Herinnering aan Paul Overbeek Bloem
Tentoonstelling in Overloon
DE GEKOOIDE JEUGD
Er zijn mensen die in hun leven werkelijk niets presteren maar toch handig de
kans zien, hun naam voortdurend in de publiciteit te krijgen. Er zijn ook mensen
die een leven lang prestaties leveren en het daarmee zo druk hebben dat
publiciteit niet belangrijk is. Men kent hem of haar door wat hij of zij doet en daar
gaat het toch om?
Maar tochook voor die mensen neemt het leven een andere loop, ze gaan
wat anders doen, ergens anders. En men vergeet. "Die, o ja, nu je zijn naam
noemt, dat was toch die geweldige voetballer? Tekende hij niet voor de krant? Ik
herinner me dat hij ook goed viool speeldeDan brengt de herinnering na
vele jaren een portret van iemand die toen, een halve eeuw geleden iedereen
kende, "ledereen" is natuurlijk maar betrekkelijk want iedereen gaat dood
vroeger of later.
Ook deze Paul Overbeek Bloem, in de
'30-er jaren wel een van de bekendste
Batavianen. In maart van dit jaar over
leed hij, 87 jaar, stil en ongenoemd, en
het spijt ons dat we als Indisch tijd
schrift niet eerder over hem hebben
geschreven. Toen hij nog leefde.
Paul was een van de oudere broers van
Charlie Overbeek Bloem, jazzpianist
en overbekend. Maar voor Charlie's
doorbraak in de muziekwereld had
Paul al meer noten op zijn viool gehad.
Nooit les gehad speelde hij feilloos de
moeilijkste stukken. Zo goed dat zelfs
zijn kritische oom en vioolleraar Van
Zele hem een van zijn mooie violen
schonk.
Behalve viool spelen tekende en
schilderde Paul - ook alweer zonder
lessen - meer dan verdienstelijk. Dat
hij later in Nederland voor "Het
Vaderland" karikaturen tekende (vooral
zijn koppen waren bijzonder goed)
bewees zijn talent dat hij in zijn jonge
Indische jaren spelenderwijs ontwik
keld had.
Naast zijn binnenshuis-talenten deed
hij ook als voetballer (back bij het
befaamde Oliveo) van zich spreken.
Pas 17 jaar oud werd hij reeds ge
kozen voor het Batavia'se Bondselftal.
Op de jaarlijkse rolschaatswedstrijden
behaalde hij strijk en zet de eerste
prijs. Zijn groot gevoel voor humor, de
makkelijke manier waarmee hij zich
overal bewoog, maakten Paul geweldig
populair.
Hij werkte voor Geo Wehry, later bij
het Reclamebureau de la Mar. Zijn
werk bij de eerste firma plaatste hem
over naar de buitengewesten en daar
kwamen Pauls capaciteiten niet tot
hun recht. Hij raakte min of meer in de
vergetelheid.
Zijn vrouw (een begaafd pianiste) over
leed na 8 maanden huwelijk bij een
tragisch ongeval. Paul Overbeek Bloem
hertrouwde, hij overleefde de Birma
spoorweg, zij de vrouwenkampen. In
Nederland leefden zij nog vele jaren
gelukkig tot zij 8 jaar geleden door een
beroerte werd getroffen.
Van de eens zo bekende Paul Overbeek
Bloem hoorde niemand meer iets. In
zichzelfgekeerd en eenzaam overleed
hij, nu alweer maanden geleden.
Wij willen hem nu toch nog gedenken,
ons zijn creativiteit en activiteit herin
neren in het bruisende Batavia van
toen. q
Paul Overbeek Bloem.
Wat moet je in hemelsnaam van een
expositie vertellen? Als je er van uit
gaat (moet je ook), dat alles wat door
een eenling of groep publiekelijk
wordt getoond een integere uiting der
diepste zieleroerselen is, dan dien je
daar respect voor te hebben.
Je gaat er heen en je wacht af of je er
door wordt geraakt, of niet. Met
Gekooide Jeugd bleek dit systeem
echter niet helemaal te kloppen. Het
uitermate goed verzorgde totaalbeeld
loog er niet om. Schilderijen, pen
tekeningen, plastieken en andere
kunstwerken van de vier exposerende
dames waren perfect ondergebracht
en van de juiste belichting voorzien.
Waar het precies aan lag, dat Gekooide
Jeugd me niet helemaal kon overuigen,
is moeilijk in woorden om te zetten. De
binding met het gegeven is er wel. Ik
heb de jonge jongens uit de vrouwen
kampen bij ons zien binnenkomen in
de Boeboetan gevangenis en later in
Tjimahi. Nog veel meer kind dan wij
met onze zeg 17 jaren en ik kan mij
voorstellen, dat deze episode voor
velen moeilijk verteerbaar is gebleken
en iedereen zo zijn eigen manier van
verteren of verwerken heeft gehad of
nog steeds heeft.
Daarom viel het me tegen dat, behalve
bij het aanschouwen van een enkel
stuk, de gevoelige snaar niet werd
geraakt. Misschien is het 't mannen-
oordeel dat geveld wordt over iets dat
vanuit een typisch vrouwelijke optiek
tot stand is gekomen. Niet denigrerend
maar wel vanuit en totaal ander stand
punt.
Heel zeker ook zal het te maker
hebben met het verglijden van de tijd
en het afslijten van de scherper gekante
herinneringen, waardoor je de zaken
met een zekere lauwheid en dus min
der oprecht over je heen laat gaan. Het
laatste zal hoogstwaarschijnlijk ook
gelden voor het gemiddelde publiek,
dat zich in beginsel al ongeïnteres
seerd pleegt op te stqllen ten opzichte
van wat zich daar heeft afgespeeld en
daarnaast bezig is veel van zichzelf te
vergeten. Een nuchter en bezonken
oordeel blijft moeilijk.
De nuchterheid is vanwege de betrok
kenheid dus eigenlijk al heel betrekke
lijk en het bezonkene sticht alleen
maar verwarring, doordat je in vele
gevallen achteraf tot de slotsom komt,
dat het in eerste instantie positief
beoordeelde naderhand negatief kan
uitpakken en andersom. Zoek het maar
uit, het is moeilijker dan je denkt. Met
dat al blijft "Gekooide Jeugd" de
moeite van een ritje Overloon best
waard. Mij heeft het niet zoveel
gedaan, maar andermans oordeel is
nou eenmaal geen rooie cent waard,
dus kijk maar zelf.
J. POIRRIE
Na een dapper gedragen ziekbed
verloren wij op 21 mei 1987 onze
liefste moeder en mijn geliefde vrouw
EDITH FLOWER
WILHELM-VAN DAVELAAR
geboren te Blitar 1 2 augustus 1926.
Het is met dankbaarheid dat wij aan
haar blijven denken.
Paul Wilhelm
Tiana en Lester
Eric en Nina
Desirée en Marcel
Sonja, Fiete
Josta en Jan Willem
Roerstraat 1
2584 TS Scheveningen
tel. 070 - 54 43 25
23
