootglas heeft, kijk
maar, want die hond kijkt naar z'n
baasje en hij denkt: "Jeetje nog an toe,
hij blijft als maar door zitten en gaat
nog niet poelang naar huis".
De oude gaslantaarn is van Nederland
se komaf, maar dat had u zelf reeds
gezien.
Als u lezer, nu toevallig een oude Anak
Makassar bent, en u hoeft me echt
geen antwoord te geven, dan zou ik u
willen vragen: "Vindt u het leuk?"
Pohon Linde wél, d.w.z. het tekenen
van dit plaatje heeft hij met vreugde in
het hart gedaan.
En toen?
Al. Kapt. LUCAS LINDEBOOM
alias Pohon Linde
11
