restaurant ken dedes
Javaanse traditie op Schiphol
Diner Spectacle
op 11 maart 1942 aan de Japanners
overgegeven.
Indien de guerilla, een militaire aan
gelegenheid, wel gevoerd zou worden,
zouden de burgers die zich daar toe
geroepen voelden, verzetsgroepen
vormen in de eigen vooroorlogse
woonplaatsen. Dit ter ondersteuning
van de in het bergland van Java
agerende guerillastrijders. Omdat de
Japanse bezetting volgens de alge
mene opinie niet meer dan enige
maanden zou duren, moesten de taken
van deze verzetsgroepen afgestemd
worden op de behoeften van de spoe
dig te verwachten geallieerde strijd
krachten.
Zo bijvoorbeeld moesten de verzets-
deelnemers informaties verzamelen
over de sterkte van de Japanse strijd
macht op het eiland. Daarbij was het
onder meer van belang te weten te
komen, waar de Japanse troepencon
centraties zich bevonden, hoe groot
die waren en van welke kwaliteit.
Ook andere inlichtingen, zoals Japanse
maatregelen op bestuurlijk, econo
misch en financieel gebied en de
effecten daarvan op de bevolking
moesten worden vergaard. Verder
moest worden nagegaan wat er met
het Europese en Indo-Europese deel
van de bevolking onder Japanse be
zetting gebeurde en wat deze bevol
kingsgroepen van de bezetter te ver
duren hadden.
Al deze en andere informatie moest
naar een centraal punt op Java, d.i.
Bandoeng, worden gezonden. Daar
zou dit materiaal gebundeld en ge
schikt gemaakt worden voor radio
grafische verzending naar Colombo en
Australië. Op deze wijze zouden de
geallieerde hoofdkwartieren op de
hoogte worden gehouden van de
algemene situatie op het eiland. De
militaire inlichtingen zouden de ge
allieerde strijdkrachten van groot nut
kunnen zijn als zij tot actie zouden
overgaan. Verder moesten aan de
guerillagroepen hand- en spandiensten
worden verleend.
Werd dit takenpakket voor het verzet
op Java omvangrijk genoeg geacht, de
uitvoering daarvan zou met vele kosten
gepaard gaan. Voor de bestrijding hier
van stelde de Nederlands-Indische
regering fondsen beschikbaar. Met de
verdeling daarvan belastte zich onder
meer het lid van de Raad van Indië Ch.
O. van der Plas, die gouverneur van
Oost-Java was geweest. Van de door
hem benaderde Indonesische natio
nalisten was mr. Amir Sjarifoeddin
bereid een verzetsgroep te vormen.
Toen het Indische opperbevel besloot
de guerilla af te gelasten, werden de
taken voor de verzetsgroepen uitge
breid. Zij moesten toen ook wapens en
munitie verzamelen en dit en ander
oorlogstuig in bepaalde gebieden
concentreren, verdeeld over de drie
provincies die Java telde. Deze arbeid
moest binnen drie maanden voltooid
worden, opdat de intussen gevormde
groepen ex-Knil-militairen en Europese
en Indo-Europese jongeren gereed
zouden zijn voor het ondersteunen van
de geallieerde invasie op het, eiland.
In de eerste plaats zouden de Japan
ners in de rug worden aangevallen,
waarna men zich bij de gelande ge
allieerde troepen zou aansluiten voor
de voltooiing van de herbezetting. De
drie concentratiegebieden waren
Bandoeng en omstreken, Magelang
en Malang met als achterland Java' s
Oosthoek. Traditioneel waren deze
plaatsen sterk aan het Knil gebonden.
Het zenuwcentrum van de contacten
tussen Bandoeng en die plaatsen waar
verzetsgroepen zouden worden ge
vormd, was het departement van ver
keer en waterstaat te Bandoeng zelf.
Onder meer moest de P.T.T. zorg
dragen voor het gereed maken en
verzenden van zend- en ontvangst-
apparatuur. Uiteraard waren deze
voorbereidingen niet alleen op Java
gericht. Per legertransportvliegtuig
(Lockheed Lodestar) werd een derge
lijke omvangrijke zender naar Midden-
Sumatra overgevlogen ten behoeve
van de troepen onder generaal Over-
akker.
In dit kader bezien wordt het ons
begrijpelijk, hoe koortsachtig de ver
schillende lokale verzetsgroepen op
Java na 9 maart 1942 bezig waren met
de uitvoering van de gestelde taken.
Ook toen juni 1942 voorbij was zonder
dat er iets van een geallieerde invasie
te merken was, ging men onverdroten
verder. Thans met de uitbreiding en
vervolmaking van de organisatie van
het verzet op Java.
Midden in deze tweede fase werd men
overvallen door het ingrijpen van
Kempeitai en P.I.D. De arrestatie van
de voornaamste coördinator van hét
Java-verzet, kapitein R. G. de Lange,
op 17 augustus 1942 was een klap
voor het verzet op het eiland. Ze luidde
feitelijk het einde ervan in.
Inmiddels was een drietal jongeman
nen op 6 juli 1942 er in geslaagd de
vissershaven van Batavia op het zeil
jacht Pieternel te ontvluchten. Zij had
den gegevens over de situatie op Java
bij zich en slaagden er in geallieerd
gebied te bereiken, Rodrigues, 300
zeemijl ten oosten van Madagascar.
Een zelfde succes boekte een groep
onder H. J. de Haas, die op 27 sep
tember 1942 Java verliet en op de
laatste dag van dat jaar in Australië
aankwam.
Men kan zich achteraf niet zo erg
verheugen op deze successen, omdat
slechts déze twee vluchtpogingen
vanuit Java gelukten. Dat wist men
toen, eind 1942, echter niet. In elk
geval was Van der Plas optimistisch
gestemd over de mogelijkheden met
Java in contact te blijven. Tegen deze
achtergrond is het te begrijpen dat
vanuit Australië vanaf september 1942
tot begin augustus 1943 welgeteld
zeven commandogroepen naar Java
zijn gezonden om er gegevens te
verzamelen en zelfs verzetsgroepen te
organiseren. Zij zouden zelfs personen
uit het Kesilirkamp naar Australië moe
ten trachten doen uitwijken
Geniet onbeperkt van een ruime keuze
uit gerechten van Javaanse oorsprong.
Menu a f 35,- p.p.
Kinderen tot 7 jaar f 17,50 p.p.
In de maand oktober speciale aandacht
voor de bruisende Balinese dansgroep
I MADE DJIMAT met 32 dansers.
Diverse avonden treden zij op in
restaurant groot Ken Dedes.
Prijs all-in f 85,- per couvert.
Bel voor informatie en/of reservering:
020- 15 21 50
Dagelijks geopend: 12.00 - 15.00 en
T7.00 - 23.00 uur
en zaterdag en zondag: 12.00 - 23.00 uur.
H.E.M.S. B.V., Avioramacomplex,
Luchthaven Schiphol.
17
