O
TEKENEN VAN LEVEN
schietbaan en tegenover de soos, een
voetbalveld.
De employe's hadden direct de M.P.S.
uitgedaagd tot een waterpolo match
(ja, dat kon in equatoriaal Borneo!). De
M.P.S. had een polo-zevental bij el
kaar gescharreld met een kern van drie
eerste klas spelers uit Batavia, drie
Hollandse jongens, nl. Brouwer, v.d.
Berg en van Heuven. De andere vier
hoefden alleen maar voor spek en
bonen mee te zwemmen om van een
overwinning (vermorzeling is een be
ter woord) zeker te zijn.
Dat lag natuurlijk niet goed bij de
heren, zodat elke zondag, van toen af
gewaterpolo'ed werd, helaas met het
zelfde resultaat! Feitelijk hoefden zij
niet de fijne kneepjes en trucjes toe te
passen, die zij in Batavia gewend
.waren, maar dat wilde niet zeggen, dat
die niet gebruikt werden tot luidkeelse
verontwaardiging van de heren. Maar
de scheidsrechter, mevr. van Oorschot,
zag veel door de vingers (met heime
lijk plezier dachten zij).
Er was ook een goede dubbel tennis
baan, van beton natuurlijk, en velen
leerden daar tennissen.
En daar was de Soos, natuurlijk. Wat
zou een gemeenschap zijn zondereen
soos? Achter de soos lag de kegelbaan
en daarmee werd bedoeld kegelen en
niet bowling.
In de soos werd elke zaterdagavond
een film vertoond, zeker even goede
films als in de hoofdsteden van Indië
Zo'n filmavond was wel de moeite
waard om de samenleving te bestude
ren. De voorste rij in elke andere
bioscoop, was de goedkoopste en
minst belangrijke, waar je zo dicht
bij het doek zat, dat je er schele
hoofdpijn van kreeg. Maar bij de B.P.M.
in Louise was het juist andersom. De
eerste rij begon nl. halverwege en was
het domein van de terreinchef en
echtgenote en de adjunct T.C. met
dito- en soms belangrijke hoge gas
ten. Daarna ging rij na rij naar achter
evenredig met de positie en salaris van
de ondergeschikte employe's. Dus is
het onvermijdelijk dat de halfbakken
employe's, de snertjongens van de
M.P.S. tegen de achtermuur geplakt
zaten, wat ze tussen twee haakjes
helemaal nie^ zo'n grote ontbering
vonden, zij vonden dat veel gezelliger,
en zij waren toch nog in de zaal zelf?
Bij een kleinere soos zouden ze mis
schien wel achter het doek geplaatst
worden!
En wanneer de terreinchef toevallig
hoge gasten op bezoek had, of met de
A.T.C. keuvelde en niet bepaald op
hete kolen zat om dit leuke borrel
uurtje te beëindigen en naar de soos
te gaan, dan begon de voorstelling
maar wat later, tot hij arriveerde!
De jongelui waren gevestigd op een
eenzaam plekje een eindje verder uit
het centrum. Het oerwoud kwam tot
aan de kant van de weg vóór het
gebouw en aan de achterkant stroom
de de Sanga Sanga rivier.
Het slaapgebouw, verbonden aan de
bijgebouwen met twee overdekte
overlopen, was voorheen de "Bangsal
Boedjang" (vrijgezellen barak), een
groot houten huis op palen. Daarnaast,
juist voltooid, een nieuw bakstenen
gebouw, bestemd als eetzaal (met
keuken en spen), ontspanningszaal en
studeerzaal. Dan nog een voorgalerijtje
met zitjes en daarnaast een sportveld,
nog niet volkomen begrast. De cursus
was gesplitst in theorie en praktijk.
Theorie: eerst de basis olietechniek en
later de verschillende specialiteiten,
zoals geologie, exploitatie en produc
tie, boringbouw en werktuigkunde en
alles wat er zo te doen valt op een
boorterrein, onder deskundig toezicht
en met de professionals. En zo ging
dan het leven voort, werkend, stude
rend, interessant, instructief en be
gonnen zij zich thuis te voelen, te
wennen aan het vreemde en zich bijna
als echte B.P.M.ers te beschouwen,
Als je in elke Moesson "Wie Wat
Waar" doorleest en voorts de vele
schoolfoto's met blijde kindergezichten
"van toen" ziet, hoop je een bekende
naam, een bekend gezicht, een familie
lid, een goede vriend in deze kolom of
klassefoto tegen te komen. Zo zoek ik
al lange tijd naarenkele goede kennis
sen uit mijn jeugd. Verschillende heb
ik reeds teruggezien in Holland, USA
en Canada. Je beseft steeds weer dat
we een verstrooide groep zijn. En dan
hoop je als lezer van Moesson - ons
enige contactorgaan in Holland - dat
een oproep een blijde reactie bij
andere lezers veroorzaakt. Dat iemand
in Indonesië haar of zijn vader of broer
terug vindt. Dat iemand zijn zuster na
jaren van scheiding elders in de wereld
weer kan schrijven. Dat je komt te
weten dat je beste vriend in Australië
woont, of in Brazilië of Venezuela. Ga
zo maar door. Ook onder Indonesische
kennissen en in Indonesië achter
gebleven Indo's is er een diep ver
langen naar hernieuwde contacten of
herstelde familierelaties.
Helaas kunnen velen die in Indonesië
wonen zich de kosten van een abon
nement op Moesson niet veroorloven.
Ik correspondeerde met iemand in
Cimahi die mij veel vertelde over nood
lijdende Indo's. Hij zelf was spijtoptant,
erg bitter, want zijn overkomst was
hem geweigerd. Deze mensen en vele
honderden in Indonesië achterge
blevenen zouden ook best een sein
van hoop of verlangen in de kolom
willen plaatsen.
Voor ons in de USA kost een Moesson
nummer 2.00 ongeveer. En dat heb
ik er graag voor over, ook na mijn
spoedige pensionering, als ik in dit
onverwacht dure land van mijn gekorte
toen op 8 december het uit was met de
pret. Hun wereld werd van dat ogen
blik af ondersteboven gegooid en een
nieuw avontuur begon.
Ik weet niet hoeveel ex-M.P.S.ers er
op het ogenblik rondscharrelen, maar
zullen zij op sommige stille ogenblik
ken, niet weer door de grijze mist
terugdenken aan dat plekje in Bor
neo's oostkust met namen als Sanga
Sanga Moeara, Tandjoeng Oena, An-
gana, Zuid Koeteilama en ook Soengei
Tiram, waar oerwoud en moderne
technologie hand in hand gingen? En
waar bosreus en stalen toren, wildpad
en asfalt, rotan lianen en stroom
draden morgenmist en stoomwolken,
natuurgeur en oliestank, Bandjarezen,
Javanen, Koeteinezen en Soendane-
zen, Timorezen, Indo's en Blanda's
min of meer in harmonie samenleef
den en tezamen dat unieke plekje
vormden, dat men toen "het neusje
van de zalm" vond?
inkomen voor mijn vrouw en mijzelf
300,-- per maand aan ziekenfonds
moet afstaan. Ook van het staats
pensioen als leerkracht gaat nog
75,-- af voor federal tax. En ga zo maar
door.
Toch lees ik Moesson in één vaart uit
en lees ik natuurlijk sommige fijne
artikelen over. En dit alles voor slechts
2,--; de waarde van 3 zakken brood,
4 pond appelen, een middagvoorstel
ling in de bios (iets wat we zelden of
nooit doen), 4 repen chocola, 3 gal
lons gasoline
Ik lees in Moesson over nieuwe boe
ken die zijn verschenen. Ik bestel in de
boekhandel boeken en artikelen. In
mijn klas laat ik al deze mooie dingen
zien. Een keer maakten mijn leer
lingen prachtige waterverftekeningen
van wayangpoppen. Sommige teke
ningen hebben we tentoon mogen
stellen in de lobby van de Indone
sische Ambassade in California
Ja, een klein plaatsje in lowa heeft het
geluk iets meer over Indonesië èn het
voormalige Indië te weten te komen.
Straks is het allemaal over. Want nog
maar 35 werkdagen sta ik voor de klas.
Dan zal er daar niemand meer zijn die
verhalen vertelt over de oorlog die
voorbij is, over het leven in Zuid-Oost
Azië. De Moesson artikelen hebben
hopelijk bijgedragen tot een rijkere
ervaring voor mijn leerlingen, wie
weet
J. SCHLECHTER, USA
9
