Tanah Air
Droom van Van Blommestein werkelijkheid geworden
BU DE VOORPLAAT (Foto: L. M. Boon)
Als we aan de voorplaat per sé een
moraal zouden willen vastknopen, dan
is dat dit keer gemakkelijk: sta op de
brug, bewaar droge voeten en zie naar
het bezige water, dat op weg naar de
misschien nog verre zee naar beneden
stort om vervolgens rustig verder te
kabbelen. Ofwel: waar maken we ons
vaak zo druk om? Soms lijken we net
die vaderlandse beroemdheden die
zich in het televisieprogramma Ster
renslag op een belachelijke manier
uitputten voor een publiek dat rustig
chips etend op de tribune of voor de
buis zit. Hijgend en zwetend vertellen
ze dan dat het allemaal niet meeviel en
na afloop drinken ze een flinke borrel
en wordt het publiek geacht zich weer
geamuseerd te hebben. Brood en spe
len. Chips en Sterrenslag. A bridge and
troubled water.
Laatst toen bekend werd dat Prinses
Margriet naar Japan zou gaan, ston
den de verschillende telefoons weer
roodgloeiend. Het dagblad Trouw
schreef dat de Indonesiërs in Neder
land verontwaardigd waren en jongens
van andere kranten belden op om te
vragen naar een reactie. "Dan kunt u
beter contact opnemen met de Stich
ting 15 Augustus 1945" was ons
standaard-antwoord, "dat zullen we
doen", zeiden de journalisten ver
heugd, "maar kunt u ons even zeggen
waarom die stichting zo heet. Wat was
er op 25 augustus?"
Vorige week zei een lezer zijn abon
nement op. Hij was het beu dat de
hoofdredacteur zo anti-koloniaal
schreef en dat hij niets anders deed
dan de eerste generatie en hun ver
leden eruit te gooien. Een andere man
was ontstemd over het artikel "De man
van de Werfstraat". Dat had niet ge
schreven mogen worden omdat al
voor de oorlog bepaald was dat Euro
peanen niets in Oost-Java te zoeken
hadden??? Pronkstuk in ons archief is
nog altijd een rondschrijven van een
manneke dat suggereerde dat Moesson
het geld voor een Indisch monument
in eigen zak wilde steken.
Nog steeds functioneert er een comité
dat een proces voert tegen de Staat
over deel 11A van de boekenserie van
dr. De Jong. "De Staat heeft wel een
heel erg paternalistisch Memorie van
Antwoord aan het Gerechtshof over
handigd" was onlangs de verontwaar
digde vaststelling van het comité.
"Ach je wint dat proces toch niet" zei
de man op de brug.
Waar maken we ons druk om? Waar
doen we het voor? Wat doen we
eigenlijk? Zijn deze vragen een harte-
kreet, een teken van tijdelijke wan
hoop? Neen hoor, geenszins. Onze
fotograaf was in de buurt van Bogor en
zag deze menselijke overwinning op
het vallende water. De mens kan zo
zijn weg voortzetten en het water kan
dat ook. Mens en water kruisen hier
alleen, niks geen moraal dus, of het
zou moeten zijn dat de fotograaf vanaf
het juiste punt de plaat heeft ge
schoten. Hij had de helft gemist als hij
op de brug had gestaan.
R.B.
In het jaar 1 948 diende Prof. Dr. W. J.
van Blommestein bij de Federale Re
gering te Jakarta een ontwerp project
in dat voorzag in de aanleg van drie
stuwmeren en dammen in de Tjitaroem
tot opwekking van elektriciteit en be
vloeiing van de omliggende landerijen.
Op 1 september laatstleden is deze
droom volledig werkelijkheid gewor
den, toen het derde stuwmeer gevuld
ging worden.
Het eerste stuwmeer werd twintig jaar
geleden aangelegd, ten Westen van
Poerwakarta en staat algemeen bekend
als de Wadoek Djatiloehoer. Het be
slaat een oppervlakte van 8.300 ha.
Het tweede stuwmeer werd twee jaar
geleden voltooid, de Wadoek Sagoe-
ling ten ZW. van Bandoeng, met een
oppervlakte van 6.176 ha. En op 1
september 1987 werd een begin ge
maakt met de vulling van het derde
stuwmeer, de Wadoek Tjirata, met een
oppervlakte van 5.581 ha. Al deze drie
stuwmeren zijn aangelegd op exact
dezelfde plaats, waar prof. van Blom
mestein ze gepland had.
De elektriciteitscentrale van Djatiloe
hoer kan 150 Megawatt opleveren,
Sagoeling 700 MW en Tjirata voor
lopig 500MW, maar dit kan in de
toekomst verdubbeld worden. Met de
opgewekte energie kan heel Java, Bali
en Madoera van elektriciteit worden
voorzien.
"Listrik Masuk Desa" is nu algemeen
de leus. Om de aanleg of aansluiting
op het elektriciteitsnet te realiseren
wordt van elke afnemer een bijdrage
gevraagd van Rp. 200.000 oftewel
f 2.500,—. De bevolking kan hiervoor
een lening aangaan bij de BRI (de
vroegere Volkscredietbank) en dit
bedrag dan in 12 termijnen aflossen.
Voor de aanleg van de Wadoek Tjirata
moesten ongeveer 50.000 personen
huis en erf ontruimen. Natuurlijk kregen
ze hiervoor een redelijke schadever
goeding. Slechts 1 5% verkoos te trans-
migreren, de rest zocht een nieuwe
vorm van bestaan, o.a. door een mini-
busje aan te schaffen en hiermee een
van de drukke trajecten te berijden
naar en van Bandoeng, de hoofdstad
van de provincie West Java.
Met het water uit deze drie stuwmeren
is de irrigatie verzekerd van 240.000
ha, vooral in de streek tussen Bekasi
en Krawang en verder op naar het
Oosten. Ook de voormalige P Et T
landen zullen de vruchten kunnen pluk
ken van het nieuwe irrigatie-systeem.
De grote zorg is nu de regelmatige
aanvoer van water te verzekeren door
reboisatie rond de bovenloop van de
Tjitaroem en daarmee de verslibbing
van de stuwmeren te voorkomen.
Als recreatie-oord voorde overbevolkte
steden Jakarta en Bandoeng bieden
deze drie stuwmeren natuurlijk een
unieke mogelijkheid. Voorwaarde is
echter dat de toegangswegen van
Jakarta en Bandoeng naar deze wadoeks
worden verbeterd en gemoderniseerd.
Geen zeilen op de Kagerplassen, maar
op Djatiloehoer!
(Bron: KOMPAS, 30 AUGUSTUS 1987)
2
