Bataviase Schouwburg in nieuwe glorie hersteld
HENNEMAIMbv
Sinds 1916
ELEKTRISCHE,
SANITAIRE,
C.V. installaties
Wat voor ras Molly was? Heaven
knows, van alles wat, prachtig rood
bruin zacht lang haar, witte bef, witte
pootjes. En eindeloos mooie ogen. Ze
ving van alles, ratten, slangen en legde
die als bewijs van dapper gedrag voor
mijn deur. Net als alle honden die een
vrij leventje kunnen leiden had ze een
extra zintuig, ze "rook" dingen lang
van te voren. Als we zonder haar waren
weggegaan, zat ze, lang voor de auto
onze straat binnenreed al bij de poort
te wachten. Het personeel van kantoor
had er schik in, Molly hóórde bij onze
RVD.
Kediri ging over. Het was een tijd van
steeds weer afscheid nemen en op
nieuw beginnen, een vermoeiende,
treurige tijd eigenlijk. We moesten
terug naar Djakarta, wat ons daar te
wachten stond wisten we niet. Ik
keerde nog even terug naar Soerabaja
waar ik overvallen werd door een
afschuwelijk gevoel van leegte. Voor
het eerst na de dood van mijn ouders
voelde ik het gemis van een home.
Alles was weg, ik had alleen een koffer
kleren, een kist met boeken en
Molly. En Molly verdiende eerder een
tehuis dan ik.
Dat kreeg ze bij onze goede vrienden
de familie Loebis. Hij was hoofdredac
teur van de Surabaya Post. Ze woonden
in een heerlijk huis bij Sepandjang met
wild terrein rondom, grenzend aan de
kali. We logeerden er een week, Molly
kon dan wennen aan haar nieuwe
familie. De kinderen waren meteen
gek met haar en Molly genoot zichtbaar
van de vrijheid en haar jachtterrein.
Op het moment van vertrek was Molly
er niet. We riepen en floten maar ze
kwam niet opdagen. Vreemd, anders
had ze altijd een voorgevoelHet
moet zo zijn dacht ik, het is beter zo, ze
zal ons niet direkt missen en tegen de
tijd dat ze het beseft dat we niet meer
terugkomen is ze opgegaan in haar
nieuwe vrienden. Ik liep met een reus
achtige steen in m'n borstkas.
We reden weg, een heel eind langs de
rivier tot we bij het kruispunt bij
Wonokromo linksaf moesten. Ik bleef
naar haar uitkijken, langs de zand- en
grindbergen, de struiken. Ineens ont
dekte ik haar, ik zag de wuivende witte
punt van haar staart, neen, ze was te
ver om ons te zien. We passeerden
haar. Toen door de achterruit kijkend
zag ik haar ineens naar de weg komen.
Molly stond stil, rende snuivend langs
de weg een eind onze richting op.
"Stop even", riep ik tegen Tjalie. Maar
Tjalie gaf gas. "Niet", zei hij kort. Het
was beter zo.
We reden uit Molly's leven weg, even
abrupt, genadeloos als alles uit ons
leven in die tijd. Doet een langzaam
afscheid minder pijn dan een snel
vaarwel? Nog even keek ik achterom,
het stipje dat Molly heette was van de
weg verdwenen.
We schreven de familie Loebis nog
een paar keer, toen raakten we elkaar
kwijt. Hij overleed, zij verhuisde naar
de stad. In haar laatste brief schreef ze
me dat Molly het goed maakte, weer
een nest jongen had gehad. Twee
ervan hadden ze gehouden, zulke
mooie beestjes en net zo lief als Molly.
20 Jaar later stond Loekie Loebis
ineens voor m'n neus. Op weg naar
haar dochter die in Duitsland woonde.
"Molly? Die is nog oud geworden. Hoe
oud was ze toen ze bij ons kwam, een
jaar of 5? Dan moet ze 12 jaar zijn
geweest. Ze had die laatste maanden
zo'n nare gewoonte om midden op de
straat te gaan liggen, in de verte turend
of ze iets verwachtte. Als je haar riep
gehoorzaamde ze met tegenzin. Ze is
aangereden door een truck, die kon er
ook niets aan doen. Ze was op slag
dood gelukkig."
Hoe lang kan een afscheid pijn doen,
vraag je je af.
LILIAN DUCELLE
Zaterdagavond 5 september van dit
jaar werd de oude Bataviase schouw
burg, na gerestaureerd en gerenoveerd
te zijn, weer in gebruik genomen met
een concert geleid door de bekende
Indonesische musicus Idris Sardi, in
tegenwoordigheid van de gouverneur
van Jakarta, Soeprapto.
Uiterlijk is er niets veranderd en de
restaurateurs hebben zich de moeite
getroost het oude uiterlijk niet te ver
anderen. Maar van binnen is er heel
veel veranderd, terwijl ook de con
structie van het oude gebouw grondig
werd gerenoveerd.
De oude schouwburg dateert van het
jaar 1816 en werd op 7 december van
dat jaar in gebruik genomen met een
opvoering van Othello. Met het bouwen
van de schouwburg werd reeds een
begin gemaakt onder het bewind van
Raffles. De bouw werd toevertrouwd
aan de firma Lie A Tjie. Hij gebruikte
daartoe echter geen spiksplinternieuw
materiaal, maar restanten van een
oude gevangenis, een school en een
Chinees ziekenhuis. Dit bleek bij de
renovatie toen bleek wat voor materiaal
Lie A Tjie gebruikt had. De bouwkosten
bedroegen toen, in 1816, 67.000
Nederlandse guldens. De stijl mag
eklektisch genoemd worden, een
mengsel van Griekse en Renaissance
stijl, een en ander aangepast aan de
tropische omstandigheden, o.a. door
het gebouw met een gaanderij te
omringen die tevens gebruikt kon
worden als foyer. Die gaanderij is nu
door een dubbele glazen wand van de
buitenlucht afgesloten, waardoor ook
het lawaai van het verkeer van Pasar
Baru tot 35 decibel kon worden ge
reduceerd. Maar dit alles kan alleen
gerealiseerd worden, als men een
centrale airconditioning toepast, wat
dan ook gebeurd is.
In de Hollandse tijd werd de schouw
burg geregeld gebruikt voor concerten
en opera's. Tijdens de Japanse bezet
ting zetelde er enige tijd een militair
apparaat in, maar werd daarna weer
gebruikt voor culturele aktiviteiten van
vooraanstaande Indonesische kunste
naars. Cornel Simanjuntak o.a. voerde
er zijn opera op, Madah Kelana. Ook
schilders gebruikten de oude schouw
burg als hun trefcentrum, terwijl eind
augustus 1945 het Komite Nasional
Indonesia Pusat (het voorlopige parle
ment) er zijn eerste zitting hield. Daar
na ging het bergaf en werd de schouw
burg gebruikt als tweede-rangs bios
coop.
De renovatie van dit historisch ge
bouw werd toevertrouwd aan Ir. Triono
Tasman, gesecondeerd door drie spe
cialisten op het gebied van acoustiek,
twee Nederlanders en een Indonesiër,
te weten Martin Veldt, Klaas van Helden
en Margana Kusumadinata. Al met al
kan gezegd worden, dat de acoustiek
van dit gebouw prima is, nog beter dan
vroeger. De restauratiekosten hebben
een kleine 3 miljard rupiah verslonden
oftewel 3,75 miljoen Hollandse guldens.
Alleen, ook in de gerenoveerde toe
stand biedt de oude schouwburg, nu
Gedung Kesenian, slechts plaats
aan 420 toeschouwers. Dus alleen
bestemd voor een elite, zoals ook
vroeger. Hettarief van de goedkoopste
ticket zal dan ook een kleine Rp.
20.000 bedragen, in Hollands geld
omgerekend een kleine 25 gulden.
Maar ja, voor veel inwoners van Jakarta
is dit maar een peuleschilletje
D.H.
Itu dia
Den Haag
Aanleg en onderhoud van alle
Dak- en zinkwerk
Onderhoudsabonnementen
Dag en nachtservice
070 - 54 94 94
