15 augustus 1945 NED. INDIEVfl nooit vergeten 15 AUGUSTUS HERDENKINGS TEGEL i li 11111111111iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiimiiiimiiiiii 1941 Vrij 1^8-19451 iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii 1949 ook aanvaard. Want er was een overmachtsituatie; Nederland en Nederlands-lndië kwa- Maar van een ruiterlijke erkenning van een overmachtsituatie en inlossing In Indonesië werden wij geconfron teerd met een tegen ons gezag gerich te revolutie. Wij waren aanvankelijk geheel afhan kelijk van onze bondgenoten. Hun strijdkrachten kwamen in geringe ge tale geruime tijd na de Japanse capi tulatie. Daarover was óver ons, maar zónder ons beslist. En voorts werd Japan bij het vredes verdrag van San Francisco vrijgesteld van oorlogsschade-vergoedingen. Maar van een ruiterlijke erkenning van een overmachtssituatie en inlosing van verplichtingen toen die overmacht niet langer bestond, is geen sprake geweest. Erger nog: door de Minister van Financiën, Mr. Lieftinck, werden alle aanspraken op de Staat der Neder landen verworpen, aangezien hij meende, dat men bij de keus van woonplaats "in het ene land of in het andere land de risico's draagt en moet aanvaarden die aan het verblijf aldaar zijn verbonden." Het voormalige Nederlands-lndië, waar van in 1942 en volgende jaren de hoogste offers waren gevraagd, werd met deze uitspraak tot een willekeurig stuk buitenland verklaard. En op basis van die opvatting werd aan Neder landers, die tijdens de oorlog in Neder lands-lndië verbleven, onthouden wat aan Nederlanders in het moederland werd gegeven. De over deze houding van de Neder landse regering ontstane wrok betreft niet slechts de materiële aspekten. Het ging niet alleen om de knikkers, maar ook om het spel. In het Gedenkboek van de Vereniging van Ambtenaren bij het Binnenlands- Bestuur in Nederlands-lndië, schrijft het bestuur van deze vereniging onder meer: "De Nederlandse regering heeft wel de lusten van de ambtenaren- trouw willen genieten, doch ont wijkt de lasten met behulp van gewrongen constructies en andere spitsvondigheden" "Thans, jhj zij ons niet meer nodig heeft, loochent de regering de ver houding tot haar ambtenaren en daarmee verloochent zij ons. Daardoor verloochent zij ook onze plicht, onze roeping, ons werk en de diensten die wij haar hebben bewezen. De trouweloosheid van de regering is de ernstigste grief, de dodelijkste belediging en het grootste leed, dat zij haar ambtenaren heeft kunnen aandoen." Het is buitengewoon triest, dat het Indische bestuurscorps aan welks trouw, toewijding en plichtsbesef nimmer is getwijfeld, op deze manier afscheid moest nemen. En de grieven van de bestuursambte naren golden mutatis mutandis ook voor andere tijdens de oorlog in Ne derlands-lndië levende Nederlanders. Zeker, de Nederlandse repatrianten is na aankomst in Nederland hulp ge boden. Doch dit ging het peil van vluchtelingenhulp nauwelijks te boven. Er was bovendien slechts sprake van hoognodige zorg voor materiële zaken; van immateriële zorg was geen sprake. Daarvoor was ook weinig belangstel ling. Een werkelijke reïntegratie zowel in materiële als in immateriële zin diende geheel op eigen kracht te geschieden. En dit betrof een grote groep Neder landers, wier oorlogservaringen dra matisch waren geweest, waarvan velen hun geboorteland en anderen het land waar ze gewoond en gewerkt hadden en dat ze lief hadden gekregen hadden moeten verlaten. Ze kwamen terug in dat andere deel van het Koninkrijk, het moederland waartoe ze meenden te behoren, doch waar ze soms het gevoel hadden als indringers te worden beschouwd. Velen hebben bij zo weinig begrip en erkenning hun ervaringen van het verleden maar verdrongen; ze zijn met voortvarendheid begonnen een nieuw bestaan op te bouwen en dat dikwijls niet zonder sukses. Het verdriet is zodoende onder de oppervlakte verdwenen. In niet zo weinige gevallen is het soms na tien tallen jaren - in de vorm van depressies, angstgevoelens, syndromen - weer bovengekomen. Dan komen tijdens gevangenschap ontstane gevoelens van onmacht weer boven. Dan dringt zich ook de pijnlijke vraag op: Waarvoor hebben wij onze f 12,50 incl. porto f 15,- Bij bestelling van 2 tegels en meer tegelijk f 4,50 porto. Een fijne stijlvolle herinnering aan een belangrijke datum die we nooit vergeten mogen I TOKO MOESSON Pr. Mauritslaan 48A Den Haag telefoon 070 - 54 34 66 offers gebracht? Wat was daarvan de zin? Wat was de zin van de dood van geliefden, die voorzover ze een graf hebben, in vertrouwde aarde liggen, maar nu zo ver weg? Dit zijn praktijkervaringen n'en dé plaise de afwijkende mening in het rapport van de twee Rotterdamse psychiaters wier op grond van beperk te literatuurstudie gebaseerde bevin dingen overigens door tal van andere psychiaters worden bestreden. De psychiater Dr. Musaph merkte tij dens de discussie tijdens een sympo sium, waarin ruim 60 psychiaters en andere deskundigen stelling namen tegen het door de Rotterdamse psy chiaters Schudel en Pepplinkhuizen aan de Commissie Van Dijke - waarin geen mensen uit Indische kring zaten - uitgebrachte rapport, het volgende op: "De groepsdynamiek van de mensen uit de Japanse kampen is zodanig, dat zij zeker meer gezagsgetrouw zijn dan de andere groepen en dat zij daardoor ook het gevoel hadden minder recht te hebben op steun van de overheid. En tot slot is er de instelling bij onze Indische Neder landers om hun eigen boontjes te doppen". Kennelijk heeft deze instelling de bereidheid tot hulpverlening niet bevorderd. Integendeel, er is over de Indische Nederlanders heengelopen. Ik moet bekennen, dat ik mijzelf ge durende 25 jaren goeddeels van mijn Indische verleden heb gedistantieerd. Ik ben pas wakker geworden toen ik in 1975 in een internationale functie in Rome werkzaam zijnde, in een Neder lands weekblad een interview las met een woordvoerder van het Nederlands Ministerie van Binnenlandse zaken. (lees verder pagina 8) 5

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 1987 | | pagina 5